Tình quê xứ Nghệ

(Baohatinh.vn) - Nghệ Tĩnh đã trở thành một phần quan trọng trong cuộc đời tôi. Mặc dù không sinh ra ở đây nhưng từ khi lớn lên, đi làm cách mạng, tôi đã có một thời gian dài gắn bó với miền quê này. Nơi đây đã để lại trong tôi biết bao kỷ niệm.

Ngay khi còn là học sinh, qua những áng thơ văn và theo dòng lịch sử của đất nước, trong mắt tôi, xứ Nghệ đã hiện lên như một vùng quê có nhiều cảnh đẹp, sơn thủy hữu tình, người dân Nghệ Tĩnh với tính cách hồn hậu, chân tình. Những câu chuyện về vua Hàm Nghi chọn Sơn Phòng (Hương Khê) làm nơi bàn tính, mưu toan việc lớn và rừng Vũ Quang, Hương Khê trở thành đại bản doanh của cụ Phan Đình Phùng tụ hội anh hùng chí sĩ bốn phương đánh giặc cứu nước đã cuốn hút tôi.

Tình quê xứ Nghệ

Quang cảnh cầu Bến Thủy. Ảnh Sách Nguyễn

Lớn lên, theo tiếng gọi của Tổ quốc, tôi cùng đoàn quân đi giải phóng miền Nam, được đi qua và dừng chân nơi xứ Nghệ, rồi được đi học đào tạo thành sĩ quan quân đội. Ra trường không lâu, tôi may mắn hơn số bạn bè là được điều về công tác tại Nghệ Tĩnh, từ đó đến nay đã gần 40 năm, bằng 2/3 thời gian của cuộc đời, nay tôi đã trở thành người Nghệ Tĩnh, định cư ở TP Hà Tĩnh. 3 đứa con của tôi cũng được nuôi dưỡng, học hành và trưởng thành từ mảnh đất này.

Trong quá trình công tác, tôi được tiếp xúc với nhiều thế hệ người Nghệ Tĩnh. Tình cảm trong tôi được hình thành nên từ chính những người bạn đó, từ cách sống chân thành, đầm ấm của họ, từ những câu chuyện họ kể, từ những món ăn giản dị mà ấm áp, từ những mảnh đời nhiệt huyết, cố gắng, quyết tâm và không đầu hàng số phận. Qua bao cơn gió lào nóng rát da rát thịt, qua bao cuồng nộ phong ba đổ vào dải đất này mà người xứ Nghệ vẫn đứng vững hiên ngang giữa trời đất, vẫn thể hiện bản lĩnh kiên cường.

Tình quê xứ Nghệ

Nước chè xanh - nét văn hóa mộc mạc trong lòng người xứ Nghệ.

Tôi vẫn thường nói với bạn bè, người thân của mình là tôi có hai quê: Nam Hà và Nghệ Tĩnh. Nghệ Tĩnh cũng là quê hương yêu quý của tôi. Tôi yêu quê hương Nghệ Tĩnh vì Nghệ Tĩnh là mảnh đất nghèo nhưng đầy thơ mộng. Ai có dịp qua Nghệ An, Hà Tĩnh sẽ được ghé qua những bãi biển trải dài cát trắng, những đồi núi xanh bên những con sông xanh, những di tích lịch sử gắn bó qua một quãng thời gian dài dựng nước và giữ nước như: Truông Bồn, Ngã ba Đồng Lộc, phà Bến Thủy, bến Tam Soa...

Những thôn xóm, làng mạc mang vẻ đẹp đắm say với những con người chất phác, thân thiện và gần gũi khiến ai qua đây cũng thấy thoải mái và ấn tượng. Tôi yêu thương Nghệ Tĩnh còn vì đây là vùng đất nghèo, nơi gánh chịu nhiều hậu quả nặng nề của những cơn bão lớn, những đợt gió lào nóng cháy da, cháy thịt và những trận mưa bom bão đạn của kẻ thù trong những năm chiến tranh ác liệt. Nhưng không vì vậy mà người dân giảm đi niềm tin trong cuộc sống, trái lại, gian khổ, khó khăn càng làm cho tình yêu quê hương trong họ ngày càng da diết và cháy bỏng hơn bao giờ hết.

Tình quê xứ Nghệ

Bến Tam Soa

Không được thiên nhiên ưu đãi cho ruộng đồng phì nhiêu, mưa thuận gió hòa nên người dân Nghệ Tĩnh đã sớm hun đúc nên một tinh thần nhẫn nại, kiên cường của một cư dân nông nghiệp chật vật giành lấy một chỗ sống dưới mặt trời. Vì vậy, người xứ Nghệ có tiếng là gân guốc, khô khan, rắn rỏi; tư duy thường rạch ròi, có khi cứng nhắc. Trước một sự việc, người Nghệ Tĩnh thường căng ra suy nghĩ, phân tích cho rõ trước, rõ sau, phải trái, trắng đen.

Nổi bật của người xứ Nghệ là hành động, đấu tranh đến quên mình. Thế nên, tính tình người xứ Nghệ cũng có phần hơi khác: chịu gian khổ chứ nhất quyết không chịu nhục, gan góc có phần bướng bỉnh, mưu trí đến liều lĩnh. Nhưng nổi hơn hết đó là khảng khái, thẳng thắn, biết quên mình vì nghĩa lớn, ý thức cộng đồng mạnh mẽ, tha thiết yêu quê hương, đất nước.

Từ đức tính đó, miền quê này đã sản sinh ra biết bao lãnh tụ kiệt xuất, từ vua Mai Hắc Đế, Nguyễn Biểu, Phan Đình Phùng, Phan Bội Châu đến Chủ tịch Hồ Chí Minh, Tổng Bí thư Trần Phú, Hà Huy Tập… Đó là những sao sáng của nước Việt, là niềm tự hào của người dân xứ Nghệ với vùng đất cách mạng, nơi đã dấy lên nhiều phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc.

Tình quê xứ Nghệ

Tình quê xứ Nghệ thấm đượm trong những làn điệu dân ca ví giặm Nghệ Tĩnh. Ảnh Trần Chung

Xứ Nghệ còn tự hào là vùng đất học. Sự học ở đây không chỉ cho hiểu biết mà còn để “đổi đời”, học để “lấy chữ làm sang”. Thời đại nào cũng vậy, học trò xứ Nghệ thường đỗ đạt cao, đóng góp cho đất nước nhiều nhân tài, nhiều nhà khoa học. Khi nói đến người Nghệ Tĩnh, người ta hay nhắc “ông đồ xứ Nghệ”. Họ là những trí thức được học chữ thánh hiền, nhưng vì lý do nào đó mà không thể làm quan nên đành quay về nghề dạy học, khăn gói đi khắp bốn phương tìm nơi gieo chữ. Dù nghèo khó, phải tằn tiện, đi khắp nơi làm nghề gõ đầu trẻ để kiếm miếng cơm manh áo với giai thoại “cá gỗ” đeo đẳng suốt hành trình nhưng ông đồ Nghệ không bao giờ hèn kém. Tính “gàn” không chỉ ở mình ông mà của cả người xứ Nghệ. “Gàn” của người xứ Nghệ chính là trạng thái tâm lý mà ở đó có sự khác biệt, sự xung đột giữa lý trí và hiện thực, bắt hiện thực phải chiều theo tư duy của lý trí.

Vì yêu quê hương Nghệ Tĩnh, coi đây như quê hương của mình nên trong thời gian công tác ở Nghệ Tĩnh và sau này là Hà Tĩnh, ngoài việc hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao ở các cương vị chỉ huy trong quân đội, tôi đã cùng các nhà sử học của địa phương biên soạn và xuất bản hàng chục cuốn sách lịch sử, trong đó có một bộ 7 cuốn lịch sử quân sự và 19 cuốn lịch sử ngành, địa phương; triển khai nghiên cứu hàng chục đề tài, dự án khoa học.

Ngoài ra, tôi còn tham gia nghiên cứu, viết luận chứng đề nghị phong tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân cho 8 huyện, thị; 136 xã và các đơn vị thuộc lực lượng vũ trang Hà Tĩnh. Năm 2009, sau khi hoàn thành nhiệm vụ trong quân đội, tôi tiếp tục tham gia hoạt động KH&CN tại địa phương và được bổ nhiệm làm Giám đốc Trung tâm Tư vấn phát triển KH&CN Hà Tĩnh.

Được cống hiến cho quê hương là một điều tôi vô cùng phấn khởi và tự hào, mong rằng còn có sức khỏe để được cống hiến nhiều hơn nữa cho quê hương Nghệ Tĩnh.

Chủ đề Đất và người Hà Tĩnh

Đọc thêm

Di sản văn hóa Hà Tĩnh - 80 năm hành trình tỏa sáng

Di sản văn hóa Hà Tĩnh - 80 năm hành trình tỏa sáng

80 năm qua, kể từ khi đất nước giành độc lập, văn hóa luôn là mạch nguồn nuôi dưỡng tinh thần, bản sắc và sức mạnh đoàn kết của người Hà Tĩnh. Đặc biệt, từ sau công cuộc đổi mới, ngành Văn hóa Hà Tĩnh đã có bước tiến dài trong nỗ lực bảo tồn và làm tỏa sáng di sản cha ông.
Người đàn ông khuyết bàn tay có biệt tài vẽ, đắp tranh nổi

Người đàn ông khuyết bàn tay có biệt tài vẽ, đắp tranh nổi

Anh Nguyễn Văn Mạnh (SN 1985, ở phường Thành Sen, tỉnh Hà Tĩnh) khuyết một bàn tay nhưng lại có biệt tài vẽ và đắp tranh nổi. Dù mất đi đôi bàn tay nhưng việc được sống với niềm đam mê, thỏa sức tạo nên những bức tranh tường sống động, anh Mạnh cảm thấy cuộc đời mình vẫn vẹn nguyên ý nghĩa.
Giữ lửa hạnh phúc từ giá trị văn hóa truyền thống

Giữ lửa hạnh phúc từ giá trị văn hóa truyền thống

Từ điểm tựa là các giá trị truyền thống, gia đình ông Kiều Minh Khánh và bà Nguyễn Thị Dung ở phường Bắc Hồng Lĩnh (Hà Tĩnh) đã viết nên câu chuyện đẹp về một mái ấm gần nửa thế kỷ đong đầy yêu thương, lan tỏa giá trị sống tích cực trong cộng đồng.
Cựu lính Trường Sa hồi sinh vùng "đất chết"

Cựu lính Trường Sa hồi sinh vùng "đất chết"

Từ vùng “đất chết” oằn mình trong lửa đạn chiến tranh, cựu binh Trường Sa Nguyễn Hải Đường ở thôn Hồng Sơn (xã Trường Lưu, Hà Tĩnh) đã hồi sinh, trở thành mô hình kinh tế trù phú, cho thu nhập 2 tỷ đồng/năm.
Tiếng thì thầm dưới chân cầu Nhe

Tiếng thì thầm dưới chân cầu Nhe

Cầu Nhe (Hà Tĩnh), kể từ 15/4/1968, không đơn thuần chỉ là một địa danh mà đã trở thành một vùng đất thiêng. Tháng Bảy, dưới chân cầu, sông vẫn thì thầm câu chuyện bi hùng một thuở cha ông...
Những chuyện chưa kể về Ngã ba Đồng Lộc

Những chuyện chưa kể về Ngã ba Đồng Lộc

Trong vô vàn câu chuyện về Ngã ba Đồng Lộc huyền thoại đã trở nên quen thuộc, ít ai biết rằng, những con ngõ, ngôi nhà ở thôn Mai Long (xã Xuân Lộc, Hà Tĩnh) là nơi từng lưu dấu bước chân, tiếng cười nói của 10 nữ liệt sỹ TNXP Tiểu đội 4, Đại đội 552 trước lúc họ đi vào bất tử.
Về làng có 3 di sản được UNESCO vinh danh

Về làng có 3 di sản được UNESCO vinh danh

Làng Trường Lưu xưa - xã Trường Lưu nay tự hào với 3 di sản được UNESCO vinh danh. Không dừng lại ở một danh xưng hành chính ở Hà Tĩnh, Trường Lưu còn ẩn chứa trong đó nhiều giá trị văn hóa đặc sắc, riêng có, được lưu truyền qua nhiều thế hệ.
Thành Sen - "dấu son" trong lòng người Hà Tĩnh

Thành Sen - "dấu son" trong lòng người Hà Tĩnh

Từ một câu chuyện trong sử sách, tên gọi Thành Sen (Hà Tĩnh) đã ra đời và theo suốt dặm dài lịch sử của vùng đất này. Tên gọi ấy đã ăn sâu vào ký ức, trở thành niềm tự hào của nhiều thế hệ.
 Niềm vui tháng Bảy của nhiều gia đình liệt sỹ

Niềm vui tháng Bảy của nhiều gia đình liệt sỹ

Tháng 7 này trở nên đặc biệt hơn với nhiều gia đình liệt sỹ ở Hà Tĩnh khi phần mộ người thân được đưa về yên nghỉ nơi đất mẹ, khi tấm bằng “Tổ quốc ghi công” được trao tặng trang nghiêm, trọng thể.
Sáng mãi tinh thần thanh niên xung phong

Sáng mãi tinh thần thanh niên xung phong

Những ngày tháng Bảy, đất nước lại lặng mình trong những ký ức thiêng liêng về những năm tháng khói lửa. Trong dòng chảy lịch sử ấy, lực lượng TNXP Hà Tĩnh để lại nhiều dấu ấn hào hùng, góp phần viết nên bản hùng ca bất tử bằng sức trẻ và lòng yêu nước cháy bỏng.
Cụ bà U100 say mê Truyện Kiều

Cụ bà U100 say mê Truyện Kiều

Truyện Kiều có sức sống mãnh liệt trong văn học Việt Nam, phổ biến trong các tầng lớp nhân dân. Dù gần 100 tuổi, cụ Trần Thị Tám ở xã Hồng Lộc (Hà Tĩnh) vẫn thuộc và say sưa luận giải Kiều.
Có một "phố cổ" giữa lòng xã nhỏ nhất Hà Tĩnh

Có một "phố cổ" giữa lòng xã nhỏ nhất Hà Tĩnh

Giữa một vùng quê ven sông La - nơi được biết đến là xã nhỏ nhất của tỉnh Hà Tĩnh lại tồn tại một góc phố mang dáng dấp cổ kính, phảng phất hồn xưa như một “phố cổ Hà Nội” thu nhỏ.
Làng Phú Quý trù phú, xanh tươi

Làng Phú Quý trù phú, xanh tươi

Về thôn Phú Quý, xã Đông Kinh, tỉnh Hà Tĩnh. Dạo bước trên những tuyến đường bê tông nhựa rộng rãi, không chỉ cảm nhận được sự bình yên, trù phú mà còn thấy rõ sức sống mới của miền quê trù phú, xanh tươi