Cách đây tròn 80 năm, vào ngày 20/10/1945, chỉ hai tháng sau khi giành chính quyền cách mạng, giữa muôn vàn bộn bề của một chính quyền non trẻ, Tỉnh ủy lâm thời Hà Tĩnh đã quyết định tổ chức lớp huấn luyện cán bộ đầu tiên. Đó không chỉ là hành động cấp thiết về mặt tổ chức, mà còn là bước khởi đầu quan trọng, đặt nền móng cho công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ của tỉnh nhà.
Đến tháng 12/1945, theo Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh, các lớp huấn luyện chính trị vinh dự mang tên đồng chí Trần Phú – Tổng Bí thư đầu tiên của Đảng, người con ưu tú của quê hương Hà Tĩnh.

Trải qua 80 năm với nhiều tên gọi khác nhau, từ lớp học sơ khai giữa kháng chiến đến ngôi trường chính trị hiện đại hôm nay, Trường Chính trị Trần Phú đã luôn gắn liền với những bước chuyển mình của đất nước, là nơi hun đúc lý tưởng cách mạng, nâng cao năng lực, phẩm chất cho đội ngũ cán bộ trong từng giai đoạn lịch sử.
Dù trong khói lửa chiến tranh hay giữa những tháng năm hòa bình đầy thử thách, đội ngũ nhà giáo vẫn kiên cường bám lớp, giữ vững mục tiêu, lý tưởng đào tạo đội ngũ cán bộ kế cận. Những lớp học trong lán tranh, những chuyến sơ tán tránh bom, những trang giáo án viết dưới ánh đèn dầu... đều là minh chứng sống động cho tinh thần vượt khó, vì sự nghiệp "trồng người" của bao thế hệ cán bộ, giảng viên nhà trường.
Sau ngày đất nước thống nhất, dù trải qua hợp nhất hay tái lập tỉnh, trường vẫn không ngừng đổi mới, nâng tầm chất lượng, kiên định thực hiện “công việc gốc của Đảng” – đào tạo và bồi dưỡng cán bộ. Đặc biệt, từ năm 1991 đến nay, trong bối cảnh đổi mới và hội nhập quốc tế, nhà trường tiếp tục khẳng định vai trò là trung tâm lý luận chính trị của tỉnh, củng cố niềm tin vào Đảng, vào chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội.

Thực hiện Quyết định số 528-QĐ/TU ngày 20/10/2003 của Tỉnh ủy Hà Tĩnh, nhà trường chính thức mang tên Trường Chính trị Trần Phú – một vinh dự lớn lao, đồng thời là trách nhiệm cao cả đối với đội ngũ cán bộ, giảng viên và học viên.
Từ năm 1991 đến nay, nhà trường đã mở 737 lớp đào tạo, bồi dưỡng cho hơn 61.000 học viên; thực hiện hàng chục đề tài khoa học các cấp; biên soạn và xuất bản nhiều giáo trình, tài liệu chuyên khảo; tổ chức hơn 100 hội thảo khoa học; phát hành hàng trăm số bản tin lý luận và thực tiễn. Những con số ấy không chỉ nói lên quy mô hoạt động, mà còn là minh chứng cho sức sống bền bỉ, sự phát triển mạnh mẽ và tầm ảnh hưởng ngày càng sâu rộng của nhà trường trong hệ thống chính trị tỉnh nhà.
Bước vào chặng đường mới, nhiệm vụ đào tạo, bồi dưỡng cán bộ đặt ra yêu cầu ngày càng cao về chất lượng. Đội ngũ cán bộ không chỉ cần có trình độ chuyên môn vững, mà còn phải có bản lĩnh chính trị, phẩm chất đạo đức, tinh thần phụng sự và khát vọng cống hiến. Điều đó đòi hỏi nhà trường phải tiếp tục đổi mới toàn diện, phát huy truyền thống 80 năm, khẳng định rõ vị thế, vai trò trong hệ thống chính trị tỉnh nhà.

Trong bối cảnh mới, nhà trường sẽ tiếp tục tập trung bồi dưỡng lập trường chính trị tư tưởng, đạo đức cách mạng cho cán bộ, giảng viên và học viên; chú trọng xây dựng đội ngũ cán bộ, giảng viên đủ phẩm chất, năng lực, uy tín, đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của công tác đào tạo, bồi dưỡng, nghiên cứu khoa học, tổng kết thực tiễn.
Chủ động tham mưu đổi mới nội dung chương trình theo hướng gắn lý luận với thực tiễn, nhất là những yêu cầu đặt ra trong việc vận hành mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp; chú trọng bồi dưỡng, cập nhật kiến thức, kỹ năng, nâng cao năng lực tổ chức thực hiện cho đội ngũ cán bộ, nhất là cán bộ cấp xã.
Không ngừng đổi mới phương pháp đào tạo, bồi dưỡng theo hướng gắn lý luận với thực tiễn, lấy người học làm trung tâm; đa dạng hóa các loại hình đào tạo, bồi dưỡng; đổi mới nâng cao hiệu quả công tác quản lý đào tạo, bồi dưỡng; chú trọng xây dựng văn hóa trường Đảng. Nâng cao chất lượng công tác nghiên cứu khoa học, tổng kết thực tiễn theo hướng bám sát nhiệm vụ chính trị của tỉnh, tăng cường tham mưu, cung cấp luận cứ khoa học và thực tiễn cho việc hoạch định, bổ sung, hoàn thiện chủ trương, chính sách của tỉnh.

Đẩy mạnh chuyển đổi số trong công tác đào tạo bồi dưỡng, nghiên cứu khoa học và các mặt hoạt động của nhà trường, theo hướng xây dựng mô hình trường học thông minh. Tham mưu đầu tư xây dựng cơ sở vật chất trang thiết bị đảm bảo hiện đại, đồng bộ vừa đáp ứng yêu cầu trước mắt, vừa đáp ứng yêu cầu xây dựng Trường Chính trị Trần Phú đạt chuẩn mức 1 vào năm 2026 và chuẩn mức 2 vào năm 2030 theo tinh thần của Quy định số 11-QĐ/TW của Ban Bí thư Trung ương và Đề án số 02-ĐA/TU của Ban Thường vụ Tỉnh ủy.
Phát huy truyền thống 80 năm, với lòng tự hào, trí tuệ và trách nhiệm, Trường Chính trị Trần Phú sẽ tiếp tục thực hiện sứ mệnh đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ vừa “hồng” vừa “chuyên”; xứng đáng ngôi trường mang tên Tổng Bí thư đầu tiên của Đảng.