Trong 25 km đường trục xã, trục thôn ở Thạch Đỉnh thì mới gần 60% đạt chuẩn, số còn lại đều đã xuống cấp, chật hẹp nhưng việc huy động nguồn nội lực để làm là điều dường như không thể thực hiện...
Đến thời điểm này, kết quả xây dựng NTM ở xã Thạch Đỉnh thấp thua nhất huyện Thạch Hà và cũng là một trong số ít xã đi sau cùng của tỉnh. Theo đánh giá, đến thời điểm này, xã mới đạt 10/20 tiêu chí là: quy hoạch, điện, thông tin và truyền thông, nhà ở dân cư, lao động có việc làm, tổ chức sản xuất, giáo dục và đào tạo, y tế, QP-AN và văn hóa. Dù đang “đội sổ” với ½ tổng số tiêu chí được hoàn thành nhưng việc thực hiện các tiêu chí còn lại cũng đang rất khó khăn, chuyển biến chậm.
Nguyên nhân dẫn đến sự hạn chế, trì trệ này, theo ông Nguyễn Văn Hồng - Chủ tịch UBND xã Thạch Đỉnh là bởi: “Từ xưa đến nay, Thạch Đỉnh luôn là địa phương có điểm xuất phát thấp, đời sống nhân dân khó khăn, sản xuất không phát triển nên việc huy động các nguồn lực phục vụ cho công cuộc xây dựng NTM không đáng kể. Hiện nay, toàn xã có 1.010 hộ thì có đến 11,4% hộ nghèo, 14% hộ cận nghèo, thu nhập bình quân đầu người 25,5 triệu đồng/người/năm. Người dân thiếu việc nhà làm, đời sống thấp, nên việc huy động tiền, ngày công để làm NTM là rất khó”.
Vì lao động chính đi làm thuê nên việc huy động ngày công từ nhân dân để làm NTM ở Thạch Đỉnh rất hạn chế, chủ yếu làm những phần việc nhẹ, đơn giản (ảnh người dân xóm 9 dọn vệ sinh môi trường)...
Thực tế cũng cho thấy, là xã thuần nông nhưng phần lớn diện tích đất sản xuất nông nghiệp ở đây đều bị bị bỏ hoang. Trong số 210 ha đất sản xuất thì có 90 ha đất màu sản xuất theo kiểu được chăng hay chớ, 120 ha đất lúa thì chỉ sản xuất được vụ Đông Xuân...
Vì người dân không mặn mà với sản xuất nông nghiệp, hàng ngàn lao động chính thường bỏ ruộng để đi làm thuê nên hệ thống kênh mương thủy lợi, đường nội đồng gần như bỏ bê và đây là những tiêu chí khó nhất khi xây dựng NTM. Toàn xã hiện chưa có 1 km kênh mương nào được bê tông hóa, mùa mưa lụt thì ngập úng, mùa nắng thì ruộng đồng nứt nẻ. Còn 19 km đường nội đồng thì chỉ có chưa đầy 10% đạt chuẩn, số còn lại chỉ đường đất tạm bợ.
Những cánh đồng rộng mênh mông ở Thạch Đỉnh chỉ sản xuất được duy nhất vụ Đông Xuân, còn lại bỏ hoang để chăn thả trâu bò và vịt đàn...
Sản xuất không phát triển, đi làm thuê cũng chỉ để trang trải cho cuộc sống thường ngày nên việc đóng góp xây dựng NTM của người dân Thạch Đỉnh rất hạn chế. Chỉ tính trong 9 tháng đầu năm nay, toàn xã chỉ huy động được khoảng 300 triệu đồng để làm 1,2km đường bê tông theo phương châm “Nhà nước và nhân dân cùng làm”, nhưng chủ yếu là bằng ngày công hoặc “đối ứng” bằng việc hiến tài sản. Hiện xã đang tiếp tục vận động, đôn đốc nhân dân chung tay vào cuộc nhưng với tình hình trên nên cũng chỉ xác định ở mức vừa phải để thực hiện các tiêu chí “mềm” như xây dựng khu dân cư mẫu, vườn mẫu, nâng cấp cơ sở vật chất văn hóa...
Chủ tịch Nguyễn Văn Hồng thừa nhận: Hiện nay, các tiêu chí chưa hoàn thành đa số là những tiêu chí khó, cần nhiều tiền, nhất là việc chuẩn hóa hệ thống đường giao thông nông thôn, đường nội đồng, kênh mương thủy lợi, trường học, nước sinh hoạt... Những phần việc này dường như nằm ngoài khả năng huy động nội lực của xã nên còn rất gian nan, chủ yếu trông chờ vào các chương trình, dự án đầu tư, hỗ trợ...