(Baohatinh.vn) - Từ những dặm dài lịch sử, TP Hà Tĩnh hôm nay đang viết tiếp hành trình mới - hành trình về khát vọng xây dựng đô thị phát triển bền vững và chính quyền phục vụ Nhân dân.
TP Hà Tĩnh từ xa xưa đã được người Việt cổ chọn để quần cư dưới chân núi Nài. Thiên nhiên ưu đãi cho vùng đất này vị trí địa lý và địa hình thuận lợi, phía Bắc và Tây bắc có sông Cày, phía Nam và Đông Nam có sông Rào Cái, ở giữa là sông Cụt - tạo nên cảnh quan thiên nhiên tươi đẹp, hữu tình. Năm 1831, vua Minh Mạng thực hiện cuộc cải cách hành chính quy mô toàn quốc, chia cả nước làm 30 tỉnh, tách hai phủ Hà Hoa và Đức Thọ của trấn Nghệ An lập thành một tỉnh riêng, mang tên Hà Tĩnh và quyết định chọn Thành Sen làm thủ phủ. Ngày 11/6/1924, vua Khải Định ban hành Đạo dụ thành lập Trung tâm đô thị Hà Tĩnh, là cơ sở để phát triển thành phố Hà Tĩnh sau này.
Trải qua thời kỳ lịch sử, Thành Sen đã phát triển và lớn lên cùng đất nước. Trong 2 cuộc kháng chiến, Thành Sen - TX Hà Tĩnh là vị trí chiến lược về quân sự, thường xuyên bị đánh phá ác liệt, song khói lửa chiến tranh đã hun đúc lên một hình ảnh người Thành Sen kiên trung, kiên cường, vượt qua mọi khó khăn.
Người dân Thành Sen đã cùng đất nước viết nên trang sử hào hùng của dân tộc. Lịch sử còn lưu danh những địa điểm từng là trận địa ác liệt như: Núi Nài, sông Phủ, tuyến đường quốc lộ 1, cầu Đông… Trong ảnh: Sông Phủ (trái), núi Nài (phải), những địa danh gắn liền với mảnh đất Thành Sen.
Vừa kháng chiến, vừa xây dựng, những hạ tầng ghi dấu cho sự phát triển của trung tâm tỉnh lỵ sau này cũng được xây dựng trong những ngày gian khó như: chợ TP Hà Tĩnh, công viên Lý Tự Trọng, Trường THPT Phan Đình Phùng... Từ năm 1991, tỉnh Hà Tĩnh chính thức tách từ tỉnh Nghệ An, thị xã Hà Tĩnh là trung tâm tỉnh lỵ. Trong ảnh: Trụ sở Thành ủy (đường Nguyễn Chí Thanh) và UBND thành phố (đường Phan Đình Phùng).
Khu lưu niệm Bác Hồ về thăm Hà Tĩnh - địa danh gắn liền với sự kiện lịch sử quan trọng, có ý nghĩa như mạch nguồn thiêng liêng, là động lực thắp sáng khát vọng vươn lên của Đảng bộ và Nhân dân Hà Tĩnh nói chung và TP Hà Tĩnh nói riêng.
Nhớ lời Người, Đảng bộ, Nhân dân Thành Sen đã phát huy truyền thống anh hùng, nỗ lực vượt qua mọi khó khăn, đoàn kết, tranh thủ mọi nguồn lực của Trung ương, của tỉnh để cùng thực hiện tốt tâm nguyện của Người là xây dựng Hà Tĩnh ngày càng phát triển.
24 năm kể từ thời điểm tái lập tỉnh (1991), từ một đơn vị hành chính chỉ có 2 phường với diện tích 2,5 km2, dân số hơn 1,5 vạn người (trước tháng 9/1989); năm 2007, TP Hà Tĩnh được công nhận thành phố trực thuộc tỉnh; tháng 2/2019, là đô thị loại II và hoàn thành nhiệm vụ xây dựng NTM vào tháng 11/2019. Đầu năm 2025, TP Hà Tĩnh sáp nhập 14 xã của huyện Thạch Hà và Cẩm Xuyên mở rộng quy mô với 27 phường, xã, diện tích là 220 km2, dân số 266.321 người.
Từ một thị xã nghèo nàn, cơ sở hạ tầng lạc hậu, TP Hà Tĩnh đã tạo được những bước tiến dài về phát triển hệ thống hạ tầng, từng bước đồng bộ, hiện đại, thông minh. Đặc biệt, nhờ sự đoàn kết, thống nhất trong cấp ủy Đảng và hệ thống chính trị, TP Hà Tĩnh đã tranh thủ tối đa các nguồn lực, thực hiện nhiều dự án trọng điểm như: đường vành đai phía Đông, đường Xô Viết Nghệ Tĩnh kéo dài về phía Đông, đường Ngô Quyền kéo dài về phía Tây kết nối với đường bộ cao tốc Bắc - Nam, hạ tầng ưu tiên và phát triển đô thị thích ứng với biến đổi khí hậu... đã mở ra không gian phát triển mới, kết nối vùng.
Để tạo động lực phát triển thành phố, HĐND tỉnh đã ban hành Nghị quyết 36/2021/NQ-HĐND quy định về một số cơ chế, chính sách đặc thù để tạo nguồn lực xây dựng thành phố Hà Tĩnh, thể hiện quan điểm thống nhất "Cả tỉnh vì thành phố, thành phố vì tỉnh". Diện mạo đô thị trung tâm ngày càng khởi sắc. Tất cả các tuyến đường từ Phan Đình Phùng, Nguyễn Công Trứ, Lê Duẩn, Vũ Quang, Xuân Diệu... đều được nâng cấp hạ tầng, hệ thống thoát nước, hạ ngầm hệ thống hạ tầng kỹ thuật viễn thông, điện gắn với chỉnh trang tuyến phố văn minh, hiện đại.
Động lực từ các dự án đầu tư công đã "kích hoạt" các phong trào xây dựng đô thị văn minh, NTM đi vào chiều sâu, gắn với lợi ích, nhu cầu đời sống Nhân dân. Nhờ đó, các phong trào được Nhân dân đồng thuận, chung tay góp nguồn lực xã hội hóa để cải thiện cơ sở hạ tầng, nâng cấp tiêu chí đô thị loại II, xã NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu, trồng cây xanh. Giai đoạn 2020 - 2025, thành phố trồng mới gần 200.000 cây xanh.
Việc sáp nhập thêm 14 xã không chỉ mở rộng không gian đô thị mà còn gia tăng đáng kể tiềm lực kinh tế, với lợi thế đa dạng trên nhiều lĩnh vực như nông nghiệp, công nghiệp, dịch vụ, đặc biệt là khai thác hiệu quả tiềm năng từ rừng và biển, tạo động lực mới cho tăng trưởng bứt phá, hiện thực hóa mục tiêu “Xây dựng và phát triển TP Hà Tĩnh có quy mô phù hợp, hạ tầng đồng bộ, từng bước hiện đại, thông minh, phấn đấu trở thành một trong những đô thị trung tâm của vùng Bắc Trung Bộ đến năm 2025, tầm nhìn đến năm 2030” mà Nghị quyết Đại hội Đảng bộ thành phố nhiệm kỳ 2020 – 2025 đã xác định. 6 tháng đầu năm 2025, tổng thu ngân sách đạt 820 tỷ đồng, bằng 71% kế hoạch, cao nhất tỉnh.
Nông nghiệp đô thị được chuyển theo hướng ứng dụng công nghệ cao, xây dựng chuỗi giá trị. TP Hà Tĩnh đã xây dựng được nhiều mô hình kinh tế nông nghiệp hiệu quả gắn với phát triển du lịch sinh thái và các đặc sản thương hiệu địa phương, góp phần nâng cao đời sống Nhân dân và xây dựng quê hương.
TP Hà Tĩnh trên đà phát triển mạnh mẽ, hội nhập nhanh, năng động nhưng đằm sâu trong đó vẫn giữ được nét trầm lắng, sâu sắc và bản sắc riêng của một Thành Sen giàu truyền thống lịch sử, văn hóa. Thành Sen còn được coi là thành phố lễ hội như: lễ hội đua thuyền trên sông Cụt, sông Phủ, lễ hội đánh cá ở Thạch Hưng, lễ hội đền Chiêu Trưng Đại vương Lê Khôi...
Lễ hội Văn Miếu - một trong những lễ hội mang đậm bản sắc, văn hóa người Thành Sen. Không chỉ giữ gìn nét đẹp truyền thống, lễ hội còn góp phần xây dựng đời sống tinh thần phong phú và nâng cao ý thức cộng đồng trong Nhân dân.
Chính quyền địa phương luôn đặt người dân làm trung tâm, không ngừng chăm lo đời sống, nhất là đối với những người yếu thế, hoàn cảnh đặc biệt. Năm 2025, thành phố đã hoàn thành xây dựng, sửa chữa 184 ngôi nhà thuộc chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát.
Thành phố Hà Tĩnh hôm nay tiếp tục hòa vào dòng chảy của quê hương, đất nước, thực hiện sứ mệnh lịch sử mới, xây dựng một bộ máy chính quyền 2 cấp của dân, do dân và vì dân. Thực hiện Nghị quyết 1665 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội ngày 16/6/2025 về việc sắp xếp các đơn vị hành chính cấp xã của Hà Tĩnh năm 2025, TP Hà Tĩnh được sắp xếp từ 27 xã, phường xuống còn 7 đơn vị hành chính, gồm 3 phường và 4 xã. Bước chuyển mình hôm nay sẽ tiếp tục nối dài hành trình lịch sử của mảnh đất Thành Sen từ quá khứ, hội tụ tinh hoa và kiến tạo giá trị mới để cùng cả tỉnh xây dựng Hà Tĩnh phát triển giàu mạnh.
TP Hà Tĩnh được hình thành và phát triển qua hơn 190 năm, trong đó 100 năm là đô thị của tỉnh. Từ địa phương khó khăn nhưng với sự nỗ lực, sáng tạo của các thế hệ cán bộ, lãnh đạo qua các thời kỳ và toàn thể Nhân dân, TP Hà Tĩnh đã có vóc dáng như ngày nay, hạ tầng ngày càng đồng bộ, hiện đại và giữ gìn bản sắc văn hóa, xứng đáng niềm tin mà tỉnh và Nhân dân kỳ vọng - là trái tim của tỉnh.
Thực hiện xây dựng chính quyền địa phương 2 cấp, đơn vị phường, xã mới tiếp tục phát huy những nền tảng giá trị của thành phố, hiện thực hóa khát vọng mới - xây dựng các đô thị phát triển bền vững về cơ sở hạ tầng, kinh tế, đặc biệt là chăm lo cho cuộc sống của người dân ngày càng tốt đẹp hơn.
Ông Phạm Hùng Cường - Phó Bí thư Thường trực Thành ủy
Không danh lợi, không ồn ào, chỉ lặng lẽ cứu người, giúp đời bằng cả tấm lòng - đó là cách anh Đậu Văn Mân (Đội trưởng đội cứu hộ, cứu nạn 0 đồng SOS Mân Côi Hà Tĩnh) đang sống và hành động suốt những năm qua.
Không chỉ giữ gìn sự đảm đang truyền thống, phụ nữ Hà Tĩnh còn mạnh mẽ vươn lên trong kỷ nguyên số, làm chủ công nghệ, bước vào “thương trường 4.0”, đưa sản phẩm quê hương vươn xa và khẳng định vị thế riêng đầy tự hào.
Những ngôi nhà được dựng lại sau bão, những mô hình sinh kế được trao cho người dân đã tạo nên dòng chảy yêu thương lan tỏa, thể hiện trách nhiệm, tinh thần đoàn kết trong mục tiêu phát triển bền vững ở Hà Tĩnh, không để ai bị bỏ lại phía sau.
Hơn 12 năm công tác tại Vườn Quốc gia Vũ Quang (Hà Tĩnh), anh Lê Thanh Toán đã trở thành tấm gương tiêu biểu về tinh thần trách nhiệm, lòng tận tụy và sự sáng tạo trong công tác quản lý, bảo vệ rừng và bảo tồn đa dạng sinh học.
Không chỉ giỏi việc nước, đảm việc nhà, nhiều phụ nữ Hà Tĩnh đã và đang tỏa sáng trong các phong trào thi đua yêu nước, trở thành những bông hoa đẹp, góp phần làm rạng rỡ thêm truyền thống của phụ nữ Việt Nam.
Những ý kiến hiến kế từ cơ sở không chỉ góp thêm kinh nghiệm mà còn mở ra hướng đi, để thi đua thực sự trở thành động lực đưa Hà Tĩnh tăng tốc, bứt phá trong giai đoạn mới.
Gần 30 năm kinh doanh, chị Lê Thị Như Thủy – Giám đốc Công ty CPTM BT Kim Ngân (Hà Tĩnh) vẫn giữ cách làm nghề giản dị, coi chữ tín như vốn quý, gây dựng thương hiệu vững vàng.
Nếu người ở những tỉnh có mưa thuận gió hòa từng sống, trải qua những ngày tháng tại Hà Tĩnh như tháng 10 này, sẽ thấu hiểu vì sao người quê tôi dồn tiền bạc, chắt bóp để làm nhà kiên cố, mua xe...
Đã 71 năm trôi qua, song với cựu chiến binh Hồ Sỹ Cúc (95 tuổi, TDP Liên Công, phường Trần Phú, Hà Tĩnh), ký ức hào hùng về ngày cùng đồng đội tiến qua 5 cửa ô về tiếp quản Thủ đô (10/10/1954) vẫn vẹn nguyên niềm tự hào.
Giáo sư, Viện sỹ Hồ Tôn Trinh (bút danh Hoàng Trinh) - người con ưu tú của quê hương Hà Tĩnh, đã có nhiều đóng góp quan trọng trong sự phát triển của văn học, văn hóa Việt Nam.
Với trái tim giàu lòng nhân ái, luôn nỗ lực hết mình trước mọi việc, Nguyễn Thị Hằng – cựu học sinh Trường THPT Chuyên Hà Tĩnh đã lan tỏa tinh thần sống đẹp, sống có ước mơ, có hành động và biết sẻ chia với cộng đồng.
Từ quê hương Đại thi hào Nguyễn Du đến “Mộc bản trường học Phúc Giang” và “Hoàng Hoa sứ trình đồ” - những ký ức được UNESCO vinh danh, Tiên Điền - Trường Lưu (Hà Tĩnh) đang lưu giữ những kho tàng vô giá.
Không gian trưng bày và triển lãm bên lề Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh khóa XX là bức tranh thu nhỏ, khẳng định thành tựu đổi mới, sức bật kinh tế – xã hội và khát vọng hội nhập của Hà Tĩnh.
Truyện Kiều với chủ nghĩa nhân văn cao cả, nghệ thuật đặc sắc đã đến với nhiều quốc gia, dân tộc trên thế giới, thực sự mang nhiều giá trị xuyên thời đại. Trong niềm hãnh diện chung đó, những người con Hà Tĩnh nói chung và những người con xa quê nói riêng luôn tự hào, ngưỡng mộ Đại thi hào Nguyễn Du và nỗ lực lan tỏa Truyện Kiều với bè bạn gần xa.
Từ miền đất khoa bảng, thấm đẫm truyền thống cách mạng, xã Đức Thọ đang chuyển mình thành trung tâm kinh tế-văn hóa của Hà Tĩnh, xứng danh quê hương Tổng Bí thư đầu tiên của Đảng.
Phạm Thị Thùy Dương (SN 2002, quê xã Trường Lưu, Hà Tĩnh) không chỉ tốt nghiệp thủ khoa ngành Kỹ thuật điện, chuyên ngành Tin học công nghiệp tại Trường Đại học Bách khoa - Đại học Đà Nẵng mà còn giành đồng thời hai học bổng toàn phần thạc sĩ tại Pháp và Đài Loan (Trung Quốc).
Con người Hà Tĩnh, với những giá trị đặc trưng không ngừng được củng cố, hun đúc, phát triển qua các thời kỳ chính là sức mạnh nội sinh để xây dựng và phát triển quê hương.
Gia đình cụ bà Trần Thị Lực ở xã Thạch Lạc (Hà Tĩnh) hiện có 4 thế hệ cùng chung sống gắn kết và yêu thương. Trong mái ấm ấy, truyền thống hiếu nghĩa luôn được gìn giữ và trao truyền từ đời này sang đời khác.
Nuôi dưỡng những giá trị nhân văn, tinh thần nhân ái và truyền thống hiếu học trong mỗi thành viên đã giúp gia đình ông Lê Ngọc Thạch (thôn Trung Tâm, xã Toàn Lưu, Hà Tĩnh) trở thành điểm sáng về xây dựng gia đình văn hóa tiêu biểu.
“Quả ngọt” hôm nay trên hành trình xây dựng tỉnh đạt chuẩn NTM ở Hà Tĩnh được kết tinh từ “ý Đảng, lòng dân”, sự chung tay, góp sức của cả hệ thống chính trị, cộng đồng doanh nghiệp và Nhân dân.
Tốt nghiệp loại xuất sắc Trường Đại học Ngoại thương, từng giành giải tại hơn 10 cuộc thi từ cấp quốc gia đến quốc tế, Trần Đặng Kim Nguyên (xã Hương Khê, Hà Tĩnh) là minh chứng cho một thế hệ trẻ năng động, đa tài, dám nghĩ khác và chọn lối đi riêng.
Tại đền Khoai Vạc, xã Hương Phố, tỉnh Hà Tĩnh có 2 cây trầm hương cổ thụ đã trên 200 năm tuổi vừa được Hội Bảo vệ thiên nhiên và môi trường Việt Nam công nhận là Cây di sản.
Ở làng khoa bảng Đông Thái (xã Đức Thọ), hành trình xây dựng NTM không chỉ là chuyện con đường hay nhà văn hóa mà còn là việc khơi dậy sức dân được vun đắp bởi người bí thư tận tâm.
Về bến Tam Soa, xã Đức Thọ, vào những ngày tháng 9 mùa thu, du khách sẽ có một trải nghiệm ý nghĩa vì đó không chỉ là chuyến đi mà còn là hành trình trở về nguồn cội, với những giá trị giản dị, thiêng liêng.
Thuyết minh viên tại các khu di tích lịch sử, văn hóa là nhịp cầu nối giữa lịch sử và hiện tại, góp phần khơi dậy tình yêu quê hương, đất nước và thêm trân trọng hòa bình.
Trong những năm gần đây, Nhà hát Nghệ thuật truyền thống (NTTT) Hà Tĩnh được đông đảo khán giả trong và ngoài tỉnh ghi nhận bởi các chương trình nghệ thuật để lại nhiều dấu ấn. Góp phần làm nên những thành công ấy, có sự đóng góp lớn của nhạc sỹ Trần Quốc Dũng - Trưởng phòng Nghệ thuật biểu diễn.
Đó là chia sẻ đầy tâm huyết của bà Trần Thị Yên, một tấm gương về sự cống hiến thầm lặng. Với vai trò Bí thư Chi bộ tổ dân phố 17 (phường Hà Huy Tập, Hà Tĩnh), bà đã chứng minh rằng, uy tín của người lãnh đạo không nằm ở chức danh, mà ở sự thấu hiểu và gắn bó với bà con.