Thơ ấu và cánh đồng

(Baohatinh.vn) - Mẹ trao cho tôi một ngọn gió đồng/ Tiếng cu gáy vọng trời xa khó nhọc/ Vết bùn non gót chân ngày đi học/ Để khi xa tôi nhớ lối về làng... (Trần Văn Lợi)

Thơ ấu và cánh đồng

Cánh đồng mùa gặt. Ảnh tư liệu

Tôi vẫn thường nghe vang lên trong lòng mình những câu thơ trên Báo “Hoa học trò” một thuở khi đi qua cánh đồng mùa gặt. Ở đó, trong những phút giây ấy, ấu thơ của tôi cứ trở về ngập lòng…

Không nhớ, đã có biết bao nhiêu buổi chiều như thế, khi hoàng hôn đỏ ối chân trời, khi những chuyến xe chở lúa đã rời cánh đồng, tôi và một vài người bạn lại hẹn nhau ra ngoại ô để đón khói đồng. Thứ khói đốt đồng khiến nhiều người khó chịu ấy mà lại là nguyên cớ để chúng tôi gặp nhau. Tôi tin rằng, ai đã từng có một ấu thơ gắn bó với cánh đồng đều thấy thân thương với mùi khói ấy.

Thơ ấu và cánh đồng

Tôi tin rằng, những ai đã từng có một ấu thơ gắn bó với cánh đồng đều cảm thấy thân thương với mùi khói ấy...

Ảnh Lê Khánh Thành

Nó đâu chỉ là mùi khói rạ đơn thuần. Trong đó ẩn chứa cả mùi nồng của đất ẩm, hương thơm của cây lúa, có mùi thơm lừng của xâu châu chấu vừa chín tới, có mùi của những củ khoai vừa mót được dưới những tảng đất cày… Đó là thứ mùi của hiện tại cũng là thứ mùi của ký ức. Tôi vẫn hằng tin, có những mùi hương của ấu thơ không bao giờ bay đi, nó ăn sâu vào từng hồng cầu, chỉ cần chạm vào một hình ảnh thân thuộc nào đó, tự khắc nó sẽ dậy lên trong khí quản.

Những mùi hương ấy đôi lúc cần một hình ảnh để dậy thơm nhưng hầu như bao giờ nó cũng trả về bao nhiêu hình ảnh của ký ức. Tôi dám khẳng định điều đó khi trong làn khói bay bay giữa ánh nắng chiều tà ấy, tôi đã gặp lại cánh đồng làng tôi.

Thơ ấu và cánh đồng

Trong làn khói bay bay giữa ánh nắng chiều tà ấy, tôi đã gặp lại cánh đồng làng tôi. Ảnh Internet

Ở đó, dáng vẻ tất tả của bà tôi cứ hiện lên thật rõ. Mùa gặt, bao giờ bà cũng là người về sau cùng. Sau khi thu dọn lúa, chất đầy chiếc xe ổ bi cho chú kéo về, bà ở lại bắt đầu nhóm rạ để đốt. Bầy trẻ sau một buổi chiều mòn chân đuổi bắt châu chấu chỉ chờ có thế để bắt đầu nướng những xâu châu chấu béo núc của mình. Dù vướng chân nhưng bà chẳng bao giờ mắng mỏ một câu, chỉ cười hiền nhìn lũ trẻ loem nhoem trong khói đồng vướng víu…

Ở đó, tôi đã thấy lại những bếp lửa dậy thơm mùi cơm mới. Thấy lại dáng mẹ mệt nhọc nhào người theo vòng quay của chiếc cối xay giữa gian bếp để làm cho chúng tôi mẻ cốm mới. Những hạt cốm mẩy tròn được mẹ rang giòn thơm phức, cứ giòn tan trong khoang miệng. Mẹ nhìn chúng tôi ăn ngon lành, nỗi mệt nhọc như cũng tan biến.

Thơ ấu và cánh đồng

Những hạt cốm giòn thơm mẹ dè xẻn, bớt ra làm quà vặt cho chúng tôi vẫn luôn là món ăn ngon nhất, neo sâu vào trí nhớ. Ảnh Internet

Những đứa trẻ lớn lên từ đồng ruộng như tôi, mỗi ngày có thể nghĩ ra bao nhiêu món ăn dân dã, có thể tổ chức với nhau bao nhiêu bữa tiệc trên những tấm lá chuối, lá cọ trải ra giữa đồng nhưng những hạt cốm giòn thơm mẹ dè xẻn, bớt ra làm quà vặt cho chúng tôi vẫn luôn là món ăn ngon nhất, neo sâu vào trí nhớ nhất.

Bây giờ ruộng đồng hầu hết đã phá bờ vùng, hình thành ô thửa lớn. Những đồng lúa vốn dĩ mênh mông giờ đây càng trở nên hoang vu hơn khi chỉ còn trơ gốc rạ. Nó tựa như nỗi trống trải trong lòng người xa quê khi đứng giữa cánh đồng quê người mùa gặt.

Và những đốm lửa rạ giữa cánh đồng cứ sáng lên như muốn soi tỏ những hiện vật của trong ký ức. Ta không thể chạm vào nó mà nó lại khắc tạc vào lòng ta bao nhiêu bức phù điêu của những ngày thơ ấu…

Chủ đề Sáng tác Văn học Nghệ thuật

Đọc thêm

24 giờ chơi Tết độc lập ở Hà Nội

24 giờ chơi Tết độc lập ở Hà Nội

Gợi ý một số hoạt động phải xem trong ngày 2/9 và một số điểm tham quan, ăn uống, vui chơi đậm chất Hà Nội cho du khách đến từ miền Trung và miền Nam.
ADB mong muốn xây dựng mô hình du lịch "chữa lành" tại Hà Tĩnh

ADB mong muốn xây dựng mô hình du lịch "chữa lành" tại Hà Tĩnh

Trong xu thế ngày càng nhiều người Việt lựa chọn rời xa phố thị, tìm đến thiên nhiên và sự tĩnh lặng để chữa lành cả thể chất lẫn tinh thần, ADB định hướng phát triển du lịch "chữa lành", tận dụng lợi thế giữa rừng núi, thiên nhiên nhằm thu hút du khách trải nghiệm tại Hà Tĩnh.
Hơn 1.000 khán giả Hà Tĩnh đặt vé xem phim "Mưa đỏ"

Hơn 1.000 khán giả Hà Tĩnh đặt vé xem phim "Mưa đỏ"

Kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9, khán giả cả nước, trong đó có Hà Tĩnh sẽ được thưởng thức bộ phim điện ảnh “Mưa Đỏ” – một khúc tráng ca về tinh thần bất khuất, khát vọng hòa bình và hòa hợp dân tộc.
Kịch bản Lễ kỷ niệm diễu binh, diễu hành sáng 2/9

Kịch bản Lễ kỷ niệm diễu binh, diễu hành sáng 2/9

Chương trình diễu binh, diễu hành sáng 2/9 gồm không quân bay chào mừng, diễu binh diễu hành các khối theo thứ tự diễu hành của các khối nghi trượng, diễu binh của các khối đi bộ, các khối Quân đội nhân dân Việt Nam trước, sau đó đến các khối quân đội nước ngoài, rồi đến khối dân quân, du kích, các khối công an. Kịch bản chương trình được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch phê duyệt. 
Podcast truyện ngắn: Giữa lằn ranh sinh tử

Podcast truyện ngắn: Giữa lằn ranh sinh tử

Để giữ bình yên cuộc sống, người chiến sĩ công an đều có những lần đối diện ranh giới sống - chết, giữa nhiệm vụ và tình thân. Câu chuyện của Thượng úy Trần Long là 1 trong số đó...
Đưa nghệ thuật biểu diễn tới gần hơn với công chúng Hà Tĩnh

Đưa nghệ thuật biểu diễn tới gần hơn với công chúng Hà Tĩnh

Nhằm nâng cao đời sống văn hóa tinh thần của người dân, thời gian qua, các đơn vị nghệ thuật và cơ quan liên quan ở Hà Tĩnh không ngừng tìm tòi hướng đi đưa nghệ thuật biểu diễn đến gần hơn với khán giả, góp phần bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống.
Podcast ghi chép: Vị xưa trong những món quê

Podcast ghi chép: Vị xưa trong những món quê

Dù không được bày biện cầu kỳ, chẳng mang tên gọi mỹ miều, nhưng những món ăn của Hà Tĩnh chất chứa bao ký ức ngọt ngào, thấm đẫm tình thân và gửi gắm trọn vẹn hồn cốt quê nhà...
80 năm văn chương một vùng đất

80 năm văn chương một vùng đất

Tám mươi năm qua, văn học Hà Tĩnh đã để lại nhiều dấu ấn quan trọng trong dòng chảy văn chương nước nhà, xứng danh một vùng văn hóa lớn của Tổ quốc.
Podcast tản văn: Ký ức sông La

Podcast tản văn: Ký ức sông La

Với tác giả Nguyễn Bá Thuyết, sông La đã nuôi dưỡng tâm hồn và chở che suốt hành trình hơn nữa thế kỷ cuộc đời. Đó cũng là dòng ký ức được ông nâng niu lưu giữ và gửi gắm trong tản văn: Ký ức sông La
13 bãi biển "đẹp nhất thế giới" năm 2025

13 bãi biển "đẹp nhất thế giới" năm 2025

Công ty du lịch nổi tiếng thế giới Explore Worldwide xếp hạng các bãi biển ở Thái Lan, Anh và Mỹ đẹp nhất thế giới năm 2025, nhờ cảnh quan độc đáo, trải nghiệm gắn liền thiên nhiên.
Hà Tĩnh sẵn sàng tham gia Triển lãm 80 năm thành tựu Đất nước

Hà Tĩnh sẵn sàng tham gia Triển lãm 80 năm thành tựu Đất nước

Thực hiện chỉ đạo của Trung ương, đến nay, Hà Tĩnh đã chuẩn bị các điều kiện cần thiết để cùng cả nước tổ chức Triển lãm thành tựu Đất nước nhân dịp kỷ niệm 80 năm Ngày Quốc khánh nước Cộng hòa XHCN Việt Nam (2/9/1945 - 2/9/2025) tại Hà Nội.
Podcast truyện ngắn: Chuyện tình bên suối vắng

Podcast truyện ngắn: Chuyện tình bên suối vắng

Truyện ngắn "Chuyện tình bên suối vắng" của tác giả Lê Nguyễn là một minh chứng rõ nét cho tình yêu thời chiến, một tình yêu vừa lãng mạn, nên thơ nhưng cũng đầy bi tráng và hy sinh.
Podcast tản văn: Nhớ cơn mưa mùa cũ

Podcast tản văn: Nhớ cơn mưa mùa cũ

Tản văn "Nhớ cơn mưa mùa cũ" của tác giả Nguyễn Thị Hà sẽ đưa chúng ta về lại một miền ký ức tuổi thơ trong trẻo và hồn nhiên và cả tình yêu thương ấm áp của mẹ.
 Podcast Tản văn: Tháng Tám trên quê hương

Podcast Tản văn: Tháng Tám trên quê hương

Tháng Tám mang nhiều ý nghĩa thiêng liêng của quê hương, đất nước. Giữa mênh mang đất trời, nghe như có tiếng gọi của lịch sử dân tộc vang vọng về một thời đã qua nhưng rất đỗi tự hào.
Podcast truyện ngắn: "Nơi gió khắc anh"

Podcast truyện ngắn: "Nơi gió khắc anh"

Có những nấm mồ không một dòng họ tên, chỉ có gió biển và lòng người thương nhớ. Mộ gió, nơi yên nghỉ tượng trưng của những người lính vĩnh viễn nằm lại giữa trùng khơi vì Tổ quốc.