Nhà thơ Lê Thành Nghị và nỗi niềm xứ sở

(Baohatinh.vn) - Tôi mất mẹ từ khi còn quá bé. Đó cũng là lý do tôi hay đọc thơ viết về mẹ của các nhà thơ kim cổ đông tây, trong và ngoài nước. Trên giá sách của tôi có tập thơ “Mẹ” do NXB Văn hóa Thông tin xuất bản cách đây hơn 20 năm. Thi thoảng tôi lại mở ra xem.

Có lẽ không có nhà thơ nào không viết về mẹ, nhà thơ đồng hương của tôi - Lê Thành Nghị không phải là cá biệt. Trong “Lê Thành Nghị tuyển tập”, xuất bản năm 2020 có nhiều bài thơ về quê hương, người thân, trong đó có mẹ.

Nhà thơ Lê Thành Nghị và nỗi niềm xứ sở

Trong thơ Lê Thành Nghị, hình ảnh mẹ rất ấm áp và xúc động. Ảnh Internet

“Trong mưa nhớ mẹ”, “Mẹ trên cao”, “Chào mẹ”, “Về quê” là bốn bài thơ về mẹ ông viết trong quãng thời gian 10 năm đầu của thế kỷ XXI, được ông chọn vào tuyển tập. Đọc thơ, biết Lê Thành Nghị không còn mẹ, hình như mẹ ông cũng mất từ lâu.

“Sớm muộn rồi ai cũng sẽ trở về với mẹ/ Cho dù mẹ ta ra đi khi còn rất trẻ/ Người mang theo những mùa tóc xanh vào biếc cỏ/ Làm tàn nhạt bao nhiêu mùa hoa ở trong vườn”. Dẫu bà đi xa, nhưng ông luôn nhận ra mẹ bên mình: “Người vẫn đứng chờ ta ở cuối con đường/ Khóc thầm lúc ta vấp ngã/ Người thường đêm ngồi yên lặng bên giường/ Mỗi lần đau, đêm dài ta chẳng ngủ/ Trong hiếm hoi niềm vui, thường nhật nỗi buồn/ Ta gọi mẹ và vượt dốc dễ dàng hơn”.

Bài này ông viết năm 2002, khi nhà thơ ngoài 50 tuổi. Ở tuổi “tri thiên mệnh”, ông nhận ra vô vi. Nhà thơ an yên, thư thái, thiền và tĩnh lặng trong lẽ tự nhiên.

“Sớm muộn rồi con cũng về với mẹ

Hoàng tử bé con của mẹ ngày nào

Thôi kệ những thành bại, sang hèn,

buồn vui, sướng khổ

Ta sẽ bay như mẹ giữa mây cao”

(Mẹ trên cao)

...

"Xin chào mẹ! Đến ngày con biết sống

Là đến ngày tóc đã hóa màu tro

Xin chào mẹ! Đêm đã dần về sáng

Thêm một đêm không mẹ lại sắp qua”

(Chào mẹ)

Nhà thơ Lê Thành Nghị sinh ra và lớn lên ở xã Tân Lộc, huyện Lộc Hà. Những năm cuối thập niên 60 của thế kỷ trước, ông ra Hà Nội học. Đầu năm 1972, nhà thơ Lê Thành Nghị nhập ngũ khi cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước vào giai đoạn quyết liệt. Hoàn thành nhiệm vụ, ông trở về đầu quân cho Tạp chí Văn nghệ Quân đội.

Nhà thơ Lê Thành Nghị và nỗi niềm xứ sở

Chân dung nhà thơ Lê Thành Nghị. Ảnh Internet

Ông cũng đã từng được Nhà nước, quân đội cử sang Liên Xô (cũ) nghiên cứu sinh. Dù đi đâu, hình bóng mẹ luôn trong trái tim nhà thơ. “Không phải chỉ có một người trót một lần lơ đãng trong mưa/ Tôi cũng đã bao ngày mưa giăng nhớ mẹ/ Nỗi nhớ dâng trên mái phố mái nhà/ muốn về nơi buồn trông cửa bể/ Chỗ mẹ ngồi nhớ những đứa con xa” (Trong mưa nhớ mẹ).

Đúng là “Trên thế gian này người tuyệt vời thật nhiều nhưng tuyệt vời nhất là mẹ của con” (Lời bài hát Nga). Trái tim mẹ luôn là chốn bình an nhất của mọi đứa con, là sức mạnh để mỗi đứa con bước qua “mưa gió cuộc đời”.

Nhà thơ Lê Thành Nghị và nỗi niềm xứ sở

Cùng với mẹ, hình bóng quê hương cũng luôn ngập tràn trong thơ Lê Thành Nghị.

Đọc thơ Lê Thành Nghị, biết ông nặng lòng với đất nước, quê hương, rưng rưng nỗi niềm xứ sở. Trong 192 bài thơ, được ông chọn vào “Lê Thành Nghị tuyển tập” có 15 bài ông viết về quê hương Hà Tĩnh. Đó là “Chợ huyện”, “Mưa qua Truông Vùn”, “Mùa hoa xoan”, “Sông Nghèn gặp lại”, “Rượu quê”, “Miền đất quê hương”, “Trăng Tiên Điền”, “Thị trấn có con đường nhỏ”, “Về thăm quê”, “Về lại Tiên Điền”, “Nhớ Hương Sơn”, “Sau lưng là Hồng Lĩnh”, “Vô thức Ngã ba Đồng Lộc”, “Miền cỏ dại”, “Về quê”. Tất nhiên, hình ảnh quê hương còn nồng nàn trong nhiều bài thơ khác trong tuyển tập.

“Ôi quê hương! Chỉ có thể quỳ trước quê hương/ Như quỳ trước những gì tinh túy nhất!” (Rượu quê). Ông tự hào về nơi chôn nhau, cắt rốn: “Làng tôi làng Kim Chùy/ Tựa lưng vào Hồng Lĩnh” (Sau lưng là Hồng Lĩnh); tự hào về Hà Tĩnh, về miền Trung, dẫu trải những ngày gian khó: “Miền Trung quê anh cát bay trong sữa mẹ/ Nên những hạt cát lớn lên biết yêu mẹ vô cùng/ Không có miền đất nào gian khó như miền Trung/ Vì thế, sông núi ở đây lãng mạn vô vùng” (Bên hồ sen I).

Mẹ và quê hương trong thơ Lê Thành Nghị với tư cách nhân vật thi ca hòa làm một. Về quê cũng là về với mẹ và ngược lại. “Con đường bóng mẹ liêu xiêu/ Bao nhiêu thương nhớ, bao nhiêu đợi chờ?” (Về quê).

“Tứ thơ tha thiết nhất trong thơ Lê Thành Nghị có lẽ là tứ thơ về quê nhà” (Hoa Diệu Thúy). Có thể nói, quê hương, nơi có mẹ và tuổi thơ đã trở thành “căn cước” trong tâm hồn thơ tài hoa Lê Thành Nghị.

Chủ đề Đất và người Hà Tĩnh

Đọc thêm

Thiêng liêng tiếng gọi cội nguồn

Thiêng liêng tiếng gọi cội nguồn

Từ chỗ là hoạt động tín ngưỡng của người dân địa phương, lễ giỗ Quốc Tổ Hùng Vương ở TX Hồng Lĩnh đã trở thành lễ hội được cấp ủy, chính quyền và Nhân dân Hà Tĩnh quan tâm, thu hút đông đảo người dân tham gia.
Đoàn kết một lòng hướng về nguồn cội…

Đoàn kết một lòng hướng về nguồn cội…

Hòa chung lòng thành kính hướng về ngày Giỗ Tổ Hùng Vương, người dân Hà Tĩnh đã cùng nhau gìn giữ, phát huy những giá trị văn hóa truyền thống, khẳng định sự gắn bó bền chặt trong dòng chảy lịch sử dân tộc.
Ngắm khu dân cư kiểu mẫu bên dòng Ngàn Phố

Ngắm khu dân cư kiểu mẫu bên dòng Ngàn Phố

Bên dòng sông Ngàn Phố thơ mộng, người dân thôn Phúc Bằng, xã Sơn Bằng (Hương Sơn, Hà Tĩnh) đang cùng nhau xây dựng cảnh quan xanh sạch đẹp, hướng tới cuộc sống sống ấm no, hạnh phúc.
Tín ngưỡng thờ cá Ông ở Hà Tĩnh

Tín ngưỡng thờ cá Ông ở Hà Tĩnh

Thờ cá Ông (cá Voi) là một tín ngưỡng dân gian có từ lâu đời của cư dân sinh sống ven biển Việt Nam. Nhiều vùng ở Hà Tĩnh, người dân thờ cá Ông như một vị thần biển linh thiêng.
Chat với "thần đồng tiếng Anh" 12 tuổi đạt IELTS 8.0

Chat với "thần đồng tiếng Anh" 12 tuổi đạt IELTS 8.0

Với điểm IELTS 8.0, “thần đồng tiếng Anh” Nguyễn Lê Bảo Chung (lớp 6A7, Trường Albert Einstein Hà Tĩnh) đã trở thành 1 trong những thí sinh nhỏ tuổi nhất đạt số điểm này với kỹ năng Reading đạt tuyệt đối 8.0, Speaking 8.5, Listening 8.5 và Writing 7.0.
Về miền quê nông thôn mới kiểu mẫu Đồng Yên

Về miền quê nông thôn mới kiểu mẫu Đồng Yên

Bằng sự đoàn kết, chung sức chung lòng, Nhân dân thôn Đồng Yên ở xã Xuân Lộc (Can Lộc, Hà Tĩnh) đã cùng nhau xây dựng quê hương thành khu dân cư nông thôn mới kiểu mẫu thanh bình, đáng sống.
Võ Quận công Nguyễn Phi Sài và những di sản để lại

Võ Quận công Nguyễn Phi Sài và những di sản để lại

Nguyễn Phi Sài là một nhân vật lịch sử có nhiều công lao, đóng góp dưới thời Lê Trung Hưng và từng giữ nhiều chức vụ quan trọng trong triều, ngoài trấn. Hiện nay, dòng họ Nguyễn Phi ở xã Thạch Long (Thạch Hà, Hà Tĩnh) vẫn còn lưu giữ nhiều di sản quý mà ông để lại.