Ngã ba Đồng Lộc - nẻo về tri ân

(Baohatinh.vn) - Đồng Lộc (Can Lộc, Hà Tĩnh) - vùng đất thấm máu và hoa, nơi ghi dấu những hy sinh đã trở thành bất tử của bao chiến sỹ, đồng bào trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, từ nhiều năm nay đã trở thành điểm đến thúc giục những bước chân du khách muôn phương tìm về tri ân.

Ngã ba Đồng Lộc - nẻo về tri ân

Toàn cảnh Khu di tích lịch sử quốc gia đặc biệt Ngã ba Đồng Lộc hôm nay. Ảnh: Đình Nhất.

Nơi ấy, ký ức hào hùng

Những ngày tháng 7, nhất là dịp cận kề kỷ niệm ngày Chiến thắng Đồng Lộc và ngày giỗ của 10 nữ liệt sỹ TNXP 24/7 (1968-2022), mỗi người dân Hà Tĩnh nói riêng và khắp cả nước lại bồi hồi hướng về Ngã ba Đồng Lộc với niềm thành kính tri ân. Bởi nơi đây, giữa những ngày tháng chiến tranh ác liệt, dưới làn “mưa bom, bão đạn” của kẻ thù đã ghi dấu những ký ức hào hùng về lòng quả cảm, gan dạ và sự hy sinh anh dũng trong chiến đấu chống lại kẻ thù của bao người con nước Việt.

Ngã ba Đồng Lộc - nẻo về tri ân

Mỗi dịp tháng 7, những bước chân của du khách muôn phương lại về với Ngã ba Đồng Lộc.

Theo tư liệu lịch sử, từ cuối tháng 4/1965, không quân Mỹ tập trung bắn phá các huyết mạch giao thông, quốc lộ 1 qua Hà Tĩnh bị chia cắt hoàn toàn, hàng hóa vận tải bằng đường bộ chi viện cho chiến trường miền Nam đều phải đi qua đường 15A. Ngã ba Đồng Lộc, trọng điểm của tuyến đường này trở thành điểm đánh phá ác liệt của địch.

Ngã ba Đồng Lộc - nẻo về tri ân

Hố bom - chứng tích về sự tàn khốc trên cung đường Ngã ba Đồng Lộc năm xưa.

Từ tháng 4/1965 đến tháng 10/1968, không quân Mỹ đã tập trung mọi phương tiện chiến đấu đánh vào Đồng Lộc 1.863 lần, với gần 50.000 quả bom các loại dội xuống, bình quân trên 1 m2 đất hứng chịu ít nhất 3 quả bom. Dù vậy, với ý chí kiên cường, hàng vạn người, đủ các lực lượng, như bộ đội pháo binh, TNXP, công nhân giao thông, dân công, lái xe, cảnh sát giao thông… vẫn ngày đêm bám trụ nơi “chảo lửa”, quyết tâm làm nhiệm vụ phá bom, làm đường cho những đoàn xe nối nhau ra tiền tuyến.

Ngã ba Đồng Lộc - nẻo về tri ân

Những nữ TNXP lấp hố bom làm đường cho xe ra tiền tuyến tại Ngã ba Đồng Lộc. Ảnh: Tư liệu

Vào khoảng 16h ngày 24/7/1968, giặc Mỹ bất ngờ ném bom xuống Ngã ba Đồng Lộc khiến 10 cô gái TNXP thuộc Tiểu đội 4, Đại đội 552 (Tổng đội TNXP Hà Tĩnh) đang làm nhiệm vụ hy sinh. Sự hy sinh anh dũng của 10 nữ TNXP tuổi đời mười tám, đôi mươi đã khiến cả thế giới xúc động, trở thành biểu tượng cao đẹp của chủ nghĩa anh hùng cách mạng Việt Nam, biểu tượng của chủ nghĩa nhân văn cao cả, của khát vọng hòa bình.

Cũng tại ngã ba anh hùng này, 495 liệt sỹ thuộc các lực lượng bộ đội, TNXP, công nhân giao thông, lái xe đã anh dũng hy sinh, gửi lại tuổi thanh xuân cho con đường huyết mạch để những đoàn xe nối nhau ra tiền tuyến, góp phần đánh thắng giặc Mỹ xâm lược.

Nẻo về tri ân…

Biết tôi có chuyến đi công tác tại Đồng Lộc, vợ tôi đã thức dậy từ sáng sớm sửa soạn mâm quả để dâng hương tưởng niệm các anh hùng liệt sỹ. Đó cũng là tâm tình chung của đông đảo người dân trong những ngày tháng 7.

Ngã ba Đồng Lộc - nẻo về tri ân

Ảnh từ trái qua, trên xuống: Những vòng hoa tri ân, tưởng nhớ tại Nhà tưởng niệm anh hùng liệt sỹ TNXP toàn quốc; du khách và nhân viên BQL khu di tích chuẩn bị lễ vật dâng lên khu mộ 10 nữ liệt sỹ TNXP Ngã ba Đồng Lộc; các đoàn khách dâng hương trước khu mộ 10 nữ liệt sỹ TNXP.

Gần 7h sáng, vượt qua quãng đường 15 km, chúng tôi đã có mặt tại Khu di tích lịch sử Ngã ba Đồng Lộc. Dù còn khá sớm, những dòng người khắp mọi miền đất nước đã có mặt trên lối về huyền thoại.

Ngã ba Đồng Lộc - nẻo về tri ân

Đoàn cán bộ, chiến sỹ Tiểu đoàn 3, Lữ đoàn 283 dâng hương tại khu mộ 10 nữ liệt sỹ TNXP Tiểu đội 4, thuộc Đại đội 552, Tổng đội TNXP 55 Hà Tĩnh.

Trước Nhà bia tưởng niệm anh hùng liệt sỹ TNXP toàn quốc và khu mộ 10 nữ liệt sỹ TNXP, từng dòng người xếp hàng vào thăm viếng. Trong khói hương trầm mặc, tôi nhìn lên bàn thờ các anh linh liệt sỹ, ở đó những vòng hoa ghi rõ các đoàn đến từ: Hải Dương, Hải Phòng, Bắc Giang, Hà Nội, Bà Rịa - Vũng Tàu… và những lễ vật từ khắp mọi miền được kính cẩn dâng lên.

Ngã ba Đồng Lộc - nẻo về tri ân

Du khách viếng mộ 10 nữ liệt sỹ TNXP Ngã ba Đồng Lộc.

Sau 54 năm (1968 - 2022), người lính già từng chiến đấu ở Thành cổ Quảng Trị năm xưa về thăm lại “những người em gái tiền phương” Ngã ba Đồng Lộc năm nào, đôi mắt ông vẫn rưng rưng, ngấn lệ.

Ông Hoàng Văn Ngọ (74 tuổi, TP Hải Phòng) cho biết: “Như thường lệ, mỗi dịp tháng 7, chúng tôi lại về thăm chiến trường xưa để tưởng nhớ các đồng đội đã ngã xuống. Tôi vẫn còn nhớ như in những ngày hành quân vào Nam qua tuyến đường “lửa” Ngã ba Đồng Lộc những năm chống Mỹ. Với những người lính lúc bấy giờ, các cô như những người em gái tiền phương, nên khi nghe tin 10 cô hy sinh, chúng tôi rất đau thương nhưng đó cũng chính là động lực để mỗi người thêm sức mạnh đánh thắng kẻ thù”.

Ngã ba Đồng Lộc - nẻo về tri ân

Trở về chiến trường xưa, người lính già Hoàng Văn Ngọ (TP Hải Phòng) rưng rưng khi nhắc về sự hy sinh của 10 nữ TNXP Ngã ba Đồng Lộc.

Trong dòng người khắp mọi miền về Đồng Lộc hôm nay, mỗi người dẫu bày tỏ theo cách của mình nhưng đều chung một tấm lòng biết ơn vô hạn đối với các anh hùng liệt sỹ.

Cô Nguyễn Thị Lan Hương - giáo viên Trường THCS Võ Thị Sáu, TP Hải Dương cho biết: “Qua câu chuyện của người bố là thương binh từng hành quân qua Đồng Lộc những năm tháng chiến tranh chống Mỹ, tôi đã dành niềm ngưỡng mộ và biết ơn từ lâu đối với các cô nhưng đây là lần đầu tiên tôi có điều kiện trở về thăm Ngã ba Đồng Lộc. Về đây, được nghe câu chuyện về 10 nữ liệt sỹ TNXP và chứng kiến nơi các cô ngã xuống, lòng tôi không nguôi cảm xúc nghẹn ngào. Sau chuyến đi này, tôi thấy mình sẽ càng phải có trách nhiệm mang những câu chuyện về Đồng Lộc để kể cho những học sinh của mình”.

Ngã ba Đồng Lộc - nẻo về tri ân

Một du khách lặng mình bên tấm bia đá khắc bài thơ “Lời thỉnh cầu ở nghĩa trang Đồng Lộc” trong khuôn viên Khu mộ 10 nữ liệt sỹ TNXP.

Về Đồng Lộc, không chỉ có người già, cựu binh, giáo viên mà còn có những em nhỏ theo bố mẹ, những ĐVTN khắp mọi miền. “Đi để luôn nhớ, để không cho phép mình quên và để các bạn ĐVTN thêm lòng tự hào về lịch sử, từ đó không ngừng rèn luyện cống hiến cho quê hương, đất nước” - chị Trần Thị Hồng Nhung (Bí thư Đoàn xã Xuân Mỹ, Nghi Xuân) bày tỏ.

Ngã ba Đồng Lộc - nẻo về tri ân

ĐVTN xã Xuân Mỹ (Nghi Xuân) tham quan hố bom, nơi 10 nữ liệt sỹ TNXP Ngã ba Đồng Lộc ngã xuống trưa 24/7/1968.

Trong khói hương trầm mặc, những bước chân trở về tri ân như lặng lẽ hơn. Trời Đồng Lộc vẫn xanh màu hy vọng, cỏ cây Đồng Lộc vươn mình tỏa bóng hiền hòa giữa những câu chuyện vui buồn. Và chúng tôi, những thế hệ lớn lên trong thời bình càng ý thức sâu sắc hơn trách nhiệm, nghĩa vụ của mình trong hành trình vươn tới của quê hương, đất nước.

Chủ đề NGÀY THƯƠNG BINH - LIỆT SỸ

Chủ đề Đời sống văn hóa

Đọc thêm

Bên bến Tam Soa

Bên bến Tam Soa

Về bến Tam Soa, xã Đức Thọ, vào những ngày tháng 9 mùa thu, du khách sẽ có một trải nghiệm ý nghĩa vì đó không chỉ là chuyến đi mà còn là hành trình trở về nguồn cội, với những giá trị giản dị, thiêng liêng.
"Nhịp cầu" nối lịch sử và hiện tại

"Nhịp cầu" nối lịch sử và hiện tại

Thuyết minh viên tại các khu di tích lịch sử, văn hóa là nhịp cầu nối giữa lịch sử và hiện tại, góp phần khơi dậy tình yêu quê hương, đất nước và thêm trân trọng hòa bình.
Nhạc trưởng của những "bản hòa tấu" văn hóa quê hương

Nhạc trưởng của những "bản hòa tấu" văn hóa quê hương

Trong những năm gần đây, Nhà hát Nghệ thuật truyền thống (NTTT) Hà Tĩnh được đông đảo khán giả trong và ngoài tỉnh ghi nhận bởi các chương trình nghệ thuật để lại nhiều dấu ấn. Góp phần làm nên những thành công ấy, có sự đóng góp lớn của nhạc sỹ Trần Quốc Dũng - Trưởng phòng Nghệ thuật biểu diễn.
“Uy tín không nằm ở chức danh mà ở sự thấu hiểu bà con”

“Uy tín không nằm ở chức danh mà ở sự thấu hiểu bà con”

Đó là chia sẻ đầy tâm huyết của bà Trần Thị Yên, một tấm gương về sự cống hiến thầm lặng. Với vai trò Bí thư Chi bộ tổ dân phố 17 (phường Hà Huy Tập, Hà Tĩnh), bà đã chứng minh rằng, uy tín của người lãnh đạo không nằm ở chức danh, mà ở sự thấu hiểu và gắn bó với bà con.
Rằm tháng Bảy trong tâm thức người Hà Tĩnh

Rằm tháng Bảy trong tâm thức người Hà Tĩnh

Tại nhiều làng quê Hà Tĩnh, rằm tháng Bảy không chỉ là một ngày lễ trọng kế tục từ văn hóa truyền thống ngàn đời của ông cha, mà còn là dịp mỗi người trở về với nguồn cội, sum họp anh em, họ hàng.
80 năm Tết Độc lập - Ký ức và khát vọng

80 năm Tết Độc lập - Ký ức và khát vọng

80 năm đã đi qua kể từ mùa thu Cách mạng Tháng 8 năm 1945, nhưng với mỗi thế hệ người dân Hà Tĩnh, Tết Độc lập luôn là mạch nguồn thiêng liêng, nuôi dưỡng lòng yêu nước, niềm tự hào dân tộc và khát vọng dựng xây non sông.
Rộn ràng mùa trám đen ở Hà Tĩnh

Rộn ràng mùa trám đen ở Hà Tĩnh

Xã Hương Sơn (Hà Tĩnh) là thủ phủ của cây trám đen. Hiện nay người dân ở đây đang bước vào mùa thu hoạch với niềm vui được mùa.
Chứng nhân của lịch sử

Chứng nhân của lịch sử

“Khi tôi lớn lên đất nước đã có rồi” và những mùa thu cách mạng, những câu chuyện chiến đấu bảo vệ non sông cứ dần hiện lên qua lời bà kể, đặc biệt là qua những di tích lịch sử.
Trao giải Cuộc thi Giọng hát hay các ca khúc về Hà Tĩnh

Trao giải Cuộc thi Giọng hát hay các ca khúc về Hà Tĩnh

Cuộc thi "Giọng hát hay các ca khúc về Hà Tĩnh" đã tạo dựng một sân chơi lành mạnh, quảng bá sâu rộng các ca khúc về Hà Tĩnh, góp phần khởi dậy tình yêu quê hương, đất nước, lan tỏa hình ảnh tỉnh nhà tới bạn bè muôn phương.
Miệt mài “góp nhặt” ký ức ông cha

Miệt mài “góp nhặt” ký ức ông cha

Với 5 bảo vật quốc gia và hàng ngàn hiện vật, cổ vật, tư liệu giá trị về quê hương núi Hồng - sông La đang được lưu giữ là minh chứng cho những nỗ lực của Bảo tàng Hà Tĩnh trong sưu tầm, bảo quản ký ức quê hương.
[QUIZ] Bí thư Tỉnh ủy lâm thời đầu tiên của Hà Tĩnh là ai?

[QUIZ] Bí thư Tỉnh ủy lâm thời đầu tiên của Hà Tĩnh là ai?

Đồng chí Bí thư Tỉnh ủy lâm thời đầu tiên của Hà Tĩnh là người cộng sản kiên trung, có nhiều đóng góp to lớn cho sự nghiệp đấu tranh cách mạng. Cuộc đời và sự nghiệp của đồng chí là tấm gương sáng ngời, để lại nhiều bài học quý báu cho đội ngũ cán bộ, đảng viên hôm nay và các thế hệ mai sau.
Di sản văn hóa Hà Tĩnh - 80 năm hành trình tỏa sáng

Di sản văn hóa Hà Tĩnh - 80 năm hành trình tỏa sáng

80 năm qua, kể từ khi đất nước giành độc lập, văn hóa luôn là mạch nguồn nuôi dưỡng tinh thần, bản sắc và sức mạnh đoàn kết của người Hà Tĩnh. Đặc biệt, từ sau công cuộc đổi mới, ngành Văn hóa Hà Tĩnh đã có bước tiến dài trong nỗ lực bảo tồn và làm tỏa sáng di sản cha ông.