Cảnh vật, con người Nghệ An - Hà Tĩnh 100 năm trước qua ảnh

Với gần 200 bức ảnh, sách “An Tĩnh xưa” cho biết diện mạo của xứ Nghệ (Nghệ An - Hà Tĩnh) khoảng 100 năm trước.

Cảnh vật, con người Nghệ An - Hà Tĩnh 100 năm trước qua ảnh

An Tĩnh xưa được giáo sư sử học Hippolyte Le Breton soạn thảo trong thời gian giảng dạy và làm hiệu trưởng ở trường Quốc học Vinh (Collège de Vinh, 1924-1928). Tác phẩm là thành quả xứng đáng từ những lớp tham quan dã ngoại được tổ chức thường xuyên, kết hợp với sự giúp đỡ của nhiều đồng nghiệp, học trò, đặc biệt là nỗ lực nghiên cứu, tìm hiểu, tổng hợp, phân tích tư liệu của ông.

Cảnh vật, con người Nghệ An - Hà Tĩnh 100 năm trước qua ảnh

Cuốn sách là một công trình có giá trị về An Tĩnh (Nghệ An - Hà Tĩnh), với độ dày 372 trang, kèm theo gần 200 bức ảnh, trong đó có một số chụp bằng máy bay. Tác giả được đào tạo ở Pháp, có phương pháp làm việc tốt, lại có phương tiện hiện đại như máy chụp ảnh, có máy bay giúp sức, có địa đồ chính xác, có các ngành khoa học khác hỗ trợ như: địa chất, địa động học, địa lý khảo cổ... nên cuốn sách này của ông có tính khoa học cao.

Cảnh vật, con người Nghệ An - Hà Tĩnh 100 năm trước qua ảnh

Thành Bến Thủy được chụp từ trên không. Theo Le Breton, trên đồi ở cảng Bến Thủy vẫn còn lại vết tích một cái thành. Người ta đã xác định được nơi có những công sự, sở chỉ huy và cả vết tích các đồn lũy. Đồn Bến Thủy có niên đại thế kỷ I. Đồn này chống lại quân Chăm vượt sông Lam. Thành Bến Thủy được củng cố mạnh mẽ dưới triều Trần trước sự xâm lấn của người Chăm vào thế kỷ XIV.

Cảnh vật, con người Nghệ An - Hà Tĩnh 100 năm trước qua ảnh

Thành Vinh đầu thế kỷ 20. Trong sách, Le Breton viết: “Thành mới đầu xây bằng đất, đời Minh Mạng mới xây bằng gạch, hoàn tất vào năm 1832. Thành Vinh hình lục giác, vì thế dân ở đây gọi là Rùa. Chu vi 620 trượng (1 trượng = 10 thước = 4,2 m), cao 1 trượng. Trên thành có xây bức tường lùi vào trong cao 2,50 thước. Lúc đầu thành hào sâu 8 thước, nhưng đã bị lấp cạn và người ta trồng lúa ở đó".

Cảnh vật, con người Nghệ An - Hà Tĩnh 100 năm trước qua ảnh

Đền Thiên Vương Hồng Lĩnh Sơn. Khối quần sơn kỳ vĩ nằm trên hữu ngạn sông Lam. Phần sườn phía Bắc thuộc huyện Nghi Xuân, sườn phía Nam thuộc Can Lộc. Trên Hồng Lĩnh Sơn có đền Thiên Vương có niên đại từ đời Minh. Đền này bị cháy một phần vào năm Ất Dậu (1885), tổng đốc An Tĩnh là Đào Tấn đã cho trùng tu vào năm Thành Thái thứ 13 (1901).

Cảnh vật, con người Nghệ An - Hà Tĩnh 100 năm trước qua ảnh

Cửa Lò. Trong cuốn sách, Le Breton cho biết đầu thế kỷ XV, chưa có Cửa Lò. Ngọn núi nằm giữa quan lộ và Cửa Lò xưa kia là một hòn đảo. Hai nhánh sông Cấm bao quanh hòn đảo, bắt đầu từ cái làng gọi là Đò Cấm, gần nhà ga cùng tên. Nhánh phía bắc vẫn giữ nguyên, nhánh phía nam tạo thành cửa Xá - một cửa sông - nhưng ngày nay đã hoàn toàn bị lấp. Nguyễn Xí được phong đất dọc bờ biển từ Cửa Lò đến Cửa Hội… Trong các bãi bồi ấy có Bàu Ó mà dư địa chí gọi là “Hồ nước biển”. Dọc bờ Bàu Ó, Nguyễn Xí đã cho xây dựng một làng cùng tên. Trên các bãi bồi khác ông cũng cho lập thêm nhiều làng.

Cảnh vật, con người Nghệ An - Hà Tĩnh 100 năm trước qua ảnh

Đền thờ người sáng lập ra họ Nguyễn - Tiên Điền. Trong sách Le Breton viết: “Gia phả họ Nguyễn - Tiên Điền cho chúng ta biết người sáng lập ra thế tộc này là Nguyễn Thuyến, Thư quận công, sống vào thế kỷ XVI. Vì có công phục vụ các triều Lê mà được ban cho thái ấp Tiên Điền".

Cảnh vật, con người Nghệ An - Hà Tĩnh 100 năm trước qua ảnh

Đền thờ Nguyễn Du. Trong cuốn sách, Le Breton viết: “Đền thờ Nguyễn Du, nhà thơ bất tử, là đền thờ khiêm tốn nhất của đại tộc này. Đền được xây vào năm 1823 vào dịp cất táng hài cốt của nhà thơ”. Tác giả sách cũng cho biết bức ảnh này được thực hiện vào ngày 23/3/1928, với sự tham dự của học sinh trường Quốc học Vinh. Le Breton đứng ở chính giữa, đứng cạnh ông bên phải là chi trưởng chi của Nguyễn Du, bên trái là chi trưởng chi của Xuân Quận Công.

Cảnh vật, con người Nghệ An - Hà Tĩnh 100 năm trước qua ảnh

Võ Miếu. Trong sách Le Breton cho biết “Võ Miếu thờ Quan Công - thần chiến tranh có niên đại năm Minh Mệnh thứ 18 (1839)”.

Cảnh vật, con người Nghệ An - Hà Tĩnh 100 năm trước qua ảnh

Ảnh chụp từ Hồng Lĩnh Sơn: Sông Lam và tầng đất ở Sa Nam; đằng sau về phía đông, làng Xuân Hồ và dãy núi Hữu Biệt.

Cảnh vật, con người Nghệ An - Hà Tĩnh 100 năm trước qua ảnh

Đèo Ngang. Le Breton cho biết do yếu tố địa động mà ngọn núi cao nhất đã án ngữ hoàn toàn phía nam Kỳ Anh. Dãy núi ngang ấy liên tục chạy tận ra biển, chỉ chừa lại một con đường độc đạo: đèo Ngang. Trên đỉnh đèo có bức tường chắn, chỉ có một cửa đi lại. Vì công trình này mà người ta thường gọi dãy Hoành Sơn là Cổng An Nam.

Cảnh vật, con người Nghệ An - Hà Tĩnh 100 năm trước qua ảnh

Chơi cờ người ở Hoành Sơn. Le Breton cho biết một bên 16 cậu con trai, một bên 16 cô con gái làm những quân cờ. Mỗi bên đối thủ có 1 tướng, 2 sĩ 2 tượng 2 xe, 2 pháo, 2 mã và 5 tốt. Các cậu con trai chít khăn lụa đỏ, các cô gái chít khăn màu xanh lục.

Theo Zing

Đọc thêm

Có Vịnh Tiên, vì sao phải bay đến Dubai, Monaco, Maldives?

Có Vịnh Tiên, vì sao phải bay đến Dubai, Monaco, Maldives?

Những “kinh đô du lịch, nghỉ dưỡng” như Dubai, Monaco hay Maldives - nơi giới thượng lưu Việt mỗi năm phải chi bộn tiền để ghé thăm - sẽ trở thành lựa chọn thứ yếu khi Vịnh Tiên (Vinhomes Green Paradise) xuất hiện.
Podcast truyện ngắn: Đôi mắt thiên thần

Podcast truyện ngắn: Đôi mắt thiên thần

Khi mùa đông phủ lên vạn vật một sắc lạnh mỏng manh, đó cũng là lúc con người dễ nhận ra hơi ấm đến từ những điều nhỏ bé nhất. Đó là câu chuyện về em bé Nhi – một thiên thần nhỏ đang chống chọi với bệnh tật, nhưng lại mang trong mình một nguồn sáng kỳ diệu...
Trang nghiêm Lễ giỗ Đức thánh Hoàng Mười

Trang nghiêm Lễ giỗ Đức thánh Hoàng Mười

Lễ giỗ Đức thánh Hoàng Mười tại đền Chợ Củi (xã Nghi Xuân, Hà Tĩnh) được tổ chức trang nghiêm, góp phần gìn giữ và phát huy giá trị văn hoá đặc sắc của dân tộc.
Giao lưu văn nghệ chào mừng Quốc khánh nước bạn Lào

Giao lưu văn nghệ chào mừng Quốc khánh nước bạn Lào

Chương trình giao lưu nghệ thuật “Tình Việt - Lào” do Công ty CP Cảng Quốc tế Lào – Việt phối hợp với Trường Đại học Hà Tĩnh tổ chức nhằm tôn vinh tình hữu nghị và hợp tác chiến lược giữa 2 đất nước nhân dịp Quốc khánh CHDCND Lào.
Phan Kính - ngôi sao Bắc đẩu trời Nam

Phan Kính - ngôi sao Bắc đẩu trời Nam

Thám hoa Phan Kính, tự Dĩ Trực, hiệu Tĩnh Trai, sinh ngày 11/11 năm Ất Mùi (tức ngày 6/12/1715), tại thôn Vĩnh Gia, xã Lai Thạch, huyện La Giang (nay là xã Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh).
Podcast truyện ngắn: Sự sống diệu kỳ

Podcast truyện ngắn: Sự sống diệu kỳ

Trong cuộc sống hàng ngày, đôi khi ta sẽ phải đối mặt với những khó khăn, vất vả, những mất mát hi sinh. Dù vậy, chúng ta hãy luôn giữ vững niềm tin, hy vọng vào cuộc sống.
Podcast Tản văn: Gió lạnh đầu đông

Podcast Tản văn: Gió lạnh đầu đông

Đông về luôn mang theo những rung cảm rất riêng, khiến ta muốn tìm về những khoảng không gian ấm áp của tình thân, gợi nhắc trong ta về những kỷ niệm xưa cũ với bao nỗi nhớ.
VEC: Từ những lần “thử lửa” đến cuộc cách mạng cho ngành triển lãm Việt Nam

VEC: Từ những lần “thử lửa” đến cuộc cách mạng cho ngành triển lãm Việt Nam

Ba tháng kể từ khi chính thức đi vào hoạt động, Trung tâm Triển lãm Việt Nam (VEC) đã chứng minh năng lực kết nối, tổ chức và vận hành chuẩn quốc tế bằng loạt “phép thử” quy mô lớn. Không chỉ là “kỳ quan” quy mô Top 10 thế giới, VEC đang trở thành điểm hẹn quốc gia và quốc tế, nơi khởi động kỷ nguyên kinh tế Expo của Việt Nam.
Podcast câu chuyện truyền thanh: Cô giáo Hương

Podcast câu chuyện truyền thanh: Cô giáo Hương

Trong hành trình gieo chữ trồng người, những người thầy, người cô không chỉ là người lái đò tri thức mà còn là người cha, người mẹ thứ hai chở che cho nhiều mảnh đời khó khăn, chắp cánh ước mơ cho những học trò nghèo.
Podcast tản văn: Dịu dàng Tháng Mười một

Podcast tản văn: Dịu dàng Tháng Mười một

Tháng Mười một đứng giữa ranh giới của cuối thu và chớm đông. Trong khoảnh khắc giao mùa tĩnh lặng ấy, ta như cảm nhận rõ hơn vẻ đẹp của không gian và lòng biết ơn đang lan tỏa.
Khi di sản "gõ cửa" trường học

Khi di sản "gõ cửa" trường học

Không còn là những bài học khô khan trong sách vở, di sản hôm nay đầy sống động trong từng giờ học ngoại khóa, nơi thầy cô, phụ huynh và học sinh Hà Tĩnh cùng hòa mạch nguồn văn hóa quê hương.