Với hơn 37.700 ha đất đồi (chiếm 3/5 tổng diện tích đất tự nhiên), huyện Cẩm Xuyên có nhiều tiềm năng để phát triển mô hình chăn nuôi hươu sao. Để nghề chăn nuôi hươu đến được với người dân, năm 2024, Trung tâm Ứng dụng Khoa học kỹ thuật & Bảo vệ cây trồng, vật nuôi huyện Cẩm Xuyên phối hợp với Sở KH&CN Hà Tĩnh triển khai xây dựng mô hình chăn nuôi hươu sao trên địa bàn xã Cẩm Minh. Bước đầu, địa phương đã thành lập Tổ hợp tác chăn nuôi hươu sao Cẩm Minh với 5 thành viên cùng tham gia góp vốn sản xuất.
Bà Trương Thị Thuần – Tổ trưởng Tổ hợp tác chăn nuôi hươu sao Cẩm Minh cho biết: “Sau khi được tham quan, học tập tại các trang trại chăn nuôi hươu sao ở huyện Hương Sơn, chúng tôi thấy điều kiện thổ nhưỡng của xã Cẩm Minh phù hợp nên đã đăng ký triển khai mô hình tại thôn 5. Trên nền diện tích hơn 300 m2, tổ hợp tác đã xây dựng hệ thống chuồng trại. Xung quanh trại, chúng tôi trồng cỏ để làm nguồn thức ăn cho hươu. Khi hoàn thành xây dựng hệ thống chuồng trại, tháng 10/2024, chúng tôi đã thả nuôi 35 con dê, trong đó có 15 con hươu đực và 20 con hươu cái”.
Bước đầu về địa bàn huyện Cẩm Xuyên, hươu sao sinh trưởng tốt, thích nghi với điều kiện tự nhiên của địa phương. Với mô hình này, bà con nông dân huyện Cẩm Xuyên không phải lo về đầu ra vì có doanh nghiệp bao tiêu sản phẩm. Mô hình chăn nuôi trên nền đệm lót sinh học nên chuồng trại luôn đảm bảo sạch sẽ, không có mùi hôi, giảm công vệ sinh. Đây cũng là nguồn phân hữu cơ dùng để bón cho cỏ voi, đảm bảo được nguồn thức ăn phong phú cho hươu.
Chị Hoàng Thị Việt Hà – cán bộ Trung tâm Ứng dụng Khoa học kỹ thuật & Bảo vệ cây trồng, vật nuôi huyện Cẩm Xuyên cho biết: “Qua nghiên cứu triển khai dự án, chúng tôi nhận thấy nghề chăn nuôi hươu mang lại hiệu quả kinh tế cao. Hươu sao ít bệnh tật, có khả năng chống chịu bệnh cao và ít gây tác hại tới môi trường. Nguồn thức ăn cho hươu rẻ và dễ kiếm, tận dụng được phụ phẩm từ sản xuất nông nghiệp và ít cạnh tranh với các loài gia súc khác. Đặc biệt, chăn nuôi hươu chỉ tận dụng thời gian nông nhàn nên người nông dân có thể sản xuất thêm các ngành nghề khác”.
Theo đó, bình quân mỗi ngày, Tổ hợp tác chăn nuôi hươu sao Cẩm Minh chỉ cần cho hươu sao ăn 2 bữa: sáng sớm và chiều tối. Trung bình, một con hươu trưởng thành 1 ngày ăn khoảng 5 - 7 kg cỏ, phụ phẩm từ hoa màu; chỉ bằng 1/3 so với bò. Theo tính toán, hươu đực được 3-4 năm tuổi sẽ bắt đầu cho thu hoạch nhung, cách khoảng 7-8 tháng sẽ cho thu hoạch nhung 1 lần, năng suất nhung dao động khoảng 1,2-1,5 kg/con/năm và cho thu nhập 13-16 triệu đồng/con/năm. Mỗi con hươu có thể cho khai thác nhung từ 10 - 15 năm, thậm chí có thể lên tới 25 năm, mang lại doanh thu từ 180 - 250 triệu đồng/con. Đối với hươu cái, bình quân mỗi năm sinh sản 1 lứa, giá hươu con dao động khoảng 13-15 triệu đồng/con.
Ngoài mô hình thí điểm tại xã Cẩm Minh, hiện nay, trên địa bàn huyện Cẩm Xuyên còn có 6 mô hình chăn nuôi hươu sao thuộc các xã: Cẩm Dương, Cẩm Trung, Cẩm Minh, Cẩm Duệ và thị trấn Thiên Cầm với tổng đàn hơn 80 con. Đây đều là những mô hình do người dân tự phát chăn nuôi nhưng bước đầu đều cho hiệu quả kinh tế cao.
Anh Nguyễn Trường Tuấn ở thôn Trung Tiến, xã Cẩm Trung cho biết: “Tháng 3/2023, tôi bắt đầu thả nuôi 9 hươu cái trưởng thành và 2 hươu đực. Đến nay, hươu cái đã sinh sản thêm được 6 con hươu con, nâng tổng đàn lên 17 con; còn hươu đực đã cho thu hoạch lộc nhung đạt hơn 3 kg. Qua hơn 1 năm triển khai mô hình, tôi thấy đây là hướng đi rất thích hợp để phát triển kinh tế. Thời gian tới, gia đình tôi sẽ tiếp tục gây đàn, mở rộng mô hình chăn nuôi hươu sao”.
Có thể thấy, bước đầu hươu sao về địa bàn huyện Cẩm Xuyên đã phát triển tốt ở các xã vùng bán sơn địa, trở thành động lực để các nông hộ trên địa bàn phát triển ngành nghề chăn nuôi mới; qua đó tạo việc làm, tăng thu nhập, góp phần thực hiện thành công Đề án tái cơ cấu nông nghiệp, nông thôn gắn với xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2020-2025.
Mô hình chăn nuôi hươu sao tại xã Cẩm Minh là dự án do huyện phối hợp với Sở KH&CN triển khai. Thời gian tới, chúng tôi sẽ đánh giá hiệu quả của dự án để tiếp tục khuyến khích người dân trên địa bàn huyện Cẩm Xuyên nói riêng và tỉnh Hà Tĩnh nói chung nhân rộng mô hình, góp phần tăng năng suất, nâng cao giá trị kinh tế và cải thiện chất lượng cuộc sống cho người nông dân.
Ông Phan Thanh Nghi – Giám đốc Trung tâm Ứng dụng KHKT & Bảo vệ cây trồng, vật nuôi huyện Cẩm Xuyên
