Kênh mương bị “bóp nghẹt”
Theo ghi nhận thực tế, tuyến đường công vụ phục vụ xây dựng kênh Nhà Lê được thi công đi qua nhiều diện tích đất sản xuất nông nghiệp của thôn Tân Phan, xã Kỳ Anh. Công trình do Công ty Cổ phần Xây dựng công trình Thái Sơn (tỉnh Nghệ An) đảm nhận thi công.
Trên tuyến đường dài khoảng 1,3 km, có 4 điểm giao cắt với hệ thống kênh mương bê tông nội đồng. Điều đáng nói, hệ thống cống ngầm đặt dưới lòng đường, đoạn giao cắt với các tuyến kênh lại được sử dụng dạng ống cống tròn. Với cách làm này, khi rác thải, bùn đất bị cuốn vào cống, sẽ dễ gây tắc nghẽn và việc khơi thông gặp khó khăn.
Do đường kính ống cống hạn chế, trong khi kênh mương nội đồng thường xuyên phải tiếp nhận bùn đất, rác thải hữu cơ từ đồng ruộng, nên chỉ sau một thời gian ngắn sử dụng, các ống cống này dễ dàng bị bồi lấp, tắc nghẽn. Khi xảy ra tắc cống, việc khơi thông trở nên vô cùng khó khăn, thậm chí bất khả thi nếu không có máy móc chuyên dụng.
Ông Võ Tiến Bão, người dân thôn Tân Phan cho biết: “Trước đây kênh mương là kênh vuông, có nắp đậy, khi rác bùn tắc thì chúng tôi chỉ cần mở nắp ra là nạo vét được ngay. Nay thay thế bằng ống cống tròn dưới đường, rác bùn vào là tắc cứng. Muốn thông cũng không biết thông bằng cách nào”.
Không chỉ dừng lại ở việc gây tắc nghẽn dòng chảy, nhiều vị trí ống cống sau khi lắp đặt còn nhô hẳn ra khỏi bờ ruộng. Có đoạn, ống cống kéo dài cả mét ra giữa mặt ruộng, tạo thành những “chướng ngại vật” án ngữ ngay trên thửa đất canh tác của người dân. Thực trạng này khiến các phương tiện cơ giới phục vụ sản xuất nông nghiệp như máy cày, máy gặt đập liên hợp không thể tiếp cận ruộng. Người dân buộc phải “làm thay” máy móc, khiến chi phí sản xuất tăng lên.
Ông Hoàng Tuyện (thôn Tân Phan) một hộ dân trực tiếp bị ảnh hưởng, không giấu được sự bức xúc: “Trước đây máy cày, máy gặt chạy thẳng một mạch, giờ phải né phần cống nhô ra giữa ruộng nên rất vất vả và kéo dài thời gian”.
Theo ông Tuyện, tình trạng này không chỉ gây khó khăn trong sản xuất trước mắt mà còn tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn, bởi khi vận hành máy móc gần các ống cống nhô cao, rất dễ xảy ra va chạm, hư hỏng thiết bị.
Ông Đậu Đức Thái - Phó Bí thư Chi bộ thôn Tân Phan, khẳng định: “Những ý kiến, bức xúc của bà con là hoàn toàn có cơ sở. Việc phá kênh mương vuông có nắp đậy để thay bằng ống cống tròn không những làm giảm khả năng thoát nước mà còn gây khó khăn cho sản xuất nông nghiệp. Nhiều vị trí cống nhô ra ruộng, ảnh hưởng trực tiếp đến việc cơ giới hóa đồng ruộng”.
Theo ông Thái, người dân thôn Tân Phan đã nhiều lần kiến nghị vấn đề này tại các cuộc họp thôn, họp xã cũng như thông qua các kỳ họp hội đồng nhân dân. Nguyện vọng chung của bà con là các cấp, ngành sớm vào cuộc, rà soát lại thiết kế và phương án thi công để có điều chỉnh phù hợp với thực tế sản xuất tại địa phương. “Chúng tôi mong muốn các đơn vị liên quan sớm khắc phục những bất cập này, trả lại hệ thống kênh mương thông thoáng, đồng ruộng thuận lợi để bà con yên tâm sản xuất lâu dài”, ông Thái nhấn mạnh.
Cần sớm điều chỉnh để công trình phát huy hiệu quả
Dù đã nhiều lần phản ánh, kiến nghị, song đến nay, những bất cập trên tuyến đường công vụ kênh Nhà Lê qua thôn Tân Phan vẫn chưa được xử lý dứt điểm, gây bức xúc kéo dài trong Nhân dân.
Trao đổi về vấn đề này, ông Đặng Đình Đồng, đại diện Công ty Cổ phần Xây dựng công trình Thái Sơn cho biết: “Chúng tôi cũng nắm được phản ánh của người dân và thừa nhận đây là những bất cập trong quá trình sử dụng. Tuy nhiên, đơn vị thi công chỉ thực hiện theo đúng hồ sơ thiết kế được phê duyệt. Nếu có điều chỉnh hay thay đổi, phải có ý kiến của chủ đầu tư và các cơ quan chức năng”.
Một công trình được đầu tư với mục tiêu phục vụ dân sinh, thúc đẩy phát triển sản xuất, nhưng lại phát sinh bất cập ngay từ khâu thi công, đang trực tiếp ảnh hưởng đến đời sống và sinh kế của người dân. Thực trạng tại đường công vụ kênh Nhà Lê qua thôn Tân Phan là bài học về việc thiếu sự khảo sát kỹ lưỡng, chưa đặt đầy đủ yếu tố thực tiễn sản xuất nông nghiệp vào quá trình thiết kế và thi công.
Chủ đầu tư và các bên liên quan cần sớm vào cuộc quyết liệt, tổ chức rà soát lại toàn bộ hệ thống kênh mương trên tuyến đường công vụ. Việc điều chỉnh thiết kế, thay thế các ống cống tròn bằng giải pháp phù hợp hơn để đảm bảo vừa thông tuyến, vừa thuận lợi cho cơ giới hóa nông nghiệp theo ý kiến của người dân là vấn đề cần được lắng nghe, giải quyết.
Đường công vụ ở thôn Tân Phan xã Kỳ Anh nằm trong các hạng mục thuộc Dự án “Cải tạo Hệ thống tiêu thoát lũ, chống ngập úng khu vực Trung tâm hành chính huyện Kỳ Anh (cũ) và vùng phụ cận” được Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình nông nghiệp và phát triển nông thôn tỉnh Hà Tĩnh làm chủ đầu tư với tổng mức đầu tư hơn 484 tỷ đồng.
Dự án được thực hiện trên địa bàn xã Kỳ Anh, Kỳ Khang và phường Hải Ninh. Mục tiêu chính của dự án là củng cố, nâng cấp hệ thống tiêu thoát lũ; hạn chế tình trạng úng ngập, xâm nhập mặn; phục vụ sản xuất nông nghiệp; giảm thiểu tác động của mưa lũ đến công trình hạ tầng; cải thiện môi trường sinh thái và góp phần nâng cao đời sống cho người dân. Dự án được khởi công vào tháng 1/2025 và dự kiến hoàn thành trong năm 2025.