Trước tác động của biến đổi khí hậu, thiên tai ngày càng cực đoan, khó lường, nắng nóng gay gắt kéo dài, mưa lớn cục bộ tại nhiều địa phương, sạt lở bờ sông, bờ biển liên tiếp ở trên các lưu vực sông và các khu vực sườn dốc, đồi núi đã gây thiệt hại lớn về tài sản và các công trình cơ sở hạ tầng; thực hiện các công điện của Thủ tướng Chính phủ: số 591/CĐ-TTg ngày 29/6/2023, số 607/CĐ-TTg ngày 1/7/2023; để chủ động phòng chống sạt lở, đảm bảo an toàn tính mạng và tài sản của Nhân dân trước và trong mùa mưa lũ, Chủ tịch UBND tỉnh yêu cầu các địa phương, đơn vị thực hiện tốt các nhiệm vụ liên quan.
Các địa phương cần kiểm tra, rà soát các khu vực có nguy cơ xảy ra sạt lở khi mưa lớn để có biện pháp phòng ngừa.
Theo đó, cần triển khai thực hiện nghiêm túc các nội dung tại Chỉ thị số 08/CT-UBND ngày 29/6/2023 của UBND tỉnh về việc tăng cường công tác phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn năm 2023, Phương án ứng phó với thiên tai trên địa bàn tỉnh năm 2023 được phê duyệt tại Quyết định số 1636/QĐ-UBND ngày 11/7/2023 của UBND tỉnh. Tiếp tục triển khai thực hiện các nội dung Kế hoạch số 199/KH-UBND ngày 9/6/2021 của UBND tỉnh về việc thực hiện Đề án phòng, chống sạt lở bờ sông, bờ biển đến năm 2030 theo Quyết định số 957/QĐ-TTg ngày 6/7/2020 của Thủ tướng Chính phủ.
UBND các huyện, thành phố, thị xã tổ chức kiểm tra, rà soát các khu dân cư, trường học, cơ sở y tế, trụ sở cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp, doanh trại ven sông, suối, ven biển, khu vực sườn dốc, đồi núi để kịp thời phát hiện khu vực có nguy cơ xảy ra sạt lở khi mưa lớn; rà soát, điều chỉnh phương án sơ tán dân năm 2023 phù hợp thực tế; kiên quyết tổ chức di dời hoặc có phương án chủ động chống sạt lở, sơ tán khi có tình huống xấu nhằm bảo đảm an toàn tính mạng, hạn chế thiệt hại về người và tài sản cho người dân và cơ sở hạ tầng. Từng bước sắp xếp lại dân cư, di dời dân cư ra khỏi các khu vực có nguy cơ sạt lở cao, kết hợp với tái định cư, ổn định đời sống cho người dân.
Kiểm tra công tác đảm bảo an toàn tại các công trường đang xây dựng, nhất là các công trình xây dựng ở khu dân cư ven sông, suối, sườn dốc; đình chỉ việc xây dựng công trình nếu không bảo đảm an toàn hoặc có nguy cơ gây sạt lở, ảnh hưởng đến dòng chảy, thoát lũ. Tổ chức tuyên truyền nâng cao nhận thức của các tổ chức và người dân về phòng, chống sạt lở. Bảo vệ và phát triển rừng ngập mặn, rừng phòng hộ, đẩy mạnh xã hội hóa công tác quản lý, bảo vệ và phát triển rừng, gắn với ổn định sinh kế cho người dân.
Kiểm soát hoạt động khai thác cát, sỏi lòng sông, khu vực ven biển, ngăn chặn khai thác cát sỏi trái phép, nhất là tại các khu vực đã được cảnh báo có nguy cơ sạt lở; quản lý chặt chẽ vùng đất ven sông, ven biển không để xây dựng, nâng cấp nhà ở, công trình trái phép làm tăng nguy cơ sạt lở, bị rủi ro do sạt lở. Về lâu dài phải kiểm soát chặt chẽ công tác quy hoạch, xây dựng nhà cửa, công trình ven bờ sông, bờ biển.
Chủ động bố trí nguồn ngân sách địa phương và huy động các nguồn hợp pháp khác để thực hiện các nhiệm vụ phòng, chống sạt lở bờ sông, bờ biển trên địa bàn.
Theo dõi diễn biến các vị trí sạt lở bình thường trên các tuyến sông, bờ biển, trường hợp do diễn biến bất thường của thiên tai nếu xảy ra mức độ sạt lở nguy hiểm, hoặc sạt lở đặc biệt nguy hiểm báo cáo UBND tỉnh xem xét, giải quyết.
Sở NN&PTNT theo dõi chặt chẽ tình hình thiên tai, sạt lở bờ sông, bờ biển; đôn đốc các địa phương triển khai công tác phòng, chống, khắc phục hậu quả, hạn chế thiệt hại do thiên tai, sạt lở theo chức năng nhiệm vụ được giao. Phối hợp với các địa phương, đơn vị có liên quan, đa dạng hóa hình thức tuyên truyền để tăng cường phổ biến pháp luật về phòng, chống thiên tai, sạt lở; hướng dẫn người dân kỹ năng ứng phó khi sạt lở. Đôn đốc các địa phương, đơn vị triển khai các biện pháp cấp bách phòng, chống sạt lở và tiếp tục triển khai Kế hoạch số 199/KH-UBND ngày 09/6/2021 của UBND tỉnh về việc thực hiện Đề án phòng chống sạt lở bờ sông, bờ biển đến năm 2030 trên địa bàn tỉnh Hà Tĩnh.
Sở TN&MT chủ trì, phối hợp với các địa phương, đơn vị có liên quan tổ chức quản lý chặt chẽ, tăng cường kiểm tra, giám sát việc cấp phép, hoạt động khai thác cát, sỏi trên sông, suối, để hạn chế xảy ra sạt lở, đồng thời bảo đảm nguồn cung vật liệu xây dựng, nhất là cho các dự án trọng điểm quốc gia, các dự án hạ tầng giao thông; xử lý nghiêm các trường hợp khai thác, tập kết cát, sỏi, vật liệu xây dựng trái phép theo đúng quy định của pháp luật.
Đối với những dòng sông, đoạn sông bị sạt, lở hoặc có nguy cơ bị sạt, lở bờ, bãi sông, Sở Tài nguyên và Môi trường có trách nhiệm xác định nguyên nhân gây sạt, lở, đề xuất các giải pháp để ngăn ngừa, khắc phục và báo cáo UBND tỉnh xem xét, khoanh định khu vực cấm, khu vực tạm thời cấm khai thác cát, sỏi và các khoáng sản khác.
Trường hợp khu vực bị sạt, lở hoặc có nguy cơ bị sạt, lở bờ, bãi sông nằm giữa hai tỉnh thì tham mưu UBND tỉnh kiến nghị cơ quan Nhà nước có thẩm quyền phê duyệt khu vực cấm, khu vực tạm thời cấm khai thác cát, sỏi và các khoáng sản khác theo quy định tại Điều 63, Luật Tài nguyên nước. Đồng thời, chỉ đạo, hướng dẫn các địa phương quản lý chặt chẽ vùng đất ven sông, ven biển không để xây dựng, nâng cấp nhà ở, công trình ven sông, ven biển lấn chiếm dòng chảy, làm tăng nguy cơ sạt lở.
Sở GTVT chỉ đạo, đôn đốc, tổ chức thực hiện việc kiểm tra, rà soát, phát hiện, xử lý kịp thời các khu vực có nguy cơ sạt lở nhằm đảm bảo an toàn giao thông thông suốt trên các tuyến quốc lộ, đường tỉnh, đường huyện và các trục giao thông trên địa bàn; tăng cường quản lý hoạt động của các phương tiện giao thông đường thủy nội địa tránh làm gia tăng nguy cơ sạt lở bờ sông, bờ biển.
Sở Xây dựng kiểm tra, rà soát công tác quản lý đô thị, công tác cấp phép xây dựng đặc biệt là tại các khu vực có nguy cơ sạt lở cao, khu vực dưới các chân núi, ven sông, suối để kiểm soát chặt chẽ không để xảy ra sự cố sạt lở khi xây dựng các công trình. Chỉ đạo, hướng dẫn các địa phương có giải pháp hiệu quả để sớm khắc phục tình trạng ngập úng tại các đô thị, khu dân cư khi mưa lớn.
Sở Công thương kiểm tra, hướng dẫn thực hiện các quy định về an toàn, phòng, chống sạt lở, bảo đảm an toàn đối với lực lượng và công trình thuộc lĩnh vực quản lý ngành, nhất là hệ thống lưới điện truyền tải, phân phối, các nhà máy điện.
Công an tỉnh chỉ đạo các phòng, bộ phận, lực lượng công an địa phương phối hợp với cơ quan chức năng tăng cường tuần tra, phát hiện, xử lý nghiêm các trường hợp khai thác cát, sỏi trên sông, ven biển, trái phép, sai phép theo đúng quy định của pháp luật; kịp thời khởi tố, truy tố đối với các trường hợp vi phạm gây hậu quả nghiêm trọng.
Bộ CHQS tỉnh, Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh theo dõi chặt chẽ tình hình sự cố, thiên tai, sạt lở, chủ động điều phối và phối hợp với các sở, ngành, địa phương triển khai công tác ứng phó, tìm kiếm cứu nạn khi có tình huống, bảo đảm kịp thời, hiệu quả.
Sở KH&ĐT chủ trì, phối hợp với các sở, ngành, địa phương liên quan tham mưu UBND tỉnh xem xét, bố trí nguồn vốn đầu tư công; lồng ghép từ các chương trình, dự án khác (nếu có) để đầu tư các công trình nhằm mục tiêu phòng chống sạt lở.
Đối với Sở Tài chính, trường hợp trong năm phát sinh các sự cố sạt lở, di dời dân cư khẩn cấp ra khỏi khu vực sạt lở theo chủ trương của UBND tỉnh, cần phối hợp với các cơ quan, đơn vị và địa phương liên quan tham mưu UBND tỉnh phương án xử lý, phù hợp với khả năng cân đối ngân sách địa phương và tình hình thực tế.
Đài Khí tượng Thủy văn tỉnh nâng cao chất lượng dự báo, cảnh báo thiên tai, cung cấp thông tin cho các địa phương, đơn vị liên quan để kịp thời triển khai công tác ứng phó với thiên tai và sạt lở đất.
Chủ đầu tư xây dựng các công trình chỉ đạo các đơn vị thi công tập trung nhân lực, thiết bị, vật tư, tranh thủ thời tiết thuận lợi đẩy nhanh tiến độ thi công các công trình; đối với các công trình liên quan đến hồ đập, đê điều, phòng chống thiên tai phải thi công hoàn thành các điểm xung yếu, các hạng mục công trình bảo đảm yêu cầu chống lũ để kịp thời đưa vào phục vụ công tác phòng, chống lụt bão.
Trường hợp phải thi công qua mùa mưa lũ, chủ đầu tư phải lập phương án đảm bảo an toàn cho công trình, lực lượng thi công gửi chính quyền địa phương để phối hợp thực hiện. Chủ đầu tư các công trình chịu trách nhiệm trước pháp luật, trước Chủ tịch UBND tỉnh về việc đảm bảo an toàn công trình do mình quản lý.
Báo Hà Tĩnh, Đài PTTH tỉnh và các cơ quan thông tin đại chúng khác trên địa bàn tỉnh tiếp tục phối hợp với các sở, ngành có liên quan và các địa phương tăng cường tuyên truyền pháp luật, phố biến kiến thức, hướng dẫn kỹ năng nhận biết, ứng phó cho người dân, giảm thiểu thiệt hại do sạt lở...