Chiến tranh đã lùi xa nhưng trên đất nước Việt Nam, dư âm và nỗi đau vẫn còn đọng lại trong biết bao gia đình. Dẫu rằng trong suốt gần 50 năm kể từ ngày đất nước thống nhất, Đảng và Nhà nước đã tích cực quan tâm, chăm lo, hỗ trợ các gia đình liệt sĩ, thương binh, bệnh binh, người có công với cách mạng song vẫn còn đó những khoảng trống chưa thể bù đắp được đối với các gia đình, thân nhân liệt sĩ.
Trong căn nhà nhỏ tại thôn Quyết Tiến (xã Đồng Môn, TP Hà Tĩnh), gia đình chị Nguyễn Thị Hạ vẫn luôn đau đáu việc chưa tìm được hài cốt của người chú - liệt sĩ Nguyễn Văn Toại. Theo giấy báo tử, liệt sĩ Nguyễn Văn Toại (SN 1944), cấp bậc Hạ sĩ, hy sinh ngày 31/1/1966 ở chiến trường miền Nam trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước.
“Gia đình đã từng đi tìm hài cốt của chú nhưng không thành công. Nay điều kiện gia đình khó khăn nên việc tìm và đưa hài cốt của chú về quê an táng gần như vô vọng. Khi cán bộ chính sách và lực lượng công an xã tới để khảo sát thông tin liệt sĩ và thân nhân, hướng tới triển khai thu thập mẫu ADN thân nhân liệt sĩ chưa xác định danh tính, chúng tôi rất xúc động. Cảm ơn các ngành chức năng đã giúp gia đình tôi và nhiều thân nhân liệt sĩ khác có cơ hội tìm được hài cốt của người thân”, chị Nguyễn Thị Hạ chia sẻ.
Chị Nguyễn Thị Chín - cán bộ văn hoá - xã hội xã Đồng Môn thông tin thêm: “Trên địa bàn xã có 164 liệt sĩ, trong đó có 92 liệt sĩ chưa tìm được phần mộ. Khi biết tới chương trình thu thập mẫu ADN cho thân nhân liệt sĩ phục vụ nhiệm vụ tìm kiếm, xác định danh tính hài cốt liệt sĩ còn thiếu thông tin, các gia đình đều rất vui mừng, phấn khởi như được thắp sáng thêm hy vọng”.
Hiện nay, trên địa bàn TP Hà Tĩnh, các ngành chức năng đã khảo sát 1.378 thông tin liệt sĩ; rà soát đối chiếu thông tin của Sở LĐ-TB&XH quản lý và tiến hành nhập liệu vào phần mềm.
Tương tự, tại huyện Thạch Hà, Phòng LĐ-TB&XH và Công an huyện, xã, thị trấn đã tiến hành khảo sát, rà soát thông tin 2.572 trường hợp và nhập liệu phần mềm.
Ông Từ Hữu Yên - Phó Trưởng phòng LĐ-TB&XH Thạch Hà cho biết: “Trong quá trình khảo sát tại cơ sở gặp một số khó khăn do nhiều thân nhân liệt sĩ đã qua đời. Tuy nhiên, với sự hợp tác, hỗ trợ từ các thân nhân, gia đình liệt sĩ, việc thực hiện khảo sát thông tin đã được hoàn thành. Việc thu thập thông tin, dữ liệu để hướng tới mục tiêu triển khai thu thập mẫu ADN sớm nhất sẽ giúp các gia đình, thân nhân liệt sĩ có cơ hội tìm được hài cốt người thân, góp phần xoa dịu mất mát của gia đình”.
Trải qua 2 cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp, đế quốc Mỹ và làm nghĩa vụ quốc tế, bảo vệ biên giới Tổ quốc, đã có hàng vạn lượt người con Hà Tĩnh lên đường ra trận, trực tiếp chiến đấu hoặc gián tiếp phục vụ chiến đấu trên khắp các chiến trường và có hơn 26.000 người con ưu tú đã ngã xuống, trong đó có nhiều liệt sĩ chưa tìm, cất bốc được hài cốt hoặc chưa xác định được danh tính. Chính vì vậy, việc khảo sát thông tin liệt sĩ và thân nhân để triển khai thu thập mẫu ADN cho thân nhân liệt sĩ chưa xác định được danh tính là việc làm hết sức ý nghĩa, mang giá trị nhân văn cao đẹp.
Việc thu nhận mẫu ADN cho thân nhân các gia đình liệt sĩ chưa xác định được thông tin là bước chuẩn bị đầu tiên cho hành trình tìm kiếm, xác định danh tính hài cốt các liệt sĩ còn thiếu thông tin. Không chỉ mang lại niềm an ủi, xoa dịu nỗi đau cho người ở lại, đây còn là sự tri ân sâu sắc đối với sự hy sinh cao cả của các anh hùng liệt sĩ.