Những ngày qua, nhiều người dân Hà Tĩnh, đặc biệt là thân nhân gia đình liệt sỹ Cao Văn Tuất ở thôn Cao Thắng, xã Kỳ Xuân (huyện Kỳ Anh) đều hồi hộp mong chờ kết quả xác minh về cuốn sổ - kỷ vật của người mang tên Cao Xuân Tuất đang được cựu binh Mỹ lưu giữ.
Cuốn sổ lưu bút của liệt sỹ Cao Văn Tuất đang được cựu binh Mỹ lưu giữ.
Sau khi các cơ quan liên quan nhận định tác giả cuốn nhật ký mà cựu binh Mỹ lưu giữ suốt 56 năm qua chính là của liệt sĩ Cao Văn Tuất, cả gia đình vỡ òa niềm hạnh phúc, xúc động. Nhìn những dòng chữ, những nét vẽ qua ảnh, nỗi xúc động, nhớ thương lại trào dâng trong mỗi thành viên gia đình.
Đoàn công tác tỉnh Hà Tĩnh xác minh thông tin từ gia đình liệt sỹ Cao Văn Tuất ở thôn Cao Thắng, xã Kỳ Xuân (huyện Kỳ Anh) chiều 1/2/2023.
Ông Hà Huy Mỳ (cháu của liệt sỹ Cao Văn Tuất) chia sẻ: “Liệt sỹ Tuất là con thứ 2 trong gia đình có 4 chị em, bố mẹ và một người em gái của cậu đã mất, hiện chỉ còn hai chị gái đang còn sống.
Tôi được nghe kể lại rằng, cậu là người duy nhất trong nhà được ông bà cho đi học, cậu yêu thơ ca, văn nghệ, viết văn hay và cũng rất đẹp trai. Khi mới 19 tuổi, cậu tôi đã lên đường nhập ngũ, mang trong mình ước mơ hoài bão chiến đấu giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước. Thế nhưng, cậu đi mãi không về, phần mộ cũng không tìm được, đến cả di ảnh cũng không có. Đã gần 60 năm trôi qua, thứ mà chúng tôi có được chỉ là cuốn “Sổ gia đình liệt sỹ” và giấy chứng nhận đeo huân chương. Cả nhà vẫn luôn mong ngóng có thêm tin tức về cậu. Khi biết thông tin về cuốn nhật ký cậu viết, cả nhà tôi ai cũng xúc động và mong muốn sớm được nhận lại kỷ vật của cậu”.
Ông Hà Huy Mỳ - người gọi liệt sỹ Cao Văn Tuất bằng cậu xúc động khi nghe kể về kỷ vật lưu lạc.
Cuốn sổ nhỏ được người cựu binh Mỹ lưu giữ có bìa được bọc nilon với 104 trang viết tay. Bên trong sổ có dòng kẻ và các trang giấy được viết, trang trí bằng những hình vẽ hoa, phong cảnh rất công phu, đẹp mắt.
Thời thanh niên sôi nổi, yêu đời của chàng trai trẻ ở độ tuổi 20 được thể hiện qua những trang viết với lời nhạc, lời thơ và những nét vẽ đẹp mắt.
Lần dở từng trang viết của cuốn sổ, chúng tôi cảm nhận thời thanh niên sôi nổi, yêu đời của chàng trai trẻ ở độ tuổi 20. Xuyên suốt các trang lưu bút là những bài thơ của các tác giả nổi tiếng như: Quê hương (Giang Nam); Nhớ con sông quê hương (Tế Hanh); Việt Bắc (Tố Hữu); Người con gái Việt Nam (Tố Hữu); Ta đi tới (Tố Hữu)… Những bài hát đi cùng năm tháng có chủ đề về quê hương, đất nước với khí thế sục sôi cũng được liệt sỹ Cao Văn Tuất chép tay đầy trang trọng và được trang trí đẹp mắt.
Những hình ảnh về cuốn sổ lưu bút của liệt sỹ Cao Văn Tuất được cựu binh Mỹ gửi đến qua email của ông Trần Nhật Tân - Chủ tịch Ủy ban MTTQ tỉnh Hà Tĩnh.
Ấn tượng hơn, cuốn sổ lưu bút dường như được chia thành từng phần, mỗi phần thể hiện một quyết tâm, khẩu hiệu, phương châm sống và ước ao của chàng trai trẻ.
Người chiến sỹ Cao Văn Tuất đã viết: “Sống như những người cộng sản, làm việc đưa hết thân mình phục vụ cho cách mạng”; “Đảng là mẹ hiền, tổ quốc trên hết, thanh niên anh dũng tiến lên”; “Tổ quốc hòa bình, gia đình hạnh phúc”…
Lời dạy của Bác Hồ “Trung với Đảng, hiếu với Dân, nhiệm vụ nào cũng hoàn thành, khó khăn nào cũng vượt qua, kẻ thù nào cũng đánh thắng” được người chiến sỹ trẻ viết vào sổ đầy trang trọng.
Anh cũng ghi lại lời dạy của Bác Hồ: “Trung với Đảng, hiếu với Dân, nhiệm vụ nào cũng hoàn thành, khó khăn nào cũng vượt qua, kẻ thù nào cũng đánh thắng” rồi tự nhắc nhở mình bằng việc viết ra 5 chỉ tiêu đoàn viên tiên tiến (5 tốt) để phấn đấu, rèn luyện.
Bên cạnh những dòng viết thể hiện quyết tâm, chí khí của người lính bước vào chiến trận, chúng tôi cũng lặng mình khi đọc những dòng chữ chiến sỹ Cao Văn Tuất viết gửi mẹ, gửi em, gửi đất và người Hoài Nhơn (Bình Định) - nơi anh đóng quân và chiến đấu... Đằng sau từng câu chữ, nét vẽ là nỗi nhớ gia đình, quê hương và người “em” đặc biệt. “Anh biết rồi sẽ phải xa em/ Vì một lẽ giản đơn em nhỉ/ Tổ quốc cần anh người chiến sỹ/ Giải phóng quân chiến đấu vì dân/ Lúc này Đảng, Tổ quốc đang cần/ Thì em ơi, tình riêng đành đôi ngả”…
Bài thơ “Xa em”.
Cũng trong những dòng cảm xúc nhớ thương “gửi em”, người chiến sỹ trẻ vẫn tự hứa với lòng “Anh sẽ luôn trau dồi công tác, luyện tập cầm chắc tay súng…”; “Ngày mai hết chuyện chiến tranh/ Bắc Nam thống nhất thì anh trở về”.
Viết về mẹ, dòng cảm xúc như tuôn trào: “Mẹ ơi lòng con như sóng dâng cao, như dòng phi lao góp gió, vì quê mình đấu tranh cho 2 miền thống nhất yên vui mẹ ơi... Mẹ ơi miền Nam sóng gió hôm nay, như ngày mai đây mây đan trời trong sáng, như hai miền với nhịp cầu Hiền Lương, mẹ con sẽ đoàn viên xóa hết buồn và thương”.
Dòng tâm sự nhắn mẹ viết ngày 24/11/1966 khép lại dòng lưu bút, nhật ký trong cuốn sổ bỏ ngỏ...
Trên mỗi chặng đường hành quân, chiến đấu khi nhớ mẹ, nhớ nhà không biết cất giấu vào đâu, anh Tuất lại dùng bút và sổ để tâm sự "nhắn mẹ": “Đêm giao thừa lòng con nhớ mẹ/ Trời đã khuya gió nhẹ từng cơn...”. Những lời tâm sự đó với mẹ được anh viết vào ngày 24/11/1966 cũng khép lại dòng lưu bút, nhật ký trong cuốn sổ bỏ ngỏ. Những trang giấy trắng vẫn còn nhưng không còn anh để viết thêm vào đó. Và lời hứa Bắc Nam thống nhất, khi hai miền nối nhịp Hiền Lương thì anh sẽ trở về cũng dở dang...
Và không chỉ có nét chữ, chữ ký của người lính Cao Văn Tuất, thi thoảng trong một vài trang viết còn có bút tích của một số người khác với các địa điểm khác nhau.
Ông Peter Mathews khao khát được sang Việt Nam trao lại cuốn sổ cho gia đình liệt sỹ. (Ảnh nhân vật cung cấp).
Chiến trường ác liệt, nhiều lúc cận kề lằn ranh sinh tử nhưng người chiến sỹ trẻ Cao Văn Tuất vẫn lạc quan, yêu đời, yêu người và tự tin hướng tới tương lai hòa bình, thống nhất. Anh đã sẵn sàng tạm gác lại tình yêu đôi lứa, nguyện “đi gìn giữ bầu trời tự do, giải phóng quê hương”. Mong rằng, những bút tích của người lính sẽ sớm trở về với gia đình, phần nào xoa dịu nỗi đau hơn nửa thế kỷ qua.
Theo thông tin mới nhất từ Chủ tịch Ủy ban MTTQ tỉnh Trần Nhật Tân - người đầu tiên và dày công trong việc liên hệ kết nối, xác minh thông tin, tìm tung tích chủ nhân cuốn sổ, thì dự kiến có thể trong tháng 3/2023, ông Peter Mathews sẽ sang Việt Nam tận tay trao trả kỷ vật cho thân nhân liệt sỹ Cao Văn Tuất.
Ông Tân cũng chia sẻ, ông Peter Mathews thực sự khao khát được sang Việt Nam trao lại cuốn sổ cho gia đình liệt sỹ.
Em gái và cháu của liệt sỹ Cao Văn Tuất đọc cuốn sổ lưu bút qua những hình ảnh được cựu binh Mỹ gửi đến từ gmail của ông Trần Nhật Tân.
Những nỗ lực, trách nhiệm tìm kiếm tác giả cuốn sổ lưu lạc hơn nửa thế kỷ ở nửa vòng trái đất của người lãnh đạo Ủy ban MTTQ tỉnh không chỉ đáp ứng nguyện vọng của người cựu binh Mỹ, mang đến niềm vui, tiếp thêm hy vọng cho thân nhân liệt sỹ mà còn là hoạt động ý nghĩa thực hiện chức năng ngoại giao nhân dân của MTTQ.
Cuốn sổ cũng là kỷ vật chiến tranh đáng quý, góp phần giáo dục truyền thống cách mạng, khơi dậy và phát huy tinh thần đoàn kết, ý chí tự lực tự cường, tự tôn dân tộc. Kỷ vật được trao trả sẽ làm đẹp thêm thông điệp “Khép lại quá khứ, hướng tới tương lai” của Đảng và Nhà nước ta trong mối quan hệ Việt Nam - Mỹ.
Bà Cao Thị Diếu - người được liệt sỹ Cao Văn Tuất nhắc tên trong cuốn sổ lưu bút vẫn ngày ngày mong ngóng tin em trai.
Trước đó, ngày 27/1/2023, Báo NorthJersey đăng tải bài viết của tác giả Megan Burrow về câu chuyện cựu binh Mỹ hiện đang lưu giữ cuốn nhật ký của một người lính Việt Nam có tên Cao Xuân Tuất và mong muốn tìm kiếm thông tin tác giả của cuốn nhật ký đó. Thông tin được cơ quan báo chí Việt Nam dẫn nguồn chia sẻ trên các trang báo mạng. Căn cứ vào thông tin trong cuốn nhật ký, bản trích lục liệt sỹ, hồ sơ liệt sỹ, danh sách liệt sỹ, kết quả thẩm tra xác minh, vừa qua, Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Hà Tĩnh đã nhận định liệt sỹ Cao Xuân Tuất trong cuốn nhật ký với liệt sỹ Cao Văn Tuất ở thôn Cao Thắng, xã Kỳ Xuân, huyện Kỳ Anh là một người. |
* Hình ảnh cuốn nhật ký do cựu binh Mỹ cung cấp và được sự đồng ý của thân nhân gia đình liệt sỹ Cao Văn Tuất trước khi đăng tải.
Bộ CHQS Hà Tĩnh: Cuốn nhật ký cựu binh Mỹ lưu giữ là của liệt sỹ Cao Văn TuấtCăn cứ vào các thông tin, bản trích lục liệt sỹ và kết quả thẩm tra xác minh, Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Hà Tĩnh nhận định: liệt sỹ Cao Văn Tuất ở thôn Cao Thắng, xã Kỳ Xuân, huyện Kỳ Anh là tác giả của cuốn nhật ký đang được cựu binh Mỹ lưu giữ.
- Chuyện cựu binh Mỹ tìm người lính Việt trao trả nhật ký: Nỗ lực xác minh thông ...
Chỉ trong thời gian hơn 1 ngày, với sự vào cuộc trách nhiệm, quyết liệt của các cơ quan chức năng ở Hà Tĩnh và sự phối hợp hiệu quả, nhiệt tình của người cựu binh Mỹ, những thông tin ban đầu về tác giả của cuốn nhật ký là người lính Việt từ hơn nửa thế kỷ trước đang dần được hé mở.
- Hà Tĩnh chung tay xoa dịu nỗi đau da cam
Cách đây tròn 60 năm, Mỹ đã sử dụng nhiều loại vũ khí hóa học, đặc biệt là chất độc da cam gây hậu quả nặng nề cho Nhân dân Việt Nam. Đảng, Nhà nước, các bộ, ban, ngành và địa phương, trong đó có Hà Tĩnh luôn nỗ lực hành động nhằm khắc phục hậu quả, xoa dịu nỗi đau da cam.
