Làng quê Hà Tĩnh gìn giữ hồn Việt

(Baohatinh.vn) - Nhờ ý thức giữ gìn truyền thống văn hóa, người dân làng cổ Khổng Yên (còn gọi là làng Khoóng) thuộc xã Đức Yên cũ, nay là thị trấn Đức Thọ (Hà Tĩnh) vẫn giữ được nét đẹp hồn quê làng Việt giữa không khí sôi động của nông thôn mới.

Làng quê Hà Tĩnh gìn giữ hồn Việt

Đền Khổng Yên được công nhận di tích lịch sử văn hóa cấp tỉnh vào năm 2012

Theo các bậc cao niên, là vùng đất bồi tụ nằm bên bờ sông La, làng Khổng Yên có lịch sử ra đời cách đây hơn 500 năm. Trước những năm 70 của thế kỷ trước, ngoài sản xuất nông nghiệp, làng có nghề truyền thống là làm giấy viết từ cây nứa. Về sau, khi công nghệ phát triển, giấy viết sản xuất thủ công không đáp ứng nhu cầu sử dụng, làng chuyển sang nghề giấy hàng mã và đan bồ (dụng cụ đựng nông sản, muối…).

Thời chống Mỹ, Khổng Yên có 5 đội sản xuất làm nghề gồm: Nhân, Trí, Nghĩa, Dũng, Hùng. Về sau, làng chia ra thành 2 thôn là Đại Nghĩa và Hùng Dũng, tương ứng với 2 tổ dân phố (TDP) sau khi Đức Yên sáp nhập vào thị trấn Đức Thọ năm 2020.

Ông Nguyễn Dương Quý (78 tuổi, TDP Đại Nghĩa) kể lại: “Trước đây, làng tôi đẹp lắm, có cổng làng, cây đa, giếng nước, nhiều đền thờ, miếu mạo. Đặc biệt, nghề làm giấy rất nổi tiếng. Thuở tôi còn nhỏ, trước mỗi nhà trong làng đều có một cái hồ nhỏ ngâm nứa làm giấy. Không khí lao động làng quê lúc ấy rộn ràng, mùi giấy bù (giấy nâu) sau các mẻ sản xuất tỏa ra khắp nơi…”.

Làng quê Hà Tĩnh gìn giữ hồn Việt

Đền Khổng Yên thờ vị thành hoàng làng là Tiến sỹ Trần Dực (1465-1512), người có công xây nhiều công trình phúc lợi cho dân làng sau khi đỗ đạt thành danh.

Cũng như nhiều làng cổ Hà Tĩnh khác, do thời gian và chiến tranh, nhiều di tích dần mai một. Gần đây, song song với xây dựng NTM, chính quyền và người dân 2 TDP Đại Nghĩa, Hùng Dũng đã cố gắng phục hồi các di tích và những nét đẹp của làng cổ trước đây.

Một trong những việc làm ý nghĩa mà chính quyền và Nhân dân ở đây làm được trong việc gìn giữ nét đẹp văn hóa truyền thống của làng, đó là phục hồi lại đền Khổng Yên, nơi thờ tự Đệ nhị giáp Tiến sỹ Trần Dực, đồng thời là thành hoàng làng.

Theo tư liệu lịch sử, Trần Dực (1465-1512) người quê ở Ngãi Lăng (thị trấn Đức Thọ ngày nay). Thuở nhỏ, ông đi ở cho một gia đình ở làng Khổng Yên nhưng bằng tư chất thông minh đã được chủ cho đi học. Sau những nỗ lực, người học trò nghèo ấy đã thi đỗ Tiến sỹ trong kỳ thi hội năm Nhâm Tuất (1502) đời vua Lê Hiến Tông.

Ông từng được vua phong đến chức Hộ bộ Tả thị lang kiêm Đông các Hiệu thư và được khắc tên vào bia ở Văn Miếu Quốc Tử Giám (Hà Nội). Sau khi công thành danh toại, ông đã về quê và xây các công trình phúc lợi cho người dân, trong đó có cây cầu chống úng ngập Thị Lang, nằm giữa thị trấn Đức Thọ và xã Tùng Ảnh ngày nay. Sau 500 năm, hiện cây cầu này vẫn phát huy tác dụng.

Làng quê Hà Tĩnh gìn giữ hồn Việt

Bánh gai, sản phẩm truyền thống của làng Khổng Yên vừa được chứng nhận đạt tiêu chuẩn OCOP cấp tỉnh. (Trong ảnh: Cơ sở sản xuất của gia đình bà Nguyễn Thị Nho - TDP Hùng Dũng).

Với sự chung tay phục dựng của chính quyền và Nhân dân, năm 2012, đền Khổng Yên được UBND tỉnh công nhận là Di tích lịch sử văn hóa cấp tỉnh. Sau này, trong quá trình xây dựng NTM, người dân ở đây ngày càng bồi đắp, tu sửa thêm quần thể cảnh quan xung quanh đền, như: trồng cây đa, phục hồi giếng Trùa… khiến cho làng quê NTM Khổng Yên mang đậm hồn quê làng Việt.

Cùng với xây dựng cơ sở vật chất, cảnh quan, Hùng Dũng là một trong 2 TDP của làng Khổng Yên xưa cũng duy trì và phát huy nghề làm bánh gai truyền thống Đức Thọ. Hiện, sản phẩm này đã được chứng nhận đạt tiêu chuẩn OCOP 3 sao cấp tỉnh.

Làng quê Hà Tĩnh gìn giữ hồn Việt

Những con đường NTM khang trang với hàng rào xanh mướt ở TDP Đại Nghĩa.

Ông Nguyễn Ngọc Tâm - Bí thư Chi bộ TDP Đại Nghĩa cho biết: “Đại Nghĩa và Hùng Dũng đều đã đạt khu dân cư NTM kiểu mẫu. Sau khi sáp nhập vào thị trấn Đức Thọ, chúng tôi tiếp tục nỗ lực xây dựng TDP kiểu mẫu. Song song với xây dựng NTM, chúng tôi luôn thống nhất và nỗ lực gìn giữ những di sản văn hóa mà ông cha để lại”.

Chủ đề Đời sống văn hóa

Đọc thêm

Di sản văn hóa Hà Tĩnh - 80 năm hành trình tỏa sáng

Di sản văn hóa Hà Tĩnh - 80 năm hành trình tỏa sáng

80 năm qua, kể từ khi đất nước giành độc lập, văn hóa luôn là mạch nguồn nuôi dưỡng tinh thần, bản sắc và sức mạnh đoàn kết của người Hà Tĩnh. Đặc biệt, từ sau công cuộc đổi mới, ngành Văn hóa Hà Tĩnh đã có bước tiến dài trong nỗ lực bảo tồn và làm tỏa sáng di sản cha ông.
Người đàn ông khuyết bàn tay có biệt tài vẽ, đắp tranh nổi

Người đàn ông khuyết bàn tay có biệt tài vẽ, đắp tranh nổi

Anh Nguyễn Văn Mạnh (SN 1985, ở phường Thành Sen, tỉnh Hà Tĩnh) khuyết một bàn tay nhưng lại có biệt tài vẽ và đắp tranh nổi. Dù mất đi đôi bàn tay nhưng việc được sống với niềm đam mê, thỏa sức tạo nên những bức tranh tường sống động, anh Mạnh cảm thấy cuộc đời mình vẫn vẹn nguyên ý nghĩa.
Giữ lửa hạnh phúc từ giá trị văn hóa truyền thống

Giữ lửa hạnh phúc từ giá trị văn hóa truyền thống

Từ điểm tựa là các giá trị truyền thống, gia đình ông Kiều Minh Khánh và bà Nguyễn Thị Dung ở phường Bắc Hồng Lĩnh (Hà Tĩnh) đã viết nên câu chuyện đẹp về một mái ấm gần nửa thế kỷ đong đầy yêu thương, lan tỏa giá trị sống tích cực trong cộng đồng.
Cựu lính Trường Sa hồi sinh vùng "đất chết"

Cựu lính Trường Sa hồi sinh vùng "đất chết"

Từ vùng “đất chết” oằn mình trong lửa đạn chiến tranh, cựu binh Trường Sa Nguyễn Hải Đường ở thôn Hồng Sơn (xã Trường Lưu, Hà Tĩnh) đã hồi sinh, trở thành mô hình kinh tế trù phú, cho thu nhập 2 tỷ đồng/năm.
Tiếng thì thầm dưới chân cầu Nhe

Tiếng thì thầm dưới chân cầu Nhe

Cầu Nhe (Hà Tĩnh), kể từ 15/4/1968, không đơn thuần chỉ là một địa danh mà đã trở thành một vùng đất thiêng. Tháng Bảy, dưới chân cầu, sông vẫn thì thầm câu chuyện bi hùng một thuở cha ông...
Những chuyện chưa kể về Ngã ba Đồng Lộc

Những chuyện chưa kể về Ngã ba Đồng Lộc

Trong vô vàn câu chuyện về Ngã ba Đồng Lộc huyền thoại đã trở nên quen thuộc, ít ai biết rằng, những con ngõ, ngôi nhà ở thôn Mai Long (xã Xuân Lộc, Hà Tĩnh) là nơi từng lưu dấu bước chân, tiếng cười nói của 10 nữ liệt sỹ TNXP Tiểu đội 4, Đại đội 552 trước lúc họ đi vào bất tử.
Về làng có 3 di sản được UNESCO vinh danh

Về làng có 3 di sản được UNESCO vinh danh

Làng Trường Lưu xưa - xã Trường Lưu nay tự hào với 3 di sản được UNESCO vinh danh. Không dừng lại ở một danh xưng hành chính ở Hà Tĩnh, Trường Lưu còn ẩn chứa trong đó nhiều giá trị văn hóa đặc sắc, riêng có, được lưu truyền qua nhiều thế hệ.
Thành Sen - "dấu son" trong lòng người Hà Tĩnh

Thành Sen - "dấu son" trong lòng người Hà Tĩnh

Từ một câu chuyện trong sử sách, tên gọi Thành Sen (Hà Tĩnh) đã ra đời và theo suốt dặm dài lịch sử của vùng đất này. Tên gọi ấy đã ăn sâu vào ký ức, trở thành niềm tự hào của nhiều thế hệ.
 Niềm vui tháng Bảy của nhiều gia đình liệt sỹ

Niềm vui tháng Bảy của nhiều gia đình liệt sỹ

Tháng 7 này trở nên đặc biệt hơn với nhiều gia đình liệt sỹ ở Hà Tĩnh khi phần mộ người thân được đưa về yên nghỉ nơi đất mẹ, khi tấm bằng “Tổ quốc ghi công” được trao tặng trang nghiêm, trọng thể.
Sáng mãi tinh thần thanh niên xung phong

Sáng mãi tinh thần thanh niên xung phong

Những ngày tháng Bảy, đất nước lại lặng mình trong những ký ức thiêng liêng về những năm tháng khói lửa. Trong dòng chảy lịch sử ấy, lực lượng TNXP Hà Tĩnh để lại nhiều dấu ấn hào hùng, góp phần viết nên bản hùng ca bất tử bằng sức trẻ và lòng yêu nước cháy bỏng.
Cụ bà U100 say mê Truyện Kiều

Cụ bà U100 say mê Truyện Kiều

Truyện Kiều có sức sống mãnh liệt trong văn học Việt Nam, phổ biến trong các tầng lớp nhân dân. Dù gần 100 tuổi, cụ Trần Thị Tám ở xã Hồng Lộc (Hà Tĩnh) vẫn thuộc và say sưa luận giải Kiều.
Có một "phố cổ" giữa lòng xã nhỏ nhất Hà Tĩnh

Có một "phố cổ" giữa lòng xã nhỏ nhất Hà Tĩnh

Giữa một vùng quê ven sông La - nơi được biết đến là xã nhỏ nhất của tỉnh Hà Tĩnh lại tồn tại một góc phố mang dáng dấp cổ kính, phảng phất hồn xưa như một “phố cổ Hà Nội” thu nhỏ.
Làng Phú Quý trù phú, xanh tươi

Làng Phú Quý trù phú, xanh tươi

Về thôn Phú Quý, xã Đông Kinh, tỉnh Hà Tĩnh. Dạo bước trên những tuyến đường bê tông nhựa rộng rãi, không chỉ cảm nhận được sự bình yên, trù phú mà còn thấy rõ sức sống mới của miền quê trù phú, xanh tươi