Thịt lươn là một loại thực phẩm bổ dưỡng phổ biến được nhiều người ưa chuộng. Chế biến sử dụng lươn đúng vừa tăng giá trị dinh dưỡng vừa là bài thuốc quý phòng trị bệnh rất hiệu quả.
Thịt lươn chứa protid, lipid, Ca, P, Mg, Fe; vitamin B1, B2, PP, B6, D... Theo sách Tuệ Tĩnh, thịt lươn có vị ngọt tính rất ấm, không độc, bổ trung ích khí, chữa băng huyết, lậu huyết, khử thấp trừ phong ấm bụng. Dùng trị chứng mệt mỏi, ra nhiều mồ hôi, tay chân tê lạnh nhức mỏi, trĩ táo, sa nội tạng và các chứng liên quan đến dương khí hư đều tốt. Sau đây là một số món ăn ngon, bài thuốc tiêu biểu từ lươn:
Chữa ra nhiều mồ hôi, sợ lạnh dễ cảm: Dùng bài Lươn cuốn lá lốt: thịt lươn, lá lốt, gừng, hành, mắm, muối, đường, tiêu, ớt gia vị vừa đủ cuốn nướng ăn. Công dụng: ích khí kiện tỳ, cố biểu chỉ hãn
Chữa đại tiện ra máu, trĩ: Dùng bài Cháo lươn đậu xanh: thịt lươn, gạo mới, đậu xanh, giá đậu, rau đắng, hành ngò gia vị vừa đủ nấu ăn. Công dụng: bổ trung ích khí thăng dương.
Chữa huyết hư phong thấp nhức mỏi: Dùng bài Lươn om hoa chuối: thịt lươn, hoa chuối, đậu phụ, riềng, mẻ, sả, lá lốt, tía tô, nghệ, tiêu, ớt, mắm, muối gia vị vừa đủ om nhừ ăn. Công dụng: bổ khí sinh huyết, khử hàn thấp.
Chữa do vị hư hàn xuất huyết đại tiện: Dùng bài Lươn kho nghệ: thịt lươn, nghệ, hành khô, củ kiệu, mắm, muối, đường, tiêu, ớt, gia vị vừa đủ kho ăn kèm với rau sống, rau kinh giới, húng quế, rau thơm. Công dụng: kiện tỳ, ôn trung, cầm huyết.
Chữa đau bụng do vị hư hàn: Dùng bài Lươn xào sả ớt: thịt lươn, hành tây, ớt Đà Lạt, sả, ớt, lạc rang, đường, cà ri, hành ngò gia vị vừa đủ xào ăn. Công dụng: ôn trung kiện tỳ, chỉ thống.
Chữa khí hư hạ hãm đi cầu sống phân: Dùng bài Miến lươn: thịt lươn, miến dong, giá đậu, rau ngổ, mùi tàu, gừng, hành tím, mắm muối, tiêu, ớt gia vị vừa đủ nấu ăn. Công dụng: ích khí kiện tỳ thăng dương...
Viêm mũi dị ứng, gặp lạnh tăng: Dùng bài Miến lươn: thịt lươn, miến dong, giá đậu, rau ngổ, mùi tàu, gừng, hành tím, tiêu, ớt gia vị vừa đủ nấu ăn. Công dụng: ôn trung, kiện tỳ hóa thấp, giáng hỏa.
Chữa phụ nữ có kinh kéo dài (rong kinh): Dùng bài Miến lươn trộn: thịt lươn, cà rốt, hành tây, nấm mèo, miến dong, rau răm, mùi tàu, hành ngò, gia vị vừa đủ xào trộn ăn. Công dụng: bổ khí huyết điều kinh.
Chữa phế khí hư, ho, khó thở, nhiều mồ hôi: Dùng bài Miến lươn xào: thịt lươn, nấm hương, nấm rơm, thịt ba chỉ, miến dong, rau ngổ, mùi tàu, gừng, hành, tiêu gia vị vừa đủ nấu ăn. Công dụng: bổ phế khí, bình suyễn, chỉ khái.
Chữa viêm đại tràng, thể tỳ hư hàn: Dùng bài Lươn om lá cách: thịt lươn, lá cách, đậu phụ, nấm hương, lòng mề gà, bún tàu, tiêu, ớt, mắm muối gia vị. Bằng cách quấn lươn tẩm gia vị cho vào thố om nhừ ăn. Công dụng: ôn bổ tỳ, hóa thấp.
Chữa thiếu máu do khí hư không sinh huyết. Dùng bài Lươn bung chuối đậu: thịt lươn, chuối xanh, đậu phụ, thịt ba chỉ, lá lốt, tía tô, nghệ, tiêu, ớt, mắm muối, gia vị vừa đủ nấu bung nhừ ăn. Công dụng: kiện tỳ thận bổ khí huyết.
