Đầu xuân, bàn về sức lan tỏa của di sản văn hóa Nguyễn Du và Truyện Kiều

(Baohatinh.vn) - Giá trị to lớn từ Truyện Kiều nói riêng và các tác phẩm của Đại thi hào Nguyễn Du nói chung đã trở thành mạch nguồn văn hóa xuyên suốt trong tiến trình phát triển của dân tộc và ghi dấu ấn sâu sắc đối với văn hóa nhân loại.

Đầu xuân, bàn về sức lan tỏa của di sản văn hóa Nguyễn Du và Truyện Kiều

Khu di tích Nguyễn Du.

Ngày đầu xuân mới, mưa bụi lấm tấm trên những mầm non vừa mở, trên những lối đi rợp ngời hoa lá trong Khu di tích Nguyễn Du. Ngắm bức tượng Đại thi hào uy nghi mà trầm lặng giữa đất trời Tiên Điền, tôi lại nhớ lời của Mộng Liên Đường: “Nếu không có con mắt trông thấu cả sáu cõi, tấm lòng nghĩ suốt cả nghìn đời, thì tài nào có cái bút lực ấy”.

Những tác phẩm từ bút lực ấy không chỉ tỏa sáng ở thời đại của ông mà còn kết tinh những giá trị vượt thời đại, vượt không gian, để tên tuổi của ông, tác phẩm của ông, nhất là Truyện Kiều còn tỏa bóng tới hôm nay và mai sau. Đặc biệt, Truyện Kiều đã phái sinh nhiều loại hình nghệ thuật dân gian độc đáo, trở thành nguồn cảm hứng sáng tác của nhiều văn nhân, thi sỹ. Không những thế, thơ Nguyễn Du còn trở thành thông điệp ngoại giao của nhiều chính khách trong nước và thế giới...

Đầu xuân, bàn về sức lan tỏa của di sản văn hóa Nguyễn Du và Truyện Kiều

Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc cùng đoàn công tác Trung ương, các đồng chí lãnh đạo tỉnh Hà Tĩnh dâng hương và tham quan Khu di tích Nguyễn Du (tháng 12/2021).

Chị Nguyễn Thị Vinh - Phó Trưởng ban Quản lý Khu di tích Nguyễn Du cho biết: “Chúng tôi vừa sưu tầm thêm một số hiện vật liên quan đến Đại thi hào. Đó là những bộ tranh sơn mài chế tác từ vỏ trứng, những bộ đồ gốm tinh xảo, có khắc các câu thơ của Nguyễn Du. Đây là những hiện vật có nguồn gốc từ một số tỉnh Nam Bộ và Đồng bằng sông Cửu Long ở thập niên 50, 60 của thế kỷ trước. Điều này càng minh chứng cho sự “phủ sóng” của Truyện Kiều và Nguyễn Du trong đời sống văn hóa của Nhân dân trên dặm dài đất nước”.

Những hiện vật mới đã bổ sung vào bộ sưu tập hàng trăm cổ vật, hiện vật, ấn phẩm, bút tích... liên quan đến Truyện Kiều của Đại thi hào Nguyễn Du mà Ban Quản lý Khu di tích đang sở hữu. Trong đó, ngoài những hiện vật được sưu tầm từ các tỉnh, thành phố trong nước, còn có ở nước ngoài như: Nhật Bản, Trung Quốc, Hàn Quốc… Cổ vật không cất lời nhưng tự thân nó đã kể cho muôn thế hệ sau biết bao câu chuyện về văn hóa, về sự sống động của những giá trị di sản Nguyễn Du và Truyện Kiều.

Đầu xuân, bàn về sức lan tỏa của di sản văn hóa Nguyễn Du và Truyện Kiều

Một số hiện vật quý trên chất liệu gốm, sứ minh họa Truyện Kiều có niên đại gần 1 thế kỷ vừa được Ban Quản lý khu di tích Nguyễn Du sưu tầm từ các tỉnh phía Nam trong năm 2021.

Di sản mà Nguyễn Du và Truyện Kiều để lại “sống” trong đời sống đương đại không chỉ ở những bảo tàng, khu lưu niệm, di sản đó đang nằm trong ý thức gìn giữ của mỗi người dân bằng đời sống văn hóa vô cùng phong phú. Truyện Kiều và Đại thi hào Nguyễn Du có sức hấp dẫn mãnh liệt, đang lan tỏa những giá trị thông qua các loại hình nghệ thuật.

Hàng chục năm nay, tại nhiều địa phương Hà Tĩnh, sân khấu trò Kiều vẫn sáng đèn mỗi dịp lễ, tết hoặc hội làng. Đó là các CLB trò Kiều ở Xuân Liên, Tiên Điền (Nghi Xuân), Hồng Lộc (Lộc Hà)… đang được các nghệ nhân dày công gìn giữ và truyền dạy cho thế hệ cháu con.

Đầu xuân, bàn về sức lan tỏa của di sản văn hóa Nguyễn Du và Truyện Kiều

Trò Kiều tiếp tục được người dân xã Xuân Liên (Nghi Xuân) gìn giữ và phát huy trong đời sống ngày nay.

Trong những năm gần đây, có hàng chục chương trình âm nhạc, hội họa, phim ảnh, sân khấu xoay quanh cảm hứng từ Truyện Kiều và cuộc đời Đại thi hào Nguyễn Du. Trong đó, sự ra đời của bộ phim “Đại thi hào Nguyễn Du” do Tiến sỹ Phạm Xuân Mừng sản xuất và “Kiều” của đạo diễn Mai Thu Huyền đã tạo dấu ấn mới về cách gìn giữ, tiếp nhận di sản của Nguyễn Du trong thời đại mới. Đặc biệt, vừa qua, phim “Kiều” của đạo diễn Mai Thu Huyền sau khi trình chiếu tại các cụm rạp trên toàn quốc đã vượt biên giới, chiếu trên đất Mỹ và phát hành trên nền tảng trực tuyến Amazon toàn cầu.

Đầu xuân, bàn về sức lan tỏa của di sản văn hóa Nguyễn Du và Truyện Kiều

Cảnh Nguyễn Du gặp nữ sỹ Hồ Xuân Hương bên hồ sen trong chiều mưa, trong bộ phim tài liệu nghệ thuật “Đại thi hào Nguyễn Du”, sản xuất năm 2021.

Truyện Kiều đi vào đời sống của mọi tầng lớp nhân dân, thơ Kiều cũng đang ngày càng hiện diện trong các trường học không chỉ ở những bài giảng mà còn trong những chương trình ngoại khóa. Nhiều trường học ở Hà Tĩnh đã mở các CLB Truyện Kiều để giúp học sinh am hiểu hơn giá trị di sản. Hội Kiều học Hà Tĩnh, huyện Nghi Xuân cũng tổ chức các cuộc thi đọc thuộc Truyện Kiều… Có thể nói, Truyện Kiều đã và đang hiện hữu một cách sống động giữa đời sống xã hội hiện đại. Điều đó không chỉ khẳng định vai trò bảo tồn của các cấp, ngành và Nhân dân mà còn cho thấy giá trị to lớn, có tính chất “muôn đời” của di sản Nguyễn Du và Truyện Kiều.

Giữa đất trời Nghi Xuân, nhớ lại câu Kiều: “Cửa trời rộng mở đường mây/ Hoa chào ngõ hạnh hương bay dặm phần” mà Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc đọc trong chuyến làm việc tại Hà Tĩnh vừa qua, tôi càng thêm rưng rưng tự hào. Trong lịch sử, đã rất nhiều lần thơ Nguyễn Du được các chính khách Việt Nam và thế giới sử dụng như một thông điệp ngoại giao đầy ý nhị. Giá trị đó, mấy thi phẩm có thể chạm tới...

Chủ đề Đời sống văn hóa

Đọc thêm

Thắp sáng giá trị gia đình Việt giữa nhịp sống mới

Thắp sáng giá trị gia đình Việt giữa nhịp sống mới

Bằng nhiều cách tiếp cận và truyền tải linh hoạt, ngành VH-TT&DL Hà Tĩnh đang nỗ lực làm mới công tác gia đình, để các giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp tiếp tục được khơi dậy và lan tỏa trong cộng đồng.
Khi ví, giặm "chạy show"…

Khi ví, giặm "chạy show"…

Không còn đơn thuần xuất hiện trên sân khấu hội diễn tuyên truyền, dân ca ví, giặm ở Hà Tĩnh từng bước hiện diện trong các show diễn giải trí, chuyển hóa thành sản phẩm của công nghiệp văn hóa.
Anh Nghĩa làm nhiều việc nghĩa

Anh Nghĩa làm nhiều việc nghĩa

Bằng nhiều việc làm cụ thể, thiết thực như hiến đất mở đường, giúp đỡ người nghèo, tích cực trong các hoạt động của địa phương, anh Trương Quang Nghĩa, thôn Bắc Thượng, xã Thạch Đài (TP Hà Tĩnh) đã góp sức làm cho quê hương thay da đổi thịt.
Đình làng - nơi lưu giữ những giá trị truyền thống

Đình làng - nơi lưu giữ những giá trị truyền thống

Cây đa, bến nước, sân đình là biểu tượng của làng quê trong tâm thức bao thế hệ. Trong đó, đình làng là nơi sinh hoạt văn hóa của cộng đồng, nơi lưu giữ nhiều nét văn hóa truyền thống đặc trưng của mỗi làng quê, đang cần được khôi phục và phát huy.
Người gieo "hạt giống" đoàn kết

Người gieo "hạt giống" đoàn kết

Ông Hồ Duy Lý - Bí thư Chi bộ thôn Song Hải, xã Thạch Sơn (Thạch Hà, Hà Tĩnh) luôn là tấm gương sáng về tinh thần trách nhiệm, tận tụy vì dân, sống trọn nghĩa đạo - đời.
Cô gái trẻ Hà Tĩnh 22 tuổi, 21 lần hiến máu

Cô gái trẻ Hà Tĩnh 22 tuổi, 21 lần hiến máu

Hơn 4 năm kể từ lần đầu tiên hiến máu, đến nay, ở độ tuổi 22, Hoàng Thị Hồng Thương (xã Đan Trường, Nghi Xuân, Hà Tĩnh) đã có đến 21 lần tham gia hiến máu và hiến tiểu cầu.
Thuyết minh viên Đào Anh Tuân: Người “kết nối” lịch sử và hiện tại

Người “kết nối” lịch sử và hiện tại

Học Bác từ những điều bình dị, giản đơn để làm tốt chức trách, nhiệm vụ được giao, hơn 20 năm nay, anh Đào Anh Tuân - Phó Bí thư chi bộ, Phó Giám đốc Ban Quản lý Khu di tích Ngã ba Đồng Lộc và Khu tưởng niệm Lý Tự Trọng (Hà Tĩnh) trở thành người “kết nối” lịch sử nơi “tọa độ lửa” Ngã ba Đồng Lộc.
Ông bí thư bán cả gia tài giúp làng quê đổi mới

Ông bí thư bán cả gia tài giúp làng quê đổi mới

Nhận trọng trách Bí thư Chi bộ thôn Tân Vĩnh Cần, xã Cẩm Thành (Cẩm Xuyên, Hà Tĩnh), ông Mai Văn Tường gương mẫu đi đầu, "thắp lửa" cho phong trào xây dựng nông thôn mới bằng quyết tâm cao, nghị lực lớn và cả những hy sinh để biến một làng quê khó khăn thành điểm sáng.
Biến hàng rào thành điểm nhấn xanh: Xu hướng mới tại TP Hà Tĩnh

Biến hàng rào thành điểm nhấn xanh: Xu hướng mới tại TP Hà Tĩnh

Những hàng rào bằng tường gạch khô cứng hay thép gai sắc nhọn được thay thế bằng cây xanh kết hợp với bồn hoa. Đây là cách mà một số cơ quan, đơn vị, nhà văn hóa hay nhà dân trên địa bàn thành phố Hà Tĩnh làm mới hàng rào, xanh hóa không gian, tạo cảnh quan thoáng đãng, sạch đẹp.
Lửa nguồn thắp sáng khát vọng vươn mình

Lửa nguồn thắp sáng khát vọng vươn mình

Tinh thần yêu nước, lòng tự hào dân tộc, lòng biết ơn tiền nhân... chính là mạch nguồn bền bỉ, kiến tạo và nuôi dưỡng sức mạnh dân tộc, đưa đất nước Việt Nam không ngừng đi tới.
Du lịch Hà Tĩnh bùng nổ dịp nghỉ lễ

Du lịch Hà Tĩnh bùng nổ dịp nghỉ lễ

Kỳ nghỉ lễ 30/4-1/5 kéo dài 5 ngày vừa khép lại, lượng du khách đến tham quan, lưu trú trong dịp nghỉ lễ cho thấy tăng trưởng ấn tượng so với cùng kỳ năm ngoái.