(Baohatinh.vn) - Cứ đến ngày 16 tháng Giêng, người dân thôn Liên Thành (xã Cẩm Nhượng, Cẩm Xuyên, Hà Tĩnh) lại cùng nhau tổ chức lễ tế cho những vong hồn không có người thân thờ phụng, chăm sóc mồ mả.
Video: Quang cảnh buổi lễ đại nghĩa.
Sáng 6/2 (tức ngày 16 tháng Giêng năm Quý Mão), đông đảo người dân xã Cẩm Nhượng (Cẩm Xuyên) cùng các xã lân cận tập trung về hội trường thôn Liên Thành để tham dự lễ đại nghĩa (lễ cúng tế cho vong hồn những người được chôn cất tại địa phương nhưng không có người thân thờ phụng, chăm sóc mồ mả). Đây là nét văn hóa tín ngưỡng dân gian đã được người dân thôn Liên Thành nói riêng, người dân xã Cẩm Nhượng cũng như các vùng lân cận thuộc huyện Cẩm Xuyên nói chung xây dựng, hình thành và phát triển suốt 134 năm qua.
Lãnh đạo huyện Cẩm Xuyên cùng đông đảo người dân về tham dự lễ tế.
Đúng 8h sáng, 12 người thuộc Ban hành lễ bắt đầu buổi tế.
Tâm điểm là lễ cúng long mạch (báo cáo với thổ địa, xin phép cho các vong hồn những người đã khuất được vào lễ tế hưởng lộc trần gian) và lễ cúng đàn trường (cúng cho các vong hồn đã mất mà không có người thờ phụng).
Người chủ tế xướng lên bài văn tế mang đậm nét đặc sắc văn hóa xứ Nghệ.
Theo các cụ cao tuổi ở thôn, lễ đại nghĩa có từ thời vua Thành Thái - vị vua thứ 10 triều Nguyễn. Từ đó đến nay, cứ mỗi độ tết đến xuân về, con cháu trong thôn Liên Thành xã hội hóa kinh phí để tổ chức nghi lễ theo truyền thống cha ông để lại.
Cụ Lại Thế Lĩnh - người chủ trì buổi lễ cho biết: “Lễ đại nghĩa xuất hiện vào ngày 16 tháng Giêng năm Kỷ Sửu (năm 1889), dưới thời vua Thành Thái. Do ảnh hưởng của chiến tranh, lễ tế có thời gian bị gián đoạn. Sau ngày đất nước thống nhất, lễ tế được người dân duy trì đến nay".
Lễ đại nghĩa được xem là một trong những lễ tế lớn thuộc quy mô cấp thôn ở khu vực miền Trung. Trong ảnh: Lãnh đạo huyện Cẩm Xuyên, đại diện Sở VH-TT&DL, chính quyền xã Cẩm Nhượng dâng hương tại buổi lễ.
Ông Nguyễn Văn Hùng - Chủ tịch UBND xã Cẩm Nhượng cho biết, mục đích của lễ tế xuất phát từ lòng nhân ái, kính trọng những người đã mất nhưng không có người thân thờ phụng. Lễ tế góp phần khơi gợi cho thế hệ trẻ truyền thống tương thân tương ái, nhân đạo, từ đó cố gắng gìn giữ nét văn hóa truyền thống đặc sắc lâu đời của cha ông.
Giữa vùng đồi Thượng Đức (Hà Tĩnh), thầy giáo Lê Hoài Nam đã có hơn 20 năm bền bỉ hiến máu tình nguyện, nấu cơm trong mùa dịch, tham gia cứu trợ đồng bào vùng thiên tai - bão lũ.
Một ngày đầu đông, tôi và nhà nghiên cứu văn hóa (NCVH) Lê Văn Tùng thả bộ từng bước chân trên lối xưa Thành Sen với bao hoài niệm về mảnh đất yêu dấu. Dường như 3 con người đang hòa vào một trong vóc dáng ông: một nhà giáo mẫu mực, một nhà hoạt động chính trị sắc sảo và một nhà NCVH uyên thâm.
Những ngày này, dù mưa rét nhưng không khí vui tươi vẫn tràn ngập khắp TDP Vĩnh Phong (phường Trần Phú, Hà Tĩnh). Niềm hân hoan ấy được tạo nên nhờ tinh thần đoàn kết được xây đắp qua nhiều năm tháng.
Trường Lưu không chỉ mang vẻ đẹp của một miền quê thanh bình mà còn lưu giữ những giá trị văn hóa đặc sắc được thế giới vinh danh. Các di sản ấy được gìn giữ và phát huy, trở thành niềm tự hào của quê hương.
Khi xã Cẩm Duệ (Hà Tĩnh) chìm sâu trong dòng nước xiết do mưa lớn và xả tràn Kẻ Gỗ, người nông dân Nguyễn Văn Hương (SN 1980) đã biến chiếc thuyền độc mộc thành cây cầu nối sự sống tại "túi lũ" thôn Na Trung. Bất chấp hiểm nguy, anh đã tiếp sức kịp thời và trấn an tinh thần cho hơn 270 hộ dân bị cô lập nơi đây.
Câu chuyện cảm động về cô bé Nguyễn Anh Thư (xã Hương Sơn, tỉnh Hà Tĩnh) chiến thắng bệnh tật, nghị lực vươn lên học giỏi đã truyền cảm hứng sống tích cực cho mọi người.
Lễ kỷ niệm 310 năm năm sinh Thám hoa Phan Kính (1715 - 2025) là dịp để Hà Tĩnh tôn vinh di sản của danh nhân, đồng thời khơi dậy và phát huy truyền thống yêu nước, ý chí vượt khó vươn lên trong các tầng lớp nhân dân.
Ông được xem là một trong những thí sinh đặc biệt nhất trong lịch sử khoa cử Việt Nam. Suốt cuộc đời đèn sách, ông dự thi đến 21 lần, nhưng chỉ 2 lần đỗ tú tài, mãi đến năm 82 tuổi mới đỗ cử nhân.
Dù sinh ra trong gia đình quý tộc nhưng Nguyễn Du chọn hòa mình với các tầng lớp nhân dân, nhất là quãng thời gian ở quê nội Tiên Điền (Hà Tĩnh). Điều đó đã giúp Đại thi hào hiểu rõ hơn cuộc sống người dân, yêu thương mọi kiếp người, hun đúc trái tim nhân đạo rộng lớn.
Không biết từ bao giờ, tôi đã ghi nhớ về NSƯT Tạ Hồng Dương - hiện là Phó Giám đốc Trung tâm Nghệ thuật truyền thống Nghệ An – trong hình ảnh một con đò. Có lẽ là khi dòng chữ tên anh vang lên trong lời giới thiệu về đạo diễn của vở kịch hát dân ca nào đó, có thể là khi tên anh lặng lẽ hiện lên ở phần giới thiệu thành phần sáng tạo một chương trình nghệ thuật được phát trên truyền hình, cũng có thể là khi anh lặng lẽ ngồi làm giám khảo một cuộc liên hoan dân ca ví, giặm ở Hà Tĩnh… Dù ở đâu, trong vai trò nào, anh cũng hiện lên giản dị, như con đò cần mẫn ngược xuôi giữa đôi bờ ví, giặm.
Đã 5 năm trôi qua, nhưng mỗi khi nhắc đến, các thành viên đoàn làm phim “Đại thi hào Nguyễn Du” vẫn thấy ấm lòng bởi tình cảm nồng hậu của người dân Hà Tĩnh dành cho đoàn trong những ngày thực hiện bộ phim trên đất Hồng La.
Lễ kỷ niệm 260 năm năm sinh Đại thi hào Nguyễn Du (1765-2025) sẽ được tỉnh Hà Tĩnh long trọng tổ chức, tuy nhiên, bên cạnh sự chủ động của các ban, ngành chủ lực, hoạt động truyền thông của các đơn vị, địa phương vẫn khá trầm lắng.
Lễ kỷ niệm là dịp để tưởng nhớ công lao, sự nghiệp của Hoàng giáp Vũ Diệm, lan tỏa tinh thần hiếu học, yêu nước và khí phách mà danh nhân khoa bảng quê hương Hà Tĩnh đã để lại cho đời sau.
Ít ai biết rằng, câu thành ngữ nổi tiếng một thời ở kinh đô Thăng Long “Bút Cấm Chỉ, sĩ Thiên Lộc” nói về vùng đất hiếu học ở Hà Tĩnh là xuất phát từ người học trò có tên Vũ Diệm, quê ở làng Thổ Vượng, sau này thi đỗ Hoàng giáp, giúp nước, giúp dân.
Lễ kỷ niệm là dịp để tôn vinh, khơi dậy và lan tỏa những giá trị di sản của danh nhân Hoàng giáp Vũ Diệm (1705 -2025) – người con ưu tú của quê hương Hà Tĩnh.
Cùng với công tác bảo tồn, BQL Khu di tích Nguyễn Du (xã Tiên Điền, Hà Tĩnh) đã nỗ lực sưu tầm nhiều tư liệu, hiện vật, khảo cứu và xuất bản nhiều ấn phẩm liên quan về Đại thi hào Nguyễn Du, dòng họ Nguyễn Tiên Điền, Truyện Kiều..., qua đó, làm dày thêm và lan tỏa di sản Nguyễn Du.
Không danh lợi, không ồn ào, chỉ lặng lẽ cứu người, giúp đời bằng cả tấm lòng - đó là cách anh Đậu Văn Mân (Đội trưởng đội cứu hộ, cứu nạn 0 đồng SOS Mân Côi Hà Tĩnh) đang sống và hành động suốt những năm qua.