Hà Tĩnh có thêm 1 di tích lịch sử văn hóa được xếp hạng cấp quốc gia

Đền thờ Phạm Tôn Tuyển ở thôn Hợp Tiến (xã Mai Phụ, Lộc Hà).

Phạm Tôn Tuyển (1695 - ?) có tên húy là Miến, tên chữ Phạm Tôn, sinh ra tại làng Vĩnh Luật nay là thôn Hợp Tiến, xã Mai Phụ (Lộc Hà), thuộc đời thứ 6 dòng họ Phạm Bá.

Sinh ra trong một gia đình và dòng họ có truyền thống hiếu học, từ nhỏ được bố là một nhà nho rèn dạy nên lớn lên Phạm Tôn Tuyển là người am hiểu đạo cương thường và giàu nghĩa khí. Năm Quý Tỵ (1713), Phạm Tôn Tuyển gia nhập quân đội nhà Lê - Trịnh, theo đạo quân của Việp quận công Hoàng Ngũ Phúc đánh dẹp phản loạn từ Bắc đạo, Hưng Hóa đến Sơn Nam. Do lập được nhiều chiến công nên ông được vua Lê Hiển Tông ban sắc phong chức Đội trưởng đội Tiệp Hậu. Ông mất vào ngày mồng 1 tháng 4 âm lịch, không rõ năm.

Sau khi ông mất, vua Khải Định đã 2 lần ban sắc phong tôn vinh, ca ngợi công đức của ông đối với đất nước.

Bên trong gian trung điện của di tích lịch sử văn hóa cấp quốc gia Phạm Tôn Tuyển.

Đền thờ Phạm Tôn Tuyển được Nhân dân xây dựng vào năm 1920, toạ lạc trên một khuôn viên thoáng đãng có diện tích tự nhiên 555,5 m², nằm trong khu dân cư đông đúc, phía Bắc là núi Bằng Sơn án ngữ, phía Nam là sông Hạ Vàng chảy ra biển Cửa Sót.

Đền thờ bao gồm các hạng mục: cổng, tắc môn, nhà bia, hạ điện, tả vu, hữu vu và thượng điện. Thời gian gần đây, con cháu dòng họ đã tu bổ lại một số hạng mục. Đền được UBND tỉnh Hà Tĩnh xếp hạng là di tích cấp tỉnh vào năm 2007.

Nhà bia ghi lại công lao của danh thần Phạm Tôn Tuyển trong khuôn viên di tích.

Với những giá trị về lịch sử, văn hóa, căn cứ Luật Di sản văn hóa, Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Di sản văn hóa và Nghị định số 98/2010/NĐ-CP ngày 21/9/2010 của Chính phủ, theo đề nghị của UBND tỉnh Hà Tĩnh và Cục trưởng Cục Di sản văn hóa, ngày 29/12/2023, Bộ trưởng Bộ VH-TT&DL ban hành Quyết định số 4243/QĐ-BVHTTDL công nhận xếp hạng di tích lịch sử văn hóa cấp quốc gia cho Đền thờ Phạm Tôn Tuyển. Đồng thời, đề nghị UBND các cấp nơi có di tích được xếp hạng, trong phạm vi nhiệm vụ và quyền hạn của mình, thực hiện việc quản lý Nhà nước đối với di tích theo quy định của pháp luật về di sản văn hóa.