Hằng năm, lực lượng dân quân biển ở Cẩm Xuyên đều được tổ chức huấn luyện bổ sung nội dung “Phương pháp thu thập, xác minh, phân tích, xử lý các nguồn tin ban đầu khi có vụ việc xảy ra trên biển, nhất là đối với các nguồn tin có liên quan đến hoạt động xâm phạm chủ quyền của tàu thuyền nước ngoài”. Đây là một trong những nội dung quan trọng, có ý nghĩa, sát với thực tiễn nên cả người dạy lẫn người học đều có sự tập trung cao độ, tích cực trao đổi, quyết tâm đạt kết quả cao nhất. Các chiến sĩ sao vuông thường xuyên làm việc trên biển cũng nhận thức sâu sắc về trách nhiệm của mình trong bảo vệ ngư trường, giữ gìn ANTT trên biển, gắn hoạt động sản xuất với bảo vệ chủ quyền lãnh thổ thiêng liêng.
Anh Nguyễn Xuân Vinh (SN 1978, thôn Xuân Nam, xã Cẩm Nhượng) chia sẻ: “Là một dân quân từng có nhiều năm tham gia đánh bắt hải sản ở nhiều ngư trường vùng khơi nên tôi rất hiểu rõ tầm quan trọng của việc bảo vệ chủ quyền biển đảo gắn với bảo vệ ngư trường, tài nguyên biển. Vì vậy, hằng năm, tôi đều thu xếp công việc sản xuất để tham gia huấn luyện đầy đủ và tiếp thu thông tin, tình hình về chủ trương, chính sách của Đảng liên quan đến bảo vệ biển đảo, nhất là những vấn đề mới, “nóng”. Qua đó, giúp bản thân nâng cao hiểu biết, cải thiện năng lực, vận động mọi người cùng chung tay bảo vệ và làm chủ ngư trường, giữ gìn biển đảo”.
Nghi Xuân là một trong những địa phương có lượng tàu thuyền đánh bắt xa bờ nhiều nhất tỉnh và có lực lượng dân quân biển khá đông. Tuy nhiên, do nhiều nguyên nhân khác nhau nên việc huấn luyện, nâng cao khả năng SSCĐ của lực lượng dân quân biển gặp nhiều khó khăn. Trước tình hình đó, Ban CHQS huyện Nghi Xuân đã chỉ đạo xây dựng kế hoạch huấn luyện, diễn tập sát thực tế, sát địa bàn và phù hợp với thời gian sản xuất của ngư dân. Đặc biệt, Ban CHQS huyện đã phối hợp với Đồn Biên phòng Lạch Kèn (BĐBP Hà Tĩnh), Hải đội 102 (Bộ Tư lệnh Vùng Cảnh sát biển 1) tổ chức huấn luyện cho dân quân biển kỹ năng phát hiện, nhận diện hoạt động của tàu lạ, cách thức liên lạc với các lực lượng chức năng, xử lý trong một số tình huống cụ thể…
Trung tá Bùi Văn Tuấn - Chỉ huy trưởng Ban CHQS huyện Nghi Xuân thông tin: “Hằng năm, chúng tôi đã tổ chức huấn luyện cho lực lượng dân quân biển theo đúng nội dung chương trình, khoa học, sát thực tiễn và đảm bảo thời gian, chất lượng, an toàn. Trong quá trình huấn luyện, chúng tôi luôn ưu tiên, chú trọng bồi dưỡng phương pháp tuyên truyền, bảo vệ chủ quyền biển đảo, truyền tin theo phân cấp bằng máy Icom, cách xử trí các tình huống xấu trên biển, phương pháp phối hợp với lực lượng chức năng khi thực hiện nhiệm vụ, kỹ năng cứu nạn, cứu hộ khi gặp sự cố…”.
Hà Tĩnh có 137 km đường bờ biển qua địa bàn 6 huyện, thị xã, thành phố. Trong số hàng nghìn lao động nghề biển, các địa phương cấp huyện đều đã xây dựng và biên chế lực lượng dân quân biển (vừa là lực lượng dân quân vừa phải thường xuyên trực tiếp tham gia sản xuất trên biển) thành 29 tiểu đội và 2 trung đội. Hiện nay, việc huấn luyện, nâng cao khả năng SSCĐ cho lực lượng này gặp nhiều khó khăn do ngư dân đang chủ yếu đánh bắt hải sản theo phương thức nhỏ lẻ, tự bỏ vốn mua phương tiện, thuê lao động, chưa có nghiệp đoàn hay hợp tác xã quy mô lớn; thiếu kinh phí nên khó huy động lực lượng, phương tiện cho nhiệm vụ huấn luyện, diễn tập, cứu nạn, cứu hộ; ngư trường hoạt động rộng, lực lượng phân tán; thường xuyên đánh bắt xa nhà, áp lực sinh kế và thu nhập, phụ thuộc diễn biến thời tiết...
Để khắc phục khó khăn, tháo gỡ vướng mắc, xây dựng lực lượng dân quân biển ngày càng vững mạnh, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ bảo vệ biển đảo trong tình hình mới, Bộ CHQS tỉnh đã phối hợp chặt chẽ với các cơ quan, ban, ngành tham mưu cho Tỉnh ủy, UBND tỉnh xây dựng và hoàn thiện hệ thống các văn bản hướng dẫn chỉ đạo tổ chức thực hiện đồng bộ, chặt chẽ từ tỉnh đến cơ sở. Bộ CHQS tỉnh cũng đã phối hợp cùng các địa phương ven biển rà soát kỹ nguồn nhân lực, số lượng tàu thuyền, trang bị vật chất để chủ động đổi mới, nâng cao chất lượng huấn luyện, cải thiện năng lực hoạt động cho dân quân biển và có tổ chức biên chế phù hợp.
Đặc biệt, để đáp ứng yêu cầu trong tình hình hiện nay, Bộ CHQS tỉnh đã đổi mới nội dung huấn luyện theo hướng tập trung truyền thụ kiến thức, trình độ về kỹ, chiến thuật tác chiến trên biển; cách phát hiện, nhận dạng, xác định vị trí tàu lạ, phương pháp báo cáo; kỹ thuật cấp cứu và tìm kiếm, cứu hộ, cứu nạn trên biển…
Thượng tá Dương Ngọc Tiệp - Phó Tham mưu trưởng Bộ CHQS tỉnh khẳng định: “Để nâng cao chất lượng và phát huy vai trò của lực lượng dân quân biển, trước mùa huấn luyện hằng năm, cơ quan quân sự các cấp đã chủ động xây dựng kế hoạch, xác định rõ thời gian, nội dung huấn luyện và sớm thông báo cho dân quân để bảo đảm quân số, huấn luyện đầy đủ. Kế hoạch huấn luyện được tính toán lệch với mùa vụ đánh bắt hải sản và linh hoạt để tranh thủ khi tàu cập bến sửa chữa, bảo dưỡng nhằm tạo thuận lợi nhất cho lực lượng tham gia. Ngoài ra, chúng tôi cũng tham mưu, huy động sự vào cuộc đồng bộ của các cấp, ngành để có sự quan tâm, đảm bảo nguồn lực và từng bước hoàn thiện hệ thống pháp lý về vị trí vai trò, chức năng, nhiệm vụ, tổ chức biên chế của lực lượng dân quân biển phù hợp với đặc điểm của từng địa phương”.
