Nằm trên dãy núi Ngàn Hống, TX Hồng Lĩnh sở hữu khá nhiều di sản văn hóa vật thể và phi vật thể với 21 di tích được công nhận, hàng chục di tích đang được thống kê làm hồ sơ để xếp hạng.
Kinh đô Ngàn Hống và một số hạng mục của chùa Đại Hùng được tiến hành xây dựng, hoàn thiện từ nguồn kinh phí xã hội hóa.
Phần lớn những di tích chưa được công nhận đều là phế tích, xuống cấp nghiêm trọng, cần được bảo vệ khẩn cấp. Bằng kế hoạch cụ thể, bài bản, phương thức huy động hiệu quả, TX Hồng Lĩnh đã có được những kết quả khả quan.
Trưởng phòng Văn hóa – Thông tin thị xã Hồng Lĩnh Đặng Quang Vinh cho biết: “Năm 2019, chúng tôi đã huy động được gần 80 tỷ đồng cho hoạt động bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa trên địa bàn. Trong đó, 10 tỷ đồng xây dựng, tôn tạo khu di tích Đại Hùng; 46 tỷ đồng làm đường đi lên khu di tích danh thắng Chùa Hang, cũng vừa là đường dân sinh phục vụ người dân; gần 13 tỷ đồng trùng tu Đền Cả đợt 3 và hơn 10 tỷ đồng hỗ trợ hoạt động các loại hình di sản văn hóa phi vật thể.”
Lễ Giỗ Tổ Hùng Vương ở chùa Đại Hùng hàng năm được tổ chức trang trọng, là dịp để người dân tỏ lòng thành kính với tổ tiên (Ảnh Giang Nam).
Để có được kết quả đáng ghi nhận đó, chính quyền và ngành văn hóa Hồng Lĩnh đã thực hiện khá tốt việc quản lý di sản, huy động sự vào cuộc của cộng đồng xã hội trong việc bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống.
Kiểm kê số liệu các di sản trên địa bàn là công việc đầu tiên mà các cấp, ngành cần tiến hành khi lên kế hoạch bảo tồn di sản. Đây là công việc hết sức khó khăn, đòi hỏi phải có trình độ chuyên môn, công sức và cả tâm huyết của những nhà nghiên cứu, sưu tầm. Sau khi sưu tầm, các di sản được đánh giá, phân loại để xác định mức kinh phí cần đầu tư khôi phục và phương thức bảo tồn.
Cùng với đó, việc sưu tầm các tư liệu truyền miệng, tư liệu thành văn liên quan đến di sản cũng được tiến hành hết sức bài bản nhằm định hình loại hình di tích. Từ đó, có kế hoạch kêu gọi các doanh nghiệp, các mạnh thường quân và nhân dân đóng góp kinh phí, chung tay bảo tồn, phát huy giá trị di sản.
Đền Cả - Đinh đô Quan Hoàng Mười (phường Trung Lương) được đầu tư hàng chục tỷ đồng trùng tu
Bên cạnh việc quan tâm phục dựng di sản văn hóa vật thể thì loại hình văn hóa phi vật thể cũng được địa phương quan tâm bảo tồn. Ngoài 6 CLB dân ca ví, giặm đã được thành lập và đang nhận được sự hỗ trợ để hoạt động, tháng 9/2019, CLB Bảo tồn di sản hát chầu văn và nghi lễ hầu đồng phường Trung Lương cũng đã được thành lập.
Đồng thầy Phạm Quang Hồng – thủ nhang Đền Cả - Chủ nhiệm CLB Bảo tồn di sản hát chầu văn và nghi lễ hầu đồng phường Trung Lương cho biết: “Dù mới được thành lập nhưng đến nay, CLB đã có hơn 140 thành viên, sinh hoạt thường xuyên và hiệu quả. CLB cũng được các mạnh thường quân, người dân đóng góp kinh phí hỗ trợ để duy trì hoạt động”.
Di sản hát chầu văn và nghi lễ hầu đồng được quan tâm bảo tồn (Trong ảnh: Đồng thầy Phạm Quang Hồng biểu diễn giá hầu Ông Hoàng Mười tại Liên hoan thực hành nghi lễ thờ Mẫu Tam phủ tại Đền Cả - Dinh đô Quan Hoàng Mười tháng 10/2019, ảnh: Giang Nam).
Trao đổi về kế hoạch bảo tồn, phát huy di sản thời gian tới, Trưởng phòng Văn hóa – Thông tin TX Hồng Lĩnh Đặng Quang Vinh cho biết, địa phương đã phê duyệt quy hoạch một số di tích như chùa Thiên Tượng, Long Đàm; nộp hồ sơ quy hoạch di tích chùa Đại Hùng; di tích Đền Cả và một số di tích khác cũng đang được địa phương tiến hành hoàn tất hồ sơ quy hoạch để xin phê duyệt.
Bên cạnh đó, tăng cường công tác tuyên truyền nâng cao hiểu biết, ý thức trong bảo tồn di sản, thực hành văn hóa tín ngưỡng cho các đơn vị, tổ chức, người dân. Đồng thời, kêu gọi sự chung tay của cộng đồng để bảo tồn kho tàng di sản văn hóa của cha ông.