Tỏa sáng giá trị văn hóa truyền thống

(Baohatinh.vn) - Hà Tĩnh có lịch sử khá sớm, di khảo cổ học cho thấy, các quần cư của người Việt cổ đã tồn tại cách đây hàng ngàn năm. Những giá trị văn hóa còn lưu lại trong các di sản vật thể và phi vật thể đã phản ánh đời sống tinh thần phong phú của các thế hệ cư dân bản địa.

Dấu ấn nhiệm kỳ 2010 - 2015 (bài 29):

Nhiều năm lại nay, Hà Tĩnh đã làm tốt công tác bảo tồn và phát huy di sản; để những giá trị văn hóa từ đời xưa lan tỏa, quyện thấm vào tâm hồn thế hệ hôm nay và muôn sau…

Bảo tồn và phát huy di sản văn hóa vật thể

Hà Tĩnh có nhiều làng nổi tiếng về văn hóa, khoa bảng và làng nghề truyền thống. Các làng: Tiên Điền, Uy Viễn, Đông Thái, Yên Hội, Gôi Mỹ, Thần Đầu, Trung Lễ, Bùi Xá... nổi danh về truyền thống học hành, khoa bảng và văn chương. Đây là quê hương của các danh nhân lịch sử, danh nhân văn hóa, những nhà cách mạng của đất nước. Chính vì thế, Hà Tĩnh có rất nhiều di tích lịch sử vừa có giá trị văn hóa, vừa có giá trị giáo dục.

Tỏa sáng giá trị văn hóa truyền thống ảnh 1

Phát triển kịch dân ca là một trong những cách bảo tồn di sản dân ca ví, giặm hiệu quả.

Ông Bùi Đức Hạnh - Giám đốc Sở VH-TT&DL cho biết: “Nhiều năm lại nay, cùng với sự phát triển của nền KT-XH, các hoạt động liên quan đến bảo tồn các di tích lịch sử văn hóa (LSVH) ở Hà Tĩnh cũng được chú trọng hơn và qua đó phát hiện, khôi phục được nhiều di chỉ, di tích lịch sử… 5 năm qua (2010-2015), đã có 10 di tích LSVH được xếp hạng cấp quốc gia (trong đó, có 2 di tích quốc gia đặc biệt: Khu lưu niệm Nguyễn Du, Sở Chỉ huy tiền phương (xã Hương Đô - Hương Khê) thuộc hệ thống đường Trường Sơn và 166 di tích cấp tỉnh”.

5 năm qua, nhiều công trình được đầu tư trọng điểm như: Khu lưu niệm Nguyễn Du, Khu di tích Ngã ba Đồng Lộc, Di tích Hương Đô, đền thờ Tổng Bí thư Lê Duẩn, Nguyễn Biểu, Ngô Phúc Vạn, đền Bạch Vân và chùa Thịnh Xá, đình Hội Thống, Ngã ba Nghèn, Thành Sơn Phòng Hàm Nghi… Bên cạnh đó, nguồn đầu tư xã hội hóa cũng đã xây dựng, mở rộng, tu bổ, phục hồi các di tích như chùa Hương, đền Tam Lang (Can Lộc); đền Thánh Mẫu (Truông Bát - Hương Khê); chùa Thanh Lương (Phù Lưu - Lộc Hà); chùa Phong Phạn, Đà Liễu (Nghi Xuân). Việc xã hội hóa đầu tư đã giúp công tác bảo tồn di sản gặp nhiều thuận lợi về nguồn vốn, lại vừa phát huy tốt giá trị văn hóa - lịch sử của di tích trong đời sống nhân dân.

Tỏa sáng giá trị văn hóa truyền thống ảnh 2

Các nhà khảo cổ phát hiện nhiều ngôi mộ đặc trưng với hai kiểu táng thức là mộ chum, bình và mộ đất tại di ích Phôi Phối - Bãi Cọi (Nghi Xuân)

Ngành khảo cổ cũng liên tục tìm được những cổ vật, di chỉ quan trọng, khẳng định LSVH lâu đời của vùng đất Hà Tĩnh. Việc phát hiện hàng ngàn sắc phong, văn tự cổ và các cổ vật chứng tỏ Hà Tĩnh là vùng đất có truyền thống lâu đời với nhiều vỉa tầng giá trị văn hóa. Đặc biệt, việc phát hiện di chỉ Phôi Phối - Bãi Cọi, Cồn Sò - Thạch Lạc, Rú Điệp - Thạch Đài, Lũy đá cổ Kỳ Lạc - Kỳ Anh đã làm thay đổi quan điểm lịch sử về vùng xuất hiện văn hóa Đông Sơn - Sa Huỳnh cũng như lịch sử hình thành các vùng dân cư và trình độ văn hóa, kinh tế của Hà Tĩnh xưa. Ông Nguyễn Trí Sơn - Giám đốc Bảo tàng Hà Tĩnh cho biết: “5 năm qua, đã sưu tầm, bổ sung hơn 2.640 hiện vật, trong đó, gần 200 hiện vật có giá trị đặc biệt”.

Cho những câu hát cổ truyền bay xa

Cuộc sống sản xuất, chống chọi với thiên tai, giặc dã nhưng người Hà Tĩnh vừa gan dạ, vừa lạc quan, yêu đời đã sản sinh một kho tàng văn nghệ dân gian đặc sắc. Những khúc hát thoát thai từ đồng ruộng, núi non, từ sông thuyền, biển cả ấy vừa in đậm nỗi nhọc nhằn, vừa phản ánh đời sống tâm hồn phong phú, lãng mạn lẫn nét hào hoa, duyên dáng của cư dân bao đời. Đó là những di sản văn hóa truyền thống có giá trị, bồi đắp cho tâm hồn nhiều thế hệ người Hà Tĩnh.

Tỏa sáng giá trị văn hóa truyền thống ảnh 3

Một buổi sinh hoạt định kỳ của CLB ca trù Nguyễn Công Trứ

Nổi bật nhất trong thời gian qua là sự kiện dân ca ví, giặm được UNESCO công nhận di sản phi vật thể đại diện của nhân loại. Dân ca ví, giặm Nghệ Tĩnh là một hình thức văn nghệ tự túc, hình thành từ trong những công việc hàng ngày của nhân dân. Những câu hát đơn sơ, mộc mạc, đầy cảm xúc được cất lên từ những tâm hồn mộc mạc mà tinh tế, sâu sắc, đã dần dần định tính, định hình thành thể hát dân ca sinh hoạt trữ tình, trường tồn cùng thời gian.

Ngày nay, sức sống của dân ca ví, giặm được thể hiện bởi sự ra đời của nhiều CLB dân ca ở cả 2 tỉnh Nghệ An, Hà Tĩnh, các CLB này cũng đã xây dựng nhiều chương trình nghệ thuật gắn với việc thực hiện các nhiệm vụ chính trị của các thôn, làng… Ông Nguyễn Cảnh Thụy - Phó Giám đốc Sở VH-TT&DL cho biết: “Chúng tôi luôn nỗ lực để bảo tồn, phát huy các làn điệu dân ca ví, giặm dưới nhiều hình thức. Hiện nay, Hà Tĩnh có 50 CLB dân ca ví, giặm và nhiều hoạt động lưu giữ, phát triển như đưa dân ca ví, giặm vào trường học, sáng tác lời mới… Và điều đáng mừng là ngày càng có nhiều người dân biết, thuộc và yêu thích các bài dân ca ví, giặm”.

Có giá trị không kém là làn điệu ca trù trên miền đất hát Nghi Xuân. Sau khi huyện Nghi Xuân và ngành văn hóa khôi phục phong trào hát ca trù với sự ra đời của 2 CLB, nhiều lớp học đã được tổ chức và thu hút học sinh mọi lứa tuổi. Năm 2009, ca trù được UNESCO công nhận là di sản phi vật thể của nhân loại cần được bảo vệ khẩn cấp, thành quả đó có sự đóng góp không nhỏ của ca trù Cổ Đạm, đồng thời, là động lực để ca trù Cổ Đạm được phát huy giá trị trong đời sống hiện đại.

Hà Tĩnh - dòng sông hiền hòa đã và đang lặng lẽ hòa vào dòng chảy chung của dân tộc bằng những giá trị văn hóa tinh thần đặc sắc. Việc bảo tồn, phát huy giá trị các di sản dưới nhiều hình thức đã góp phần tô đậm thêm sự phong phú trong truyền thống văn hóa của người Việt và bồi đắp tâm hồn, nhân cách sống cho thế hệ trẻ…

(Còn nữa)

Chủ đề Đất và người Hà Tĩnh

Đọc thêm

Podcast tản văn: Cảm xúc mùa tựu trường

Podcast tản văn: Cảm xúc mùa tựu trường

Thu về, lòng lại rộn ràng một cảm xúc thân quen. Đó là mùa tựu trường, mùa của những bước chân rụt rè, của những nụ cười trong veo, và những ước mơ được ươm mầm.
Podcast Tản văn: Trời thu nắng ấm Ba Đình

Podcast Tản văn: Trời thu nắng ấm Ba Đình

Ngày Quốc khánh 2/9 - bản hùng ca bất diệt được viết bằng máu và hoa. 80 năm đã trôi qua, hình ảnh Bác Hồ đọc Tuyên ngôn Độc lập và những vần thơ của nhà thơ Tố Hữu vẫn vang vọng mãi.
Tìm lại câu nói nổi tiếng của vua Bảo Đại 80 năm trước

Tìm lại câu nói nổi tiếng của vua Bảo Đại 80 năm trước

'Trẫm ưng làm dân của một nước độc lập hơn làm vua một nước nô lệ'. Câu phát ngôn để đời của vua Bảo Đại có phải trong bản chiếu thoái vị mà vua đã đọc vào buổi lễ thoái vị chiều 30-8-1945 như nhiều sách báo lâu nay vẫn viết hay không?
Thăm Đền thờ Đông các đại học sỹ Trương Quốc Dụng

Thăm Đền thờ Đông các đại học sỹ Trương Quốc Dụng

Về với Đền thờ Đông các đại học sỹ Trương Quốc Dụng (xã Thạch Khê, tỉnh Hà Tĩnh), chúng ta không chỉ cảm nhận được dấu ấn thời gian mà còn thấy rõ tầm vóc của một người đã dành trọn đời mình cho quê hương, dân tộc.
Podcast Truyện ngắn: Bạn mới

Podcast Truyện ngắn: Bạn mới

Trời thu trong xanh vời vợi. Một năm học mới đang bắt đầu, một tình bạn mới cũng chỉ vừa bắt đầu. Phía trước, còn bao nhiêu khó khăn và thử thách, nhưng chắc chắn chúng tôi sẽ luôn cố gắng để vượt qua...
Kế tục truyền thống, tập trung xây dựng, phát triển văn hóa và con người Hà Tĩnh trong thời kỳ mới

Kế tục truyền thống, tập trung xây dựng, phát triển văn hóa và con người Hà Tĩnh trong thời kỳ mới

Cách đây 80 năm, ngày 28/8/1945, trong Tuyên cáo của Chính phủ lâm thời nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, Bộ Thông tin - Tuyên truyền (tiền thân của Bộ VH-TT&DL ngày nay) được thành lập. Tròn 8 thập kỷ hình thành và phát triển, đội ngũ những người làm công tác văn hóa Việt Nam nói chung, Hà Tĩnh nói riêng đã không ngừng lớn mạnh, trưởng thành về mọi mặt, đóng góp xứng đáng vào công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Sơ đồ tham quan Triển lãm thành tựu đất nước 80 năm

Sơ đồ tham quan Triển lãm thành tựu đất nước 80 năm

Không gian triển lãm của Hà Tĩnh tại khu vực sảnh 5-7, được thiết kế thành 3 phân khu nổi bật, gồm: Hành trình 80 năm chiến đấu - xây dựng - hội nhập; những thành tựu KT-XH thời kỳ đổi mới; Hà Tĩnh vươn ra thế giới - Khát vọng phát triển bền vững. Triển lãm khai mạc tại Trung tâm Hội chợ Triển lãm Quốc gia hôm nay, mở cửa đến hết ngày 5/9.
Quốc kì Việt Nam tung bay trong đại nhạc hội âm nhạc 8Wonder đẳng cấp nhất tháng 8

Quốc kì Việt Nam tung bay trong đại nhạc hội âm nhạc 8Wonder đẳng cấp nhất tháng 8

Hơn 5 tiếng đồng hồ sống trong lễ hội âm nhạc, hơn 30 bài hát được trình diễn bởi các ngôi sao hàng đầu J Balvin, DJ Snake, The Kid LAROI, DPR Ian, Soobin, Hoà Minzy, tlinh, Trọng Hiếu, cùng khoảnh khắc kết show mãn nhãn với màn pháo hoa ngợp trời… tất cả khiến hơn 50.000 khán giả có mặt tại siêu nhạc hội 8Wonder vỡ oà cảm xúc.
Podcast truyện ngắn: Giếng xưa vẫn đợi

Podcast truyện ngắn: Giếng xưa vẫn đợi

Câu chuyện về tình yêu, sự đợi chờ của người con gái nơi quê nhà, không chỉ là nỗi nhớ thương, mất mát, mà còn là sức mạnh của lòng chung thủy, niềm tin và sự hy sinh âm thầm...
“Mưa đỏ” - Bi tráng, hào hùng và mãn nhãn

“Mưa đỏ” - Bi tráng, hào hùng và mãn nhãn

Hàng trăm khán giả Hà Tĩnh có mặt trong buổi chiếu đầu tiên bộ phim “Mưa đỏ” đã không khỏi xúc động và trào dâng niềm tự hào về công cuộc chiến đấu bảo vệ Tổ quốc non sông.