Gan là cơ quan quan trọng giúp thanh lọc và chuyển hóa chất dinh dưỡng, nhưng lại dễ bị tổn thương nếu không được bảo vệ đúng cách. Trong cuộc sống hàng ngày, nhiều người vô tình phá hủy gan bằng những món ăn vặt phổ biến.
Đồ ăn vặt nhiều đường
Đồ ngọt là món ăn yêu thích của nhiều người, đặc biệt là giới trẻ. Tuy nhiên, những thực phẩm chứa nhiều đường như bánh kẹo, nước ngọt và các loại đồ uống có đường lại là mối đe dọa lớn cho sức khỏe gan.
Theo nghiên cứu được công bố trên tạp chí Hepatology, việc tiêu thụ đường tinh luyện và fructose từ đồ ngọt có thể dẫn đến tình trạng gan nhiễm mỡ không do rượu (NAFLD).
Điều này đặc biệt nguy hiểm khi xu hướng tiêu thụ đường đang ngày càng gia tăng trong cộng đồng, không chỉ giới hạn ở người lớn mà còn phổ biến ở trẻ em và thanh thiếu niên.
Các nghiên cứu cho thấy, đường fructose có trong đồ uống ngọt không được chuyển hóa như các loại đường khác. Thay vì được sử dụng ngay làm năng lượng, fructose chủ yếu chuyển hóa tại gan và nhanh chóng biến thành chất béo.
Những chất béo này tích tụ lâu dần sẽ dẫn đến viêm gan và làm suy giảm chức năng gan. Không chỉ đồ uống có đường, các loại bánh ngọt, kem và kẹo cũng chứa hàm lượng đường rất cao, khiến gan phải làm việc quá tải để xử lý.
Ngoài ra, việc tiêu thụ quá nhiều đường còn làm tăng nguy cơ mắc hội chứng chuyển hóa, một tập hợp các yếu tố nguy cơ bao gồm béo phì, cao huyết áp và tăng triglycerides máu, tất cả đều có liên quan đến tổn thương gan.
Món ăn vặt giàu tinh bột
Tinh bột là thành phần chính trong nhiều món ăn vặt như: bánh quy, các loại bánh ngọt. Tuy nhiên, những thực phẩm này lại tiềm ẩn nguy cơ cho gan vì lượng tinh bột cao có thể chuyển hóa thành triglycerides.
Đây là một dạng chất béo dễ tích tụ trong gan và dẫn đến gan nhiễm mỡ. Khi tiêu thụ quá nhiều tinh bột, đặc biệt là từ các sản phẩm chế biến, lượng đường huyết trong máu sẽ tăng đột biến, kích thích cơ thể sản xuất insulin và tăng cường quá trình tích tụ mỡ trong gan.
Theo nghiên cứu từ American Journal of Clinical Nutrition, những người có chế độ ăn giàu tinh bột tinh chế, có nguy cơ mắc gan nhiễm mỡ cao hơn đáng kể so với những người ăn ngũ cốc nguyên hạt.
Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng, chế độ ăn ít chất xơ và giàu tinh bột có thể làm giảm khả năng gan tự phục hồi, khiến gan dễ bị tổn thương hơn bởi các tác nhân gây hại khác.
Các loại bánh vặt như bánh mì kẹp, bánh ngọt và bánh quy thường chứa lượng tinh bột cao cùng với chất béo bão hòa và đường, tạo ra sự kết hợp nguy hiểm đối với gan. Những thực phẩm này không chỉ làm tăng mỡ nội tạng mà còn khiến gan hoạt động kém hiệu quả trong việc chuyển hóa và giải độc.
Đồ ăn vặt quá nhiều gia vị
Gia vị là yếu tố không thể thiếu trong việc tăng cường hương vị cho món ăn, nhưng khi sử dụng quá nhiều, nó có thể gây hại cho gan.
Một chất hóa học thường có trong gia vị là safrole, được Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) liệt kê vào danh sách các chất gây ung thư.
Safrole có thể được tìm thấy trong các loại gia vị công nghiệp dùng trong chế biến thực phẩm nhanh và đồ ăn vặt. Việc tích tụ safrole lâu dài trong gan có thể gây ra viêm gan và làm tăng nguy cơ ung thư gan.
Ngoài safrole, các loại gia vị chứa chất bảo quản và hương liệu nhân tạo cũng là tác nhân gây hại cho gan.
Nghiên cứu từ Đại học Kyushu, Nhật Bản cho thấy, các chất hóa học này có thể gây tổn thương tế bào gan, làm suy giảm chức năng giải độc và góp phần hình thành gan nhiễm mỡ.
Bên cạnh đó, việc tiêu thụ quá nhiều muối và natri cũng làm tăng áp lực lên gan, gây ra các vấn đề như xơ gan, tăng huyết áp tĩnh mạch cửa và làm suy yếu khả năng miễn dịch.
