Bộ Giáo dục - Đào tạo lý giải độ khó của đề thi tốt nghiệp THPT 2025

GS Nguyễn Ngọc Hà, Trưởng ban đề thi, Ban chỉ đạo cấp quốc gia kỳ thi tốt nghiệp THPT 2025, trả lời VnExpress như trên tại họp báo sau khi kết thúc kỳ thi chiều 27/6.

Hai hôm nay, sau buổi thi Toán và Tiếng Anh, nhiều thí sinh "sốc" vì đề khó hơn nhiều so với đề minh họa mà Bộ đã công bố cuối năm ngoái.

Với đề Toán, thí sinh kêu dạng trắc nghiệm trả lời ngắn quá khó, đề thi dài, có câu không chỉ kiểm tra kiến thức Toán học mà còn thử thách cả kỹ năng đọc hiểu. Một số em khẳng định ít gặp những bài dài với nhiều dữ kiện phức tạp như vậy. Nhiều giáo viên có nhận định tương tự.

Ở môn Tiếng Anh, không ít học sinh đạt IELTS 7.0-7.5 bất ngờ với đề thi. Theo các em, đề dài, nhiều thuật ngữ học thuật, xa vời với học sinh THPT. Có giáo viên trường chuyên cho biết tổ giải đề của trường cũng phải "toát mồ hôi" và đánh giá đề thi hợp với thí sinh thi chuyên Anh hơn thi đại trà như tốt nghiệp THPT.

Ông Hà cho biết độ khó đề thi là điểm đã được ban chỉ đạo cấp quốc gia trao đổi, quán triệt trước khi công tác làm đề thi diễn ra.

"Quan điểm chỉ đạo là đây là năm đầu đổi mới nên việc thay đổi trạng thái không đột ngột, trong đó có cả độ khó của đề thi", ông nói.

Để làm được điều này, Bộ đã ban hành cấu trúc, định dạng, đề tham khảo thi tốt nghiệp THPT, nhằm giúp học sinh quen với cấu trúc, giáo viên có định hướng ôn tập. Bộ cũng tổ chức thử nghiệm đề thi diện rộng ở cả ba miền, qua đó đánh giá khả năng đáp ứng của học sinh, nhằm đưa ra điều chỉnh thích hợp.

"Khi làm đề, hội đồng xem xét rất kỹ lưỡng tất cả số liệu trong quá trình thử nghiệm. Độ khó của đề dựa trên kết quả thực tế đó, đồng thời bám sát đề tham khảo", ông cho biết.

Về phản ánh đề Toán, Tiếng Anh có độ khó cao hơn đề minh họa, ông Hà nói ghi nhận để xem xét, sau khi hoàn thành khâu chấm thi.

Theo ông, điểm khác biệt lớn nhất của năm nay là ma trận đề thi được sinh ngẫu nhiên trong quá trình làm, thay vì có từ trước như những năm qua.

"Theo ma trận cũ, giáo viên và học sinh sẽ biết chương này cần phải có câu này, từ đó định hướng cách học và ôn tập. Nhưng năm nay, điều này không còn", ông cho hay. "Ma trận sinh ngẫu nhiên nên đề có thể gộp chủ đề này với chủ đề khác, cấp độ câu hỏi cũng không cố định".

Ông đánh giá cách ra đề này đảm bảo tính khách quan, vì người dạy và học không thể đoán biết từ trước. "Đây cũng là cách để học sinh đảm bảo học thật, thi thật, không phải học ứng phó, lường trước các khu vực kiến thức quan trọng để tập trung học", ông Hà nói.

Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Phạm Ngọc Thưởng khẳng định sẽ tiếp thu các ý kiến về đề thi để làm tốt hơn trong những năm tiếp theo, trên nguyên tắc đảm bảo quyền lợi của thí sinh.

"Nếu nhiều thí sinh đạt điểm 9-10 nhưng không phải năng lực thật mà đề dễ thì có vui không?. Nếu nhiều điểm 6-7 nhưng là năng lực thật, thí sinh sẽ có bước đi đầy trưởng thành. Khi đó sẽ vui hơn", ông nói.

Lãnh đạo Bộ cho rằng đề thi đánh giá được năng lực thật của thí sinh là theo đúng tinh thần của đổi mới căn bản giáo dục và đào tạo, chương trình giáo dục phổ thông mới.

"Quá trình dạy và học hướng đến đánh giá năng lực của thí sinh, để thí sinh biết nắm bắt, giải quyết các vấn đề trong cuộc sống", ông khẳng định.

Kỳ thi tốt nghiệp THPT diễn ra vào ngày 26-27/6 với hơn 1,16 triệu thí sinh, gồm cả những em học theo chương trình giáo dục phổ thông mới (2018) và cũ (2006).

Thí sinh thi theo chương trình mới làm 4 bài thi gồm Toán, Ngữ văn và hai môn tự chọn trong các môn Ngoại ngữ, Hóa học, Vật lý, Sinh học, Lịch sử, Địa lý, Giáo dục kinh tế và pháp luật, Tin học, Công nghệ (Nông nghiệp, Công nghiệp).

Thí sinh chương trình cũ làm bài Toán, Văn, Ngoại ngữ cùng bài tổ hợp Khoa học tự nhiên (Hóa học, Vật lý, Sinh học) hoặc Khoa học xã hội (Lịch sử, Địa lý, Giáo dục công dân).

Từ ngày mai, các địa phương bắt đầu quy trình chấm thi. Điểm thi tốt nghiệp THPT được công bố ngày 16/7. Thí sinh đăng ký, điều chỉnh nguyện vọng xét tuyển đại học đến 17h ngày 28/7.