Phát triển nông nghiệp hữu cơ để vừa nâng cao chất lượng, giá trị sản xuất, từng bước xây dựng các thương hiệu nông sản là hướng đi đang được nhiều địa phương lưa chọn, trong đó có TP Hà Tĩnh.
Mô hình sinh kế “3 trong 1” của anh Nguyễn Hữu Quyền (thôn Liên Nhật, xã Thạch Hạ).
Tuy nhiên, với điều kiện đất đai không rộng lớn nên nếu chỉ đơn thuần trồng lúa theo hướng hữu cơ thì thu nhập sẽ không cao hơn nhiều so với trồng lúa truyền thống. Để nâng cao giá trị thu nhập trên một đơn vị diện tích, TP Hà Tĩnh đã tiến hành tích tụ ruộng đất, xây dựng các mô hình trồng lúa theo hướng hữu cơ kết hợp nuôi trồng thủy sản. Đây là hướng đi mới để thu hút người dân tham gia phát triển nông nghiệp đô thị của thành phố.
Từ cuối năm 2021, mô hình sinh kế “3 trong 1” của HTX Nông nghiệp và dịch vụ tổng hợp Liên Nhật (xã Thạch Hạ) chính thức triển khai với diện tích sản xuất hơn 5ha. Mô hình tiến hành trồng lúa theo hướng hữu cơ, vừa nuôi trồng các loại thủy sản như: cá, chạch, tôm càng xanh và xây dựng các loại hình du dịch lịch, dịch vụ nông nghiệp.
Anh Quyền kết hợp trồng lúa theo hướng hữu cơ kết hợp nuôi trồng thủy sản.
Anh Nguyễn Hữu Quyền - Chủ mô hình sinh kế “3 trong 1” của HTX Nông nghiệp và dịch vụ tổng hợp Liên Nhật (xã Thạch Hạ) cho biết: “Để thí điểm mô hình sản xuất theo hướng hữu cơ, chúng tôi quy hoạch vùng sản xuất với diện tích hơn 5 ha theo cánh đồng tích tụ. Ngoài lúa hữu cơ, chúng tôi cũng đã thả trên 6 vạn cá chạch, 3 vạn tôm càng xanh và trên 2 vạn cá các loại (cá rô, cá diêu hồng, cá trắm đen). Mô hình hoàn toàn không sử dụng đến các loại thuốc BVTV hóa học, phân bón vô cơ. Vì thế, lúa sinh trưởng khá khỏe, các loại cá, tôm, chạch đều phát triển nhanh. Dự kiến, sau khi thu hoạch lúa, chúng tôi cũng bắt đầu thu hoạch cá”.
Ước tính, mô hình sinh kế “3 trong 1” của anh Quyền sẽ cho năng suất lúa đạt khoảng gần 4 tấn/ha. Đối với cá chạch, cá rô, cá trắm đen, diêu hồng, tôm càng xanh ước tính đạt doanh thu khoảng trên 400 triệu đồng.
Ngoài trồng lúa kết hợp nuôi trồng thủy sản, anh Quyền còn tiến hành trồng hoa, xây dựng các loại hình dịch vụ du lịch để sẵn sàng phục vụ du khách đến tham quan, trải nghiệm.
Chủ mô hình đã sẵn sàng cho việc đón du khách tham quan, trải nghiệm.
Tại phường Đại Nài, từ thực tiễn trồng lúa theo kiểu truyền thống mang lại thu nhập không cao, ông Nguyễn Văn Hiển (tổ dân phố 2) đã mạnh dạn tích tụ ruộng đất để trồng lúa theo hướng hữu cơ kết hợp nuôi rươi trên diện tích gần 1,5ha. Đến nay, toàn bộ diện tích lúa trồng theo hướng hữu cơ đã được hộ gia đình thu hoạch xong, với năng suất đạt gần 4,5 tấn/ha. Dự kiến vào tháng 8 - 10 âm lịch, rươi sẽ vào mùa thu hoạch.
Ông Nguyễn Văn Hiển - chủ mô hình cho biết: “Đây là vụ lúa sản xuất theo hướng hữu cơ đầu tiên nên đạt được năng suất như vậy, tôi thấy phấn khởi rồi. Đối với rươi, từ năm 2021, trên 4.000m2 đã cho thu hoạch bói với sản lượng đạt trên 3,5 yến, cho thu nhập gần 20 triệu đồng và sẽ bắt đầu thu hoạch chính từ năm nay. Hiện nay, tôi tiếp tục đề xuất với UBND phường cho mở rộng diện tích sản xuất lên trên 2,5ha”.
Sau thắng lợi vụ lúa trồng theo hướng hữu cơ đầu tiên, ông Nguyễn Văn Hiển tiếp tục cải tạo, mở rộng diện tích để trồng lúa kết hợp nuôi rươi.
Theo tổng hợp từ Phòng Kinh tế UBND TP Hà Tĩnh, tổng diện tích sản xuất lúa theo hướng hữu cơ kết hợp với nuôi trồng thủy sản trên địa bàn thành phố hiện đạt gần 7ha. Để sản xuất lúa theo hướng hữu cơ đạt hiệu quả, người dân đều được ngành chuyên môn của TP Hà Tĩnh hướng dẫn quy trình sản xuất, từ khâu chọn giống lúa tốt đến việc không sử dụng thuốc bảo vệ thực vật. Đồng thời, ngành chuyên môn thành phố cũng tư vấn cho các hộ chọn các loại giống thủy sản để nuôi trồng phù hợp với điều kiện tự nhiên của từng khu vực.
Với điều kiện về đất đai hạn hẹp của thành phố thì việc xây dựng các mô hình trồng lúa theo hướng hữu cơ kết hợp nuôi trồng thủy sản và phát triển dịch vụ du lịch là hướng đi tất yếu; phù hợp với định hướng của thành phố trong việc phát triển nông nghiệp đô thị gắn với thương mại - dịch vụ và du lịch sinh thái. Thành phố sẽ tiếp tục mở rộng diện tích trồng lúa theo hướng hữu cơ kết hợp nuôi trồng thủy sản tại Đại Nài, Thạch Hưng, Thạch Hạ, Đồng Môn… với tổng diện tích khoảng trên 20ha. Tùy theo điều kiện từng vùng sẽ có các mô hình phù hợp như: lúa - cá, lúa - rươi, lúa - rạm - cá... kết hợp với phát triển dịch vụ du lịch và xây dựng thương hiệu gạo cho thành phố.