Giản dị, hòa đồng, chân thành trong cuộc sống và luôn tìm tòi, đổi mới trong công việc là điều mà nhiều đồng nghiệp cũng như học trò nói với chúng tôi về thầy Trần Văn Hải.
Trong suốt hơn 36 năm cống hiến cho sự nghiệp giáo dục, thầy Hải luôn là tấm gương sáng. Không tự hài lòng với chính mình, thầy vừa là thầy nhưng cũng luôn là "trò" khi thường xuyên tự nhủ mình luôn cần phải học để vượt lên chính mình, tạo nên những giá trị mới trong nghề. Đó chính là điều thầy Hải học được từ thầy giáo chủ nhiệm thời THPT - người đã truyền cho thầy ngọn lửa đam mê nghề giáo.
Thầy Hải cho biết: "Theo sự định hướng của thầy giáo chủ nhiệm, năm 1984, tôi thi đỗ Khoa Vật lý, Trường Đại học Sư phạm Vinh. Ra trường (năm 1988), tôi may mắn được phân công về giảng dạy tại Trường THPT Đồng Lộc. Niềm vui khi được cống hiến cho quê hương, khi được giống như thầy giáo cũ của mình, trở thành người nhen nhóm khát vọng vươn tới cho các thế hệ học trò đã khiến tôi ngày một yêu nghề hơn".
Dạy học trên miền quê từng chịu mưa bom, bão đạn trong kháng chiến chống Mỹ, thầy Hải không chỉ mang đến cho học trò kiến thức mà còn truyền cho học trò lòng biết ơn, tình yêu quê hương, đất nước thông qua những việc làm ý nghĩa như: trồng cây phủ xanh đất trống, đồi núi trọc, đào đất, nhặt đá làm đường… Thầy yêu thương trò, trò kính trọng thầy, đó chính là điều quý giá nhất trong suốt hành trình dạy học của thầy Trần Văn Hải.
36 năm dạy học, thầy Hải đã gắn bó với nhiều ngôi trường như: THPT Đồng Lộc; Năng khiếu Can Lộc (nay là THCS Xuân Diệu); THPT Chuyên Hà Tĩnh và THPT Nghèn. Ở đâu, thầy cũng luôn hướng đến việc xây dựng cho học sinh một môi trường học tập tốt nhất. Chính vì thế, thầy luôn gần gũi với học sinh, chú trọng đổi mới phương pháp giảng dạy để những bài giảng của mình luôn sinh động, hấp dẫn học sinh.
Thầy Hải chia sẻ: “Sau mỗi tiết dạy, tôi thường tự xem lại những gì mình đã thực hiện, rồi ghi chú dưới mỗi trang giáo án để rút kinh nghiệm. Đó có thể là một cách truyền đạt thiếu hấp dẫn, là những điều học sinh còn băn khoăn, chưa cặn kẽ... Để rồi sau đó, rút kinh nghiệm, tìm phương pháp giảng bài cho phù hợp với từng tiết, từng lớp, từng đối tượng học sinh. Nhằm tích lũy, cập nhật thêm kiến thức mới, tôi cũng thường tăng cường tự học. Ngày trước, mỗi lần đi đâu xa, tôi đều tìm đến các hiệu sách trung tâm để tìm mua thêm tài liệu chuyên môn nhưng nay có sự hỗ trợ rất tiện ích từ internet nên việc tìm tài liệu để tự học cũng đa dạng và phong phú hơn".
Bằng tâm huyết, trách nhiệm với nghề và niềm đam mê bộ môn Vật lý, thầy Hải đã tích lũy được gia tài đáng tự hào. Đó là 20 đề tài sáng kiến kinh nghiệm, trong đó, có 10 đề tài đạt cấp ngành, 1 đề tài đạt cấp tỉnh. Bên cạnh đó, với 34 năm được giao trọng trách bồi dưỡng học sinh giỏi ở các trường, thầy đã góp phần làm dày thêm thành tích mũi nhọn, hàng chục em đạt danh hiệu học sinh giỏi. Cũng từ sự dìu dắt của thầy, đã có nhiều đồng nghiệp dần trưởng thành, tâm huyết, trách nhiệm và có nhiều cống hiến giá trị cho sự nghiệp giáo dục.
Thầy Nguyễn Hồng Sơn - Hiệu Trưởng Trường THPT Nghèn cho biết: “Thầy Trần Văn Hải là giáo viên mẫu mực, tâm huyết với nghề và luôn tận tâm trong từng bài giảng. Thầy cũng là tấm gương về tự học, tự rèn luyện đối với các thế hệ học sinh. Kiến thức, kinh nghiệm và những sáng kiến đổi mới của thầy đã góp phần nâng cao chất lượng mũi nhọn, cải thiện chất lượng đại trà cho bộ môn Vật lý của nhà trường”.
Với những cống hiến trong sự nghiệp trồng người, nhiều năm liền, thầy Hải luôn được công nhận danh hiệu Chiến sỹ thi đua cấp cơ cơ sở, cấp tỉnh; được UBND tỉnh tặng bằng khen (năm 2006, 2017), Bộ GD&ĐT tặng bằng khen (năm 2020). Đặc biệt, cuối năm 2023, thầy vinh dự được Nhà nước trao tặng danh hiệu Nhà giáo ưu tú.