Học tập luôn được coi là nền tảng quan trọng cho sự phát triển của mỗi quốc gia. Ở Việt Nam, truyền thống hiếu học đã tồn tại từ lâu đời và trở thành niềm tự hào của dân tộc và các dòng họ. Và trên “bản đồ” đất học của cả nước, Hà Tĩnh luôn là một điểm sáng.
Có thể nói, truyền thống hiếu học của đất học Hà Tĩnh đã tiếp thêm động lực để các thế hệ kế cận phát huy những năng lực của bản thân, viết tiếp trang sử vàng của các thế hệ đi trước.
Với bề dày 33 năm hình thành và phát triển, Trường THPT Chuyên Hà Tĩnh luôn khẳng định được thương hiệu là cái nôi bồi dưỡng nhân tài, đào tạo những học sinh có tinh thần, khát vọng học tập và hội nhập. Bảng vàng thành tích của nhà trường đã ghi danh nhiều gương mặt tiêu biểu trên đấu trường quốc tế như: Võ Anh Đức (HCV Olympic Toán quốc tế 2013); Nguyễn Thị Việt Hà (HCĐ Olympic Toán quốc tế 2015); Phan Nhật Duy (HCV Olympic Toán quốc tế 2017); Nguyễn Đình Đại (HCB Olympic Tin học châu Á - Thái Bình Dương 2017); Phan Xuân Hành (HCV Olympic Hóa học quốc tế 2022), Đinh Cao Sơn (HCV Olympic Hóa học quốc tế 2023), Trần Minh Hoàng (HCB Olympic Toán học quốc tế năm 2024)...
Bên cạnh thành tích đáng tự hào từ cuộc thi Olympic quốc tế được tổ chức hằng năm, học sinh của ngôi trường danh giá này luôn được biết đến với kỹ năng tự hoàn thiện tri thức bằng cách trang bị kiến thức ở nhiều lĩnh vực; “săn” học bổng của các trường đại học trên thế giới để tìm kiếm cơ hội được phát triển năng lực bản thân trong môi trường rộng lớn.
Khi các bạn cùng trang lứa sửa soạn hành trang cho một bước ngoặt lớn trong đời thì Phạm Ngọc Trúc Linh (SN 2006, cựu học sinh lớp 12 Anh 1, Trường THPT Chuyên Hà Tĩnh) cũng đang chuẩn bị tâm lý, kiến thức và kỹ năng cho một chặng đường học tập, rèn luyện mới ở nước Úc xa xôi.
Với kết quả học tập xuất sắc cùng việc đáp ứng các điều kiện theo quy định, Trúc Linh đã trúng tuyển học bổng toàn phần với trị giá 360.000 AUD (tương đương 6 tỉ đồng tiền Việt Nam) của Trường Đại học Monash (Úc) - trường đại học top 5 ở Úc và top 37 thế giới theo bảng xếp hạng của QS ranking.
Kết quả này là cực kỳ xứng đáng dành cho Trúc Linh sau quá trình học tập chăm chỉ, nỗ lực để thực hiện những khát vọng và hoài bão của mình. Trúc Linh chia sẻ: “Lựa chọn học tập ở một đất nước khác, em mong muốn có thêm cơ hội được trải nghiệm, khám phá những chân trời mới, tiếp thu những kiến thức mới để hoàn thiện bản thân. Hy vọng trong tương lai, những gì được học sẽ giúp em có những đóng góp tích cực cho cộng đồng, cho quê hương”.
Tinh thần hiếu học của người Hà Tĩnh như một mạch nguồn được trao truyền qua các thế hệ, dù độ tuổi nào cũng đều có ý thức phát huy. Cậu học trò nhỏ “đa năng” Trần Nhật Quang (SN 2011 - lớp 8A2, Trường Hội nhập quốc tế iSchool Hà Tĩnh) là một đại diện tiêu biểu cho điều đó.
Dù mới chỉ học lớp 8 nhưng Nhật Quang đã có những mục tiêu phấn đấu rõ ràng, kỷ luật nghiêm khắc cho bản thân. Em luôn lấy những tấm gương của các anh chị đi trước làm động lực để phấn đấu và rèn luyện.
Ngay từ khi học tiểu học, Nhật Quang đã nhiều lần tham gia và giành huy chương tại cuộc thi Toán học SASMO - một trong những cuộc thi Toán học lớn nhất châu Á. Chăm chỉ, tự giác và rất nỗ lực trong học tập, Nhật Quang đã trở thành thủ khoa đầu vào năm học 2022-2023 của Trường THCS Lê Văn Thiêm - ngôi trường cấp 2 có chất lượng đào tạo tốt nhất ở TP Hà Tĩnh. Tuy nhiên, em đã lựa chọn tiếp tục học tập, phấn đấu và rèn luyện tại ngôi trường mà em đã gắn bó suốt 5 năm tiểu học.
Với niềm đam mê bộ môn Tin học, từ nhỏ, Nhật Quang đã tự mày mò nghiên cứu các phần mềm trên máy tính. Năm lớp 6, em cùng những người bạn của mình đã tham gia Hội thi Tin học trẻ toàn tỉnh năm 2023 với sản phẩm phần mềm hỗ trợ cho việc kinh doanh, phát triển các sản phẩm du lịch trên địa bàn Hà Tĩnh. Nhóm của em đã giành được giải thưởng sản phẩm sáng tạo tại hội thi. Năm 2024, em tiếp tục tham gia hội thi và giành giải ở hạng mục sáng tạo.
Nhật Quang chia sẻ: “Em đặt mục tiêu trở thành một học sinh chuyên Tin trong tương lai gần và là một lập trình viên giỏi trong tương lai xa. Và đây quãng thời gian em nỗ lực học tập để thực hiện những ước mơ đó”.
Bên cạnh những tấm gương với các thành tích học tập văn hóa đáng nể, người trẻ Hà Tĩnh ngày càng năng động, tự tin khẳng định mình ở nhiều lĩnh vực mới mẻ khác… Những năm gần đây, nhiều tên tuổi của các VĐV trẻ người Hà Tĩnh tài năng và có khát vọng cống hiến đã làm rạng danh nền thể thao nước nhà như: VĐV đua thuyền Dư Thị Bông (SN 2001, xã Cẩm Trung, Cẩm Xuyên) giành 2 HCĐ tại ASIAD 19; VĐV Karate Hoàng Thị Mỹ Tâm (SN 2003, xã Tượng Sơn, Thạch Hà) giành 3 HCV Giải Vô địch Karate châu Á năm 2021; VĐV điền kinh Lê Thị Thanh Nga (SN 2005, huyện Kỳ Anh) giành HCĐ Giải Điền kinh U20 châu Á…
Ở lĩnh vực điện ảnh, cô gái Trần Lê Mỹ Linh (SN 1994 - quê ở TP Hà Tĩnh, hiện đang sinh sống và làm việc ở Mỹ) đã dần khẳng định được mình trong vai trò một nhà làm phim quốc tế. Gia tài của cựu học sinh Trường THPT Chuyên Hà Tĩnh này là nhiều bộ phim đã được trình chiếu và đạt giải cao tại các liên hoan phim quốc tế; được các chuyên gia đánh giá là một nhà làm phim độc lập nhiều triển vọng.
Trên “đấu trường” âm nhạc, chàng trai Nguyễn Huy Hoàng Hiệp (nghệ danh Drum7, SN 1992 - quê Cẩm Xuyên) xuất sắc lọt vào danh sách 10 Hit-maker (thuật ngữ chỉ những nhạc sĩ có nhiều sáng tác được công chúng yêu thích) nổi bật năm 2023 do Zing MP3 bình chọn. Anh được biết đến là nhà sản xuất âm nhạc của hàng loạt ca khúc cho giới trẻ “làm mưa làm gió” trên bảng xếp hạng âm nhạc những năm gần đây.
Những thành tích mà thế hệ trẻ Hà Tĩnh gặt hái được trên các lĩnh vực là kết quả từ tinh thần học tập, nỗ lực rèn luyện và khát vọng chinh phục những đỉnh cao tri thức mới. Họ là minh chứng rõ nét nhất cho sự tiếp nối mạch nguồn hiếu học từ ngàn xưa trên mảnh đất Hồng Lam “địa linh nhân kiệt”.