"Tái hiện" đời sống người Việt cổ trên đất Hà Tĩnh 3.000 năm trước

(Baohatinh.vn) - Với chuyên đề trưng bày "Bãi Cọi - Nơi gặp gỡ các nền văn hóa", Bảo tàng Hà Tĩnh sẽ giới thiệu tới khán giả câu chuyện về đời sống của người Việt dưới chân núi Hồng Lĩnh cách đây hơn 3.000 năm.

Với sự hỗ trợ của các chuyên gia đến từ Bảo tàng Lịch sử Quốc gia Việt Nam, Bảo tàng Hà Tĩnh đang tích cực chuẩn bị cho trưng bày "Bãi Cọi - Nơi gặp gỡ các nền văn hóa", dự kiến khai trương, mở cửa trong tháng 3/2025.

Trước đó, trong năm 2020 -2021 , chuyên đề cũng đã được Bảo tàng Lịch sử Quốc gia phối hợp với tỉnh Hà Tĩnh tiến hành trưng bày tại Hà Nội, thu hút sự quan tâm của đông đảo khán giả, nhà nghiên cứu trong và ngoài nước.

154d4223034t53547l0.jpg
Bảo tàng Hà Tĩnh.

Di tích Bãi Cọi, xã Xuân Viên thuộc quần thể di tích khảo cổ học Phôi Phối - Bãi Cọi huyện Nghi Xuân (Hà Tĩnh), đã được Bộ VH-TT&DL ký quyết định công nhận di tích cấp quốc gia vào năm 2014 .

Được phát hiện từ năm 1974, đến nay, Bãi Cọi đã trải qua nhiều đợt nghiên cứu và khai quật. Trong đó, đáng chú ý nhất là các đợt khai quật do Bảo tàng Lịch sử Quốc gia Việt Nam phối hợp cùng Sở VH-TT&DL Hà Tĩnh vào các năm 2008, 2009 và với Bảo tàng Quốc gia Hàn Quốc năm 2012.

Di tích khảo cổ học Bãi Cọi là một quần thể mộ táng được phân bố trên diện tích rộng lớn với hai loại hình mộ chính: mộ chum và mộ huyệt đất.

a1.jpg
Di tích Bãi Cọi tại xã Xuân Viên (Nghi Xuân). Ảnh tư liệu của Đậu Hà.

Vào khoảng thế kỷ VII TCN, trên lãnh thổ nước ta đã hình thành ba trung tâm văn hoá tiêu biểu, là cơ sở hình thành nên các nhà nước đầu tiên trong lịch sử Việt Nam. Văn hoá Đông Sơn ở miền Bắc, cơ sở hình thành nhà nước Văn Lang – Âu Lạc; Văn hóa Sa Huỳnh ở miền Trung, cơ sở hình thành Vương quốc Champa; Văn hóa Đồng Nai – Óc Eo, cơ sở hình thành Vương quốc Phù Nam.

Các kết quả nghiên cứu cho thấy, Bãi Cọi là di tích khảo cổ học đặc biệt, mang đặc trưng của hai nền văn hóa Đông Sơn và Sa Huỳnh. Điều này có ý nghĩa rất quan trọng trong nghiên cứu thời Sơ sử ở Việt Nam, từ hơn hai nghìn năm về trước.

bqbht_br_a4.jpg
Không gian trưng bày các hiện vật của chuyên đề được các chuyên gia thiết kế ánh sáng đậm chất liêu trai, gợi nhớ về thời tiền sử của người Việt cổ.

Tiến sỹ Trần Phi Công - Phó Giám đốc Bảo tàng Hà Tĩnh cho biết: "Điểm lý thú tạo nên giá trị đặc biệt của di tích Bãi Cọi là trong các mộ chum (thuộc văn hóa Sa Huỳnh) có các hiện vật thuộc văn hoá Đông Sơn. Ngược lại, trong các mộ huyệt đất (thuộc văn hóa Đông Sơn) lại bắt gặp các hiện vật mang đặc trưng văn hoá Sa Huỳnh và cả những hiện vật thuộc văn hoá đồ sắt Trung Quốc. Điều đó cho thấy, vùng đất này nói riêng và Hà Tĩnh từ thời Sơ sử đã là nơi giao thoa của các nền văn hóa lớn".

Chuyên đề trưng bày “Bãi Cọi - Nơi gặp gỡ các nền văn hóa” sẽ giới thiệu tới người dân Hà Tĩnh và đông đảo công chúng hơn 100 hiện vật, tư liệu, hình ảnh trưng bày. Trong đó, tập trung vào 3 chủ đề chính: "Bãi Cọi - Hành trình khám phá", "Bãi Cọi - Nơi gặp gỡ các nền văn hóa" và "Hợp tác quốc tế giữa Bảo tàng Lịch sử quốc gia Việt Nam, Bảo tàng Hà Tĩnh và Bảo tàng Quốc gia Hàn Quốc".

bqbht_br_a3.jpg
bqbht_br_a5.jpg
bqbht_br_a6.jpg
Một số hiện vật như mộ đất song táng thể hiện Văn hóa Đông Sơn và mộ chum thể hiện Văn hóa Sa Huỳnh, các khí cụ của cư dân cổ... được trưng bày trong chuyên đề.

Trong đó, ở chủ đề "Bãi Cọi - Hành trình khám phá", các hiện vật, hình ảnh sẽ giúp khán giả hình dung vị trí địa lý, các mốc thời gian phát hiện và tiến hành khảo cổ khai quật, tìm hiểu về di tích. Chủ đề này giúp khán giả hình dung đời sống của cư dân cổ trên đất Hà Tĩnh với các hiện vật như: như: Nạo, chày nghiền, bàn mài, cuốc, rìu có vai,… niên đại cách ngày nay khoảng 6.000 - 3.500 năm.

Chủ đề Bãi Cọi - Nơi gặp gỡ các nền văn hóa" gồm nhiều hiện vật, tư liệu hình ảnh như: mộ chum, mộ huyệt đất cùng đồ gốm tùy táng... cho thấy Bãi Cọi nằm ở nơi tiếp giáp cực nam của văn hóa Đông Sơn và cực bắc của văn hóa Sa Huỳnh.

Cuối cùng là những hình ảnh về quá trình hợp tác giữa Hà Tĩnh với Bảo tàng Lịch sử quốc gia Việt Nam, Bảo tàng Quốc gia Hàn Quốc trong quá trình khám phá giá trị văn hóa của di tích Bãi Cọi...

bqbht_br_a7.jpg
Cán bộ Bảo tàng Hà Tĩnh giới thiệu với du khách tham quan chuyên đề "Bãi Cọi - Nơi gặp gỡ các nền văn hóa".

Là một trong những vị khách đầu tiên tham quan sớm chuyên đề trưng bày, sinh viên Trần Ngọc Sơn - Khoa Lịch sử (Trường Đại học KHXH&NV - ĐH Quốc gia Hà Nội) cho biết: "Tìm hiểu, nghiên cứu về lịch sử Việt Nam, tôi cảm thấy tự hào về bề dày truyền thống của quê hương mình. Nhất là thông qua khám phá những hiện vật, tư liệu từ chuyên đề "Bãi cọi - Nơi gặp gỡ các nền văn hóa", cho thấy Hà Tĩnh không chỉ là vùng đất cổ có cư dân sinh sống cách đây 5.000 - 6.500 năm mà thời đại ấy, mảnh đất này là nơi giao thoa của các nền văn hóa lớn, cơ sở để hình thành nên những nhà nước đầu tiên trong lịch sử Việt Nam sau này. Đối với thế hệ trẻ như tôi, chuyên đề không chỉ giúp bổ sung kiến thức lịch sử mà còn là niềm tự hào về bề dày truyền thống văn hóa, con người Hà Tĩnh, là động lực để phấn đấu trong học tập và cống hiến".

Với sự tích cực chuẩn bị, đến thời điểm này, chuyên đề "Bãi cọi - Nơi gặp gỡ các nền văn hóa" đã được Bảo tàng Hà Tĩnh phối hợp hoàn tất, dự kiến sẽ mở cửa đón khách vào giữa tháng 3/2025.

bqbht_br_a8.jpg
Dự kiến, chuyên đề trưng bày sẽ được Bảo tàng Hà Tĩnh chính thức mở cửa đón khách vào giữa tháng 3/2025.

Với nhiều giá trị to lớn, không chỉ dịp này, sắp tới "Bãi Cọi - Nơi gặp gỡ các nền văn hóa" sẽ được chúng tôi tổ chức thành chuyên đề trưng bày thường xuyên tại bảo tàng. Qua đó, mong muốn chuyên đề sẽ là nơi tham quan, tìm hiểu và học tập của du khách, nhất là các đoàn học sinh, sinh viên trên địa bàn tỉnh, giúp các em có thêm nhận thức về vị trí, vai trò và giá trị của di sản Bãi Cọi trong diễn trình lịch sử, văn hóa Việt Nam. Đồng thời ghi nhận sự nỗ lực của các nhà khảo cổ học trong việc góp phần bảo tồn, phát huy giá trị di sản văn hóa dân tộc.

Ông Đậu Khoa Toàn - Giám đốc Bảo tàng Hà Tĩnh

Chủ đề Đời sống văn hóa

Đọc thêm

Thành Sen - "dấu son" trong lòng người Hà Tĩnh

Thành Sen - "dấu son" trong lòng người Hà Tĩnh

Từ một câu chuyện trong sử sách, tên gọi Thành Sen (Hà Tĩnh) đã ra đời và theo suốt dặm dài lịch sử của vùng đất này. Tên gọi ấy đã ăn sâu vào ký ức, trở thành niềm tự hào của nhiều thế hệ.
 Niềm vui tháng Bảy của nhiều gia đình liệt sỹ

Niềm vui tháng Bảy của nhiều gia đình liệt sỹ

Tháng 7 này trở nên đặc biệt hơn với nhiều gia đình liệt sỹ ở Hà Tĩnh khi phần mộ người thân được đưa về yên nghỉ nơi đất mẹ, khi tấm bằng “Tổ quốc ghi công” được trao tặng trang nghiêm, trọng thể.
Sáng mãi tinh thần thanh niên xung phong

Sáng mãi tinh thần thanh niên xung phong

Những ngày tháng Bảy, đất nước lại lặng mình trong những ký ức thiêng liêng về những năm tháng khói lửa. Trong dòng chảy lịch sử ấy, lực lượng TNXP Hà Tĩnh để lại nhiều dấu ấn hào hùng, góp phần viết nên bản hùng ca bất tử bằng sức trẻ và lòng yêu nước cháy bỏng.
Cụ bà U100 say mê Truyện Kiều

Cụ bà U100 say mê Truyện Kiều

Truyện Kiều có sức sống mãnh liệt trong văn học Việt Nam, phổ biến trong các tầng lớp nhân dân. Dù gần 100 tuổi, cụ Trần Thị Tám ở xã Hồng Lộc (Hà Tĩnh) vẫn thuộc và say sưa luận giải Kiều.
Có một "phố cổ" giữa lòng xã nhỏ nhất Hà Tĩnh

Có một "phố cổ" giữa lòng xã nhỏ nhất Hà Tĩnh

Giữa một vùng quê ven sông La - nơi được biết đến là xã nhỏ nhất của tỉnh Hà Tĩnh lại tồn tại một góc phố mang dáng dấp cổ kính, phảng phất hồn xưa như một “phố cổ Hà Nội” thu nhỏ.
Làng Phú Quý trù phú, xanh tươi

Làng Phú Quý trù phú, xanh tươi

Về thôn Phú Quý, xã Đông Kinh, tỉnh Hà Tĩnh. Dạo bước trên những tuyến đường bê tông nhựa rộng rãi, không chỉ cảm nhận được sự bình yên, trù phú mà còn thấy rõ sức sống mới của miền quê trù phú, xanh tươi 
Thắp sáng giá trị gia đình Việt giữa nhịp sống mới

Thắp sáng giá trị gia đình Việt giữa nhịp sống mới

Bằng nhiều cách tiếp cận và truyền tải linh hoạt, ngành VH-TT&DL Hà Tĩnh đang nỗ lực làm mới công tác gia đình, để các giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp tiếp tục được khơi dậy và lan tỏa trong cộng đồng.
Khi ví, giặm "chạy show"…

Khi ví, giặm "chạy show"…

Không còn đơn thuần xuất hiện trên sân khấu hội diễn tuyên truyền, dân ca ví, giặm ở Hà Tĩnh từng bước hiện diện trong các show diễn giải trí, chuyển hóa thành sản phẩm của công nghiệp văn hóa.
Anh Nghĩa làm nhiều việc nghĩa

Anh Nghĩa làm nhiều việc nghĩa

Bằng nhiều việc làm cụ thể, thiết thực như hiến đất mở đường, giúp đỡ người nghèo, tích cực trong các hoạt động của địa phương, anh Trương Quang Nghĩa, thôn Bắc Thượng, xã Thạch Đài (TP Hà Tĩnh) đã góp sức làm cho quê hương thay da đổi thịt.