Những "lát cắt" ngắn của Phan Tấn Linh

Từ nguyên liệu xã hội và nhân sinh trong mảnh đất hiện thực phong phú, ngổn ngang, trong tình cảm, tâm lý, tư duy phức tạp của con người thời hiện đại, Phan Tấn Linh đã chắt lọc, chưng cất nên những truyện ngắn rất ngắn (trên dưới 100 chữ/ 1 truyện). Mỗi truyện là một lát cắt, một khoảnh khắc của dòng đời vội vã và bất tận.

Ở đó có những vấn đề lớn như sự bao dung, hòa hợp trong nỗi day dứt (Đoàn tụ), nỗi ân hận đầy dư vị của một tấm lòng hồn hậu ( Biển), sự cứng nhắc, giáo điều vùi dập những mơ ước trắng trong (Bài văn xuất sắc), lòng nhân hậu bền bỉ trước những trớ trêu của cuộc đời (Mẹ của con là ai?), những nghịch cảnh rất đời thường (Hàng xóm, Bạn) … Ở đó không có những lời răn dạy, những bài học đạo lý, chỉ có những tình huống bất ngờ tự nhiên như đời sống làm chúng ta giật mình và xúc động trước những nẻo đời và thân phận những con người.

Và, đấy chính là văn chương thực.

Nhà văn Đức Ban

Chùm truyện cực ngắn của Phan Tấn Linh

BIỂN

Mặt trời thẳng đứng. Biển chói nắng. Không xuống biển để tắm, ở một góc riêng, Miên đắm trong kí ức.

Ngày ấy, sau những bướm ong, Tuấn lẳng lặng bỏ đi. Khi Miên đang khổ đau một mình thì bạn bè báo tin, rằng Tuấn đang vui vẻ với người tình mới ở biển. Lúc ấy, đau khổ, Miên đã thầm rủa "Cầu mong biển hãy cuốn phăng nó đi".

Biển làm thật, người ta không tìm thấy xác Tuấn, chỉ thấy xác người tình mới. Miên như người phát điên.

Mỗi mùa hạ, người ta lại thấy người đàn bà tóc xoã dắt theo đứa con lặng lẽ về với biển, lặng lẽ bỏ vài bông cúc trắng xuống biển, rồi đi.

Người ta đồn rằng người đàn bà tóc xoã là Miên, còn đứa con chính là con trai của Tuấn./.

SIÊU THỰC

Gã vẽ. Người đàn bà hiện dần lên toan, hết bức này đến bức khác. Mù mờ và siêu thực mà có cả những chi tiết thực đến khó tin. Đó là những bức chân dung người yêu mộng mỵ của gã.

Tranh của gã chỉ vẽ độc chân dung con đàn bà của gã, đủ góc nhìn, đủ cách hiểu và đủ chất liệu. Tranh của gã, do vậy, chỉ bán rất khiêm tốn. Nghĩa là tranh không nuôi nổi gã!

Vợ gã vẫn ngược xuôi vất vả chạy gạo hàng ngày để nuôi gã.Chị ngày xưa cũng là nhân vật trong tranh của gã./.

KIẾN TRÚC TÌNH YÊU

Hạ xây ngôi nhà hạnh phúc của cô theo kiểu nhiều cửa, nhiều phòng. Và lý luận: Nhiều cửa dễ ra dễ vào, nhiều phòng thì muốn ở phòng nào cũng được, đỡ nhàm chán.

Hạ có một lúc năm người yêu. Chưa kể còn vài ba người theo đuổi nhưng cô chả thèm để ý, vì “Họ không xứng”

Thời gian trôi và những người đàn ông lần lượt bỏ Hạ đi như những dòng sông. Sáng nay, Hạ ngồi trước đống kỷ niệm mà không biết nhặt lên trên tay cái nào đầu tiên. Ngôi nhà của Hạ giờ chỉ còn một cửa, một phòng.

Nhưng gió đã không còn thanh tân./.

MẸ CỦA CON LÀ AI HẢ MẸ

Năm con lên tám, ba ghé nhà ký Đơn ly hôn, lạnh lùng nhìn lướt hai mẹ con, rồi bỏ đi. Con hận người đàn ông bạc tình từ đó.

Mẹ vất vả nuôi con. Năm con lên 17, mẹ mắc bệnh hiểm nghèo, gọi con và dặn:

- Đừng oán trách ba con. Khi nào ba về thắp nhang cho mẹ, hãy nói với ba rằng mẹ xin lỗi. Con nghẹn ngào:

- Nhưng vì sao, mẹ ơi!

- Vì mẹ không thể sinh con cho ba. Mẹ đưa con về khi ba đã bỏ đi.

- Vậy, mẹ của con là ai hả mẹ!

- Con cũng đừng oán trách người ấy. Người ấy chắc phải có nỗi khổ tâm nào đó. Mẹ đã gặp con và sự sống trước cổng làng, mẹ đã cám ơn ông trời vì Người đã cho mẹ một đứa con. Con là con gái của mẹ.

Mùa đông xao xác, ngoài cửa sổ, lá trút bời bời. Trong nhà, hai người phụ nữ ôm nhau trong một cơn nấc nghẹn và nước mắt./.

KỊCH

Bố mẹ nó là bạn học từ thuở sinh viên, yêu nhau tha thiết. Ra trường, Bố đi dạy trường làng. Mẹ làm cho công ty nước ngoài trên phố. Gia đình đầy ắp tiếng cười. Nó lớn lên trong một gia đình như thế.

Một ngày, nó nghe trộm được câu chuyện của hai người.

Mẹ: Đóng kịch đến chừng ấy năm là đủ rồi. Tôi không đủ sức chịu đựng nữa.

Bố: Thế cô tưởng tôi dễ chịu khi hàng ngày phải tạo ra cảm xúc sân khấu ư. Đơn tôi đã thảo sẵn từ mấy năm nay rồi, nay con lớn rồi, cô ký đi. Chúc cô hạnh phúc, tôi sẽ nuôi con.

Kịch hạ màn quá sớm.

Vai nó run lên. Nó vẫn chưa đủ sức để đối phó với tấn kịch ấy./.

Minh họa từ internet
Minh họa từ internet

BÀI VĂN XUẤT SẮC

Chỉ còn 60 phút nữa là hết thời gian môn thi Văn. Nó quyết định đặt bút xuống trang giấy và viết.

Bài văn viết về người bố làm nghề đạp xích lô đầy xúc động với lời văn giản dị, trong sáng và hồn nhiên của một đứa con ngoan được chấm 9,5 điểm. Được đọc trang trọng ở buổi chào cờ đầu tuần trước toàn trường. Rồi được các cơ quan truyền thông khai thác, tung hô và… chà đạp, chỉ vì sự thật ngoài đời em không có một người bố như thế. Sự thật, bố của em đang phải thi hành án tù vì buôn bán ma túy.

Sau những cảm xúc trái ngược của vinh danh, của chửi rủa ê chề, nó tha thủi trở về mình và nghĩ: Đó là ước mơ của mình về một người bố chịu thương chịu khó, tần tảo sớm hôm. Đó là ước mơ của mình về một gia đình tuy nghèo nhưng yên ấm, hạnh phúc.

Nào mình có làm gì nên tội./.

CHỊ TÔI

"Cô chị có đi, cô gì mới lớn". Ông chú họ khi nhìn hai chị em tôi đã phán vậy. Chị tôi thì không vội vã. Những gã trai vớ va vớ vẩn không mảy may làm chị chạnh lòng. Hình mẫu Hoàng tử của chị phải đẹp, thành đạt và lãng mạn.

Chị sống nội tâm. Làm thơ và viết nhật ký. Chị ba mươi tuổi và những gã trai vớ va vớ vẩn đến rồi đi. Tạnh không thấy bóng bạch mã hoàng tử.

Tôi vội vã tuổi xuân của mình với một trong những gã trai vớ va vớ vẩn như vậy. Chị bế cháu, mặt không cảm xúc và nén tiếng thở dài.

Tôi lặng lẽ bước bên cuộc đời chị và cầu mong Bạch mã của chị chết hết đi, ít ra là trong tâm hồn chị./.

BÃO

Anh nghỉ mất sức, về nhà chăm con gà, con lợn. Chị dạy học trường làng. Ăn chưa đủ chứ đừng nói khấm khá.

Rồi chị nghe lời bạn, bỏ dạy học, lên phố đi buôn. Cuốn vào cơn bão thị thành, chị hầu như không còn thời gian chăm chút sắc đẹp, gia đình. Đời sống khá dần lên. Anh cũng rảnh rang hơn, béo đẹp ra.

Một chiều, dừng lại giữa ưu tư, chị giật mình vì anh chị lâu nay như người dưng. Chị về đến nhà là anh đã đi. Anh về nhà khi chị đã trên phố.

Chị đã vượt qua cơn bão thị thành, nhưng bão trong lòng chị dâng lên. Chị ngồi đó và cầu mong rằng điều chị nghĩ sẽ không xảy đến.

HÀNG XÓM

Tuyến đường đi qua vùng ven của cái Thị xã nửa phố nửa làng đã hoàn thành. Sáng sáng, người ta vẫn còn thấy ông Trọng - Cán bộ địa chính về hưu ôm một chồng hồ sơ lên Ủy ban. Ông chưa “chịu” cái giá bồi thường của Ủy ban.

Nhà hàng xóm, ông Hai xếp bằng trên tràng kỷ, mồi thuốc lào, ngửa cổ phun khói và khoan khoán nghĩ: Con đường đẹp quá, Nhà nước lấy đất thế chứ lấy nữa, ông cũng hiến.

Ông ngắm cái tường rào, nhà xây mái ngói đỏ tươi vừa lợp, thứ mà cha con ông ky cóp từ mẫu ruộng mấy năm qua mà chưa làm được.

Sáng sáng, người ta vẫn thấy ông Trọng đi kiện và ông Hai khoan khoái rít thuốc lào./.

NGƯỜI GHÉT PHIM HÀN

Mẹ nó mê mẩn phim Hàn, khóc cười thật với những số phận giả trên phim. Nhà nó mặt đường, mở quầy tạp hóa. Mẹ nó say phim Hàn đến nỗi, nhiều khách đến mua hàng đã phải gọi toáng lên.

Ba nó là người ít nói, ghét cay ghét đắng những lời hoa mỹ và kiểu cách. Là công chức nhưng ông sống mộc mạc như một lão nông.

Sáng chủ nhật, mẹ nó sau khi làm lơ với con bé ăn xin trước cửa, đã mắng đuổi sa sả: Đi đi, vừa mới bảnh mắt ra đã ám quẻ.

Ba lẳng lặng mở ví cho cô bé mấy ngàn tiền lẻ rồi nhìn mẹ lắc đầu. Dường như ông lắc đầu với cả cái thứ mẹ yêu thích./.

BẠN

Bạn ngồi đó, uy quyền, ném về phía anh ánh nhìn kẻ cả.

Gắn bó ấu thơ, học chung lớp chung trường, anh tỏ ra là một thủ lĩnh cừ trên mọi lĩnh vực. Bạn thì trắng xanh, béo ủng, nép sau lưng anh khi có “chiến sự” học trò. Học hành cũng vậy, anh là học sinh thường được nêu gương về thành tích học tập lẫn tinh thần giúp đỡ bạn học tập cùng tiến bộ, trong đó có bạn.

Bạn không được như anh. Bù lại, bạn có bố làm giám đốc, giàu lắm.

Cuộc đời xô đẩy, chiến tranh biên giới trở về, anh trầy trật thi vào đại học.

Giờ bạn ngồi đó, anh khép nép nộp bộ Hồ sơ xin việc và lầm lũi quay lui.

Bạn không còn nhận ra anh với một bên mắt trái bị mù do mảnh đạn của kẻ thù những năm chiến tranh biên giới.

ĐOÀN TỤ

Má Năm nhận được tin dữ của thằng út vào một ngày cận kề hòa bình. Cái thằng đã không theo bước chân cha, anh nó, theo lý tưởng cách mạng.

Tưởng như không còn nước mắt khóc chồng, khóc con. Tưởng như sự giận dữ của người mẹ đối đứa con lầm đường đã làm má trơ lỳ. Nhưng không, má đã khóc ròng.

Nguồn: tamtay.vn
Nguồn: tamtay.vn

Má thắp hương trước di ảnh chồng và nói với ông:

- Thế là tôi đã không hoàn thành nhiệm vụ mà mình giao lại. Thôi thì, đất nước sắp hoà bình rồi, tôi sẽ đưa chúng nó về gần mình.

Giờ má nằm đó, bà con xóm giềng bên cạnh. Má đã đưa được ba đứa con trai về gần cha nó. Rồi, gia đình má cũng sẽ được đoàn tụ./.

Đọc thêm

Podcast tản văn: Nhớ bóng tre làng

Podcast tản văn: Nhớ bóng tre làng

Tôi sinh ra và lớn lên từ làng, nơi có lũy tre xanh rì rào khăng khít, nơi ôm ấp tôi từ thuở ấu thơ đầu trần chân đất, nơi thật thà chất phác ruộng đồng vàng hươm, dòng kênh miệt mài tưới tắm đi qua bao vật đổi sao dời…
Podcast mỗi tuần một câu chuyện: Mùa lúa trổ bông

Podcast mỗi tuần một câu chuyện: Mùa lúa trổ bông

Chiều quê yên ả, những cánh đồng mướt xanh như tấm thảm trải dài vô tận. Màu xanh ngút ngàn căng tràn sức sống của lúa đương thì con gái khiến người xem như được tiếp thêm nguồn sinh lực sống mạnh mẽ...
Thái Lan lo du lịch Việt Nam vượt mặt

Thái Lan lo du lịch Việt Nam vượt mặt

Lượng khách quốc tế đến Việt Nam trong tháng 3 tăng gần 50% so với trước đại dịch, trong khi Thái Lan tăng trưởng chậm khiến các doanh nghiệp lữ hành lo lắng.
Podcast truyện ngắn: Mùa cau trở lại

Podcast truyện ngắn: Mùa cau trở lại

"Mùa cau trở lại" của tác giả Sơn Trần. Với giọng kể chân thành, mộc mạc, câu chuyện không chỉ nói về mùa cau – mùa vụ gắn bó với đời sống người dân quê – mà còn thấm đẫm những tình cảm gia đình, nỗi nhớ quê hương, và tình yêu âm thầm mà sâu sắc.
Podcast tản văn: Nhớ nhung mít ta ở làng

Podcast tản văn: Nhớ nhung mít ta ở làng

Có những hương vị tuổi thơ chỉ cần nhắc tới thôi đã khiến lòng ta thổn thức. Trong ký ức của nhiều người, trái mít quê – mộc mạc, thơm nồng – không chỉ là món quà ngọt ngào của đất trời mà còn là biểu tượng của tình làng nghĩa xóm, đầy ắp yêu thương.
Khai mạc Đại lễ Phật đản Liên hợp quốc - Vesak 2025

Khai mạc Đại lễ Phật đản Liên hợp quốc - Vesak 2025

Sáng 6/5, Đại lễ Phật đản Liên hợp quốc - Vesak 2025 đã khai mạc trọng thể tại Học viện Phật giáo Việt Nam ở TP Hồ Chí Minh với chủ đề “Đoàn kết và bao dung vì nhân phẩm con người: Tuệ giác Phật giáo vì Hòa bình thế giới và Phát triển bền vững".
Phong cảnh hữu tình dọc tuyến cao tốc Bắc - Nam qua Hà Tĩnh

Phong cảnh hữu tình dọc tuyến cao tốc Bắc - Nam qua Hà Tĩnh

Trên tuyến cao tốc Bắc - Nam qua Hà Tĩnh có nhiều đoạn tuyến băng qua đồng ruộng, đồi núi, sông suối tạo nên những cảnh đẹp hữu tình. Tuyến cao tốc được kỳ vọng tạo động lực quan trọng trong việc mở ra không gian phát triển mới về kinh tế - xã hội, thu hút đầu tư cho Hà Tĩnh.
Du lịch Hà Tĩnh - bước tiến mới về khách lưu trú

Du lịch Hà Tĩnh - bước tiến mới về khách lưu trú

Thời tiết khá tốt, nhiều sản phẩm mới hấp dẫn, giao thông thuận tiện... là những yếu tố quan trọng giúp các khu, điểm du lịch Hà Tĩnh thu hút hơn 734 nghìn lượt khách trong kỳ nghỉ lễ 30/4 và 1/5.
Podcast tản văn: Về Hà Tĩnh nghe biển hát

Podcast tản văn: Về Hà Tĩnh nghe biển hát

Hà Tĩnh được thiên nhiên ban tặng cảnh quan sơn thủy hữu tình với những bãi biển cát mịn, nước trong, nhiều làng chài cổ có tuổi đời hàng ngàn năm. Về Hà Tĩnh, du khách không chỉ được đắm mình trong làn nước biển xanh trong, ngắm cảnh sắc thiên nhiên hùng vĩ mà còn được nghe những huyền tích thú vị.
Podcast giai thoại danh nhân: Bóng dáng người vợ

Podcast giai thoại danh nhân: Bóng dáng người vợ

Danh họa Nguyễn Phan Chánh có mối tình lớn với người vợ đầu tiên, người đã sinh cho ông 6 người con và dâng hiến cả cuộc đời cho gia đình. Dù là vợ của một danh họa nổi tiếng, nhưng bà có một cuộc đời vất vả, lo toan và nhiều hy sinh.
Nhớ về kẻ sĩ Ngàn Hống Võ Hồng Huy

Nhớ về kẻ sĩ Ngàn Hống Võ Hồng Huy

Nhà nghiên cứu văn hoá dân gian Võ Hồng Huy là người có nhiều đóng góp cho kho tàng văn hoá dân gian xứ Nghệ với danh xưng: “kẻ sĩ Ngàn Hống”.
Trương Ngọc Ánh duyên nợ với thơ lục bát

Trương Ngọc Ánh duyên nợ với thơ lục bát

Duyên nợ với thi ca đã giúp thầy giáo dạy Sử sinh ra từ miền quê mặn mòi ven biển Đỉnh Bàn (TP Hà Tĩnh) đến với những vần thơ thấm đẫm phù sa quê hương. Trương Ngọc Ánh làm nhiều thơ, đủ các thể loại nhưng nhiều nhất, đặc sắc nhất vẫn là những bài thơ lục bát.
Dấu ấn 50 năm nền văn học nghệ thuật Hà Tĩnh

Dấu ấn 50 năm nền văn học nghệ thuật Hà Tĩnh

50 năm sau ngày thống nhất đất nước, các thế hệ văn nghệ sỹ Hà Tĩnh đã góp phần xây dựng được một nền VHNT dày dặn. Với hàng ngàn tác phẩm trên các lĩnh vực,  phản ảnh sinh động về sự phát triển kinh tế, văn hoá xã hội của Hà Tĩnh qua các giai đoạn lịch sử.
Ca khúc cách mạng - sức mạnh chiến thắng

Ca khúc cách mạng - sức mạnh chiến thắng

Cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước kết thúc đã 50 năm nhưng âm hưởng hào hùng của những ngày tháng khói lửa vẫn vẹn nguyên bởi những ca khúc đi cùng năm tháng. Lời ca tiếng hát đã tạo nên sức mạnh tinh thần to lớn, hun đúc tâm thế của cả dân tộc cùng ra trận và làm nên chiến thắng 30/4/1975.
Podcast truyện ngắn: Chuyến tàu Thống Nhất

Podcast truyện ngắn: Chuyến tàu Thống Nhất

Hai người bạn già ngồi bên nhau, nhấp từng ngụm trà cảm nhận vị đắng chát tan ra trong khoang miệng. Rồi chỉ còn lại vị ngọt cứ mênh mang nơi cuống họng. Ánh mắt họ hướng về phía lá cờ đỏ sao vàng treo trước cổng nhà đang tung bay trong gió…
Đêm không ngủ tại Thành phố Hồ Chí Minh

Đêm không ngủ tại Thành phố Hồ Chí Minh

Tối 29/4 - rạng sáng 30/4, hàng nghìn người dân tập trung trên các tuyến đường trung tâm TP.HCM để chờ xem Lễ kỷ niệm 50 năm Ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.
Màn trình diễn 7 phút của 10.500 drone

Màn trình diễn 7 phút của 10.500 drone

Tối 28/4, 10.500 drone lần lượt thắp sáng bầu trời TP.HCM trong khoảng 7 phút, chào mừng 50 năm thống nhất đất nước với hàng loạt hình ảnh biểu tượng như Bác Hồ, Dinh Độc Lập...
Khai trương mùa du lịch biển Thạch Hải

Khai trương mùa du lịch biển Thạch Hải

Đây là sự kiện khởi động cho mùa du lịch biển sôi động năm 2025, góp phần quảng bá vẻ đẹp nguyên sơ, hấp dẫn của vùng biển Thạch Hải (TP Hà Tĩnh) đến với du khách gần xa.
Podcast truyện ngắn: Trái tim hòa bình

Podcast truyện ngắn: Trái tim hòa bình

Bước đi trong lòng địa đạo, cô thấy tim mình rung lên trong lồng ngực. Còn người cựu chiến binh già, có biết bao hồi ức đẹp ùa về, hồi ức về một thời binh lửa...
Podcast tản văn" Về đâu tháng Tư

Podcast tản văn: Về đâu tháng Tư?

Rồi mùa hạ sẽ bước những bước chân dập dồn mạnh mẽ, cái nắng non nớt run rẩy tháng Tư sẽ thay bằng những trận nắng trập trùng tháng Năm, tháng Sáu...