Cảnh vật, con người Nghệ An - Hà Tĩnh 100 năm trước qua ảnh

Với gần 200 bức ảnh, sách “An Tĩnh xưa” cho biết diện mạo của xứ Nghệ (Nghệ An - Hà Tĩnh) khoảng 100 năm trước.

Cảnh vật, con người Nghệ An - Hà Tĩnh 100 năm trước qua ảnh

An Tĩnh xưa được giáo sư sử học Hippolyte Le Breton soạn thảo trong thời gian giảng dạy và làm hiệu trưởng ở trường Quốc học Vinh (Collège de Vinh, 1924-1928). Tác phẩm là thành quả xứng đáng từ những lớp tham quan dã ngoại được tổ chức thường xuyên, kết hợp với sự giúp đỡ của nhiều đồng nghiệp, học trò, đặc biệt là nỗ lực nghiên cứu, tìm hiểu, tổng hợp, phân tích tư liệu của ông.

Cảnh vật, con người Nghệ An - Hà Tĩnh 100 năm trước qua ảnh

Cuốn sách là một công trình có giá trị về An Tĩnh (Nghệ An - Hà Tĩnh), với độ dày 372 trang, kèm theo gần 200 bức ảnh, trong đó có một số chụp bằng máy bay. Tác giả được đào tạo ở Pháp, có phương pháp làm việc tốt, lại có phương tiện hiện đại như máy chụp ảnh, có máy bay giúp sức, có địa đồ chính xác, có các ngành khoa học khác hỗ trợ như: địa chất, địa động học, địa lý khảo cổ... nên cuốn sách này của ông có tính khoa học cao.

Cảnh vật, con người Nghệ An - Hà Tĩnh 100 năm trước qua ảnh

Thành Bến Thủy được chụp từ trên không. Theo Le Breton, trên đồi ở cảng Bến Thủy vẫn còn lại vết tích một cái thành. Người ta đã xác định được nơi có những công sự, sở chỉ huy và cả vết tích các đồn lũy. Đồn Bến Thủy có niên đại thế kỷ I. Đồn này chống lại quân Chăm vượt sông Lam. Thành Bến Thủy được củng cố mạnh mẽ dưới triều Trần trước sự xâm lấn của người Chăm vào thế kỷ XIV.

Cảnh vật, con người Nghệ An - Hà Tĩnh 100 năm trước qua ảnh

Thành Vinh đầu thế kỷ 20. Trong sách, Le Breton viết: “Thành mới đầu xây bằng đất, đời Minh Mạng mới xây bằng gạch, hoàn tất vào năm 1832. Thành Vinh hình lục giác, vì thế dân ở đây gọi là Rùa. Chu vi 620 trượng (1 trượng = 10 thước = 4,2 m), cao 1 trượng. Trên thành có xây bức tường lùi vào trong cao 2,50 thước. Lúc đầu thành hào sâu 8 thước, nhưng đã bị lấp cạn và người ta trồng lúa ở đó".

Cảnh vật, con người Nghệ An - Hà Tĩnh 100 năm trước qua ảnh

Đền Thiên Vương Hồng Lĩnh Sơn. Khối quần sơn kỳ vĩ nằm trên hữu ngạn sông Lam. Phần sườn phía Bắc thuộc huyện Nghi Xuân, sườn phía Nam thuộc Can Lộc. Trên Hồng Lĩnh Sơn có đền Thiên Vương có niên đại từ đời Minh. Đền này bị cháy một phần vào năm Ất Dậu (1885), tổng đốc An Tĩnh là Đào Tấn đã cho trùng tu vào năm Thành Thái thứ 13 (1901).

Cảnh vật, con người Nghệ An - Hà Tĩnh 100 năm trước qua ảnh

Cửa Lò. Trong cuốn sách, Le Breton cho biết đầu thế kỷ XV, chưa có Cửa Lò. Ngọn núi nằm giữa quan lộ và Cửa Lò xưa kia là một hòn đảo. Hai nhánh sông Cấm bao quanh hòn đảo, bắt đầu từ cái làng gọi là Đò Cấm, gần nhà ga cùng tên. Nhánh phía bắc vẫn giữ nguyên, nhánh phía nam tạo thành cửa Xá - một cửa sông - nhưng ngày nay đã hoàn toàn bị lấp. Nguyễn Xí được phong đất dọc bờ biển từ Cửa Lò đến Cửa Hội… Trong các bãi bồi ấy có Bàu Ó mà dư địa chí gọi là “Hồ nước biển”. Dọc bờ Bàu Ó, Nguyễn Xí đã cho xây dựng một làng cùng tên. Trên các bãi bồi khác ông cũng cho lập thêm nhiều làng.

Cảnh vật, con người Nghệ An - Hà Tĩnh 100 năm trước qua ảnh

Đền thờ người sáng lập ra họ Nguyễn - Tiên Điền. Trong sách Le Breton viết: “Gia phả họ Nguyễn - Tiên Điền cho chúng ta biết người sáng lập ra thế tộc này là Nguyễn Thuyến, Thư quận công, sống vào thế kỷ XVI. Vì có công phục vụ các triều Lê mà được ban cho thái ấp Tiên Điền".

Cảnh vật, con người Nghệ An - Hà Tĩnh 100 năm trước qua ảnh

Đền thờ Nguyễn Du. Trong cuốn sách, Le Breton viết: “Đền thờ Nguyễn Du, nhà thơ bất tử, là đền thờ khiêm tốn nhất của đại tộc này. Đền được xây vào năm 1823 vào dịp cất táng hài cốt của nhà thơ”. Tác giả sách cũng cho biết bức ảnh này được thực hiện vào ngày 23/3/1928, với sự tham dự của học sinh trường Quốc học Vinh. Le Breton đứng ở chính giữa, đứng cạnh ông bên phải là chi trưởng chi của Nguyễn Du, bên trái là chi trưởng chi của Xuân Quận Công.

Cảnh vật, con người Nghệ An - Hà Tĩnh 100 năm trước qua ảnh

Võ Miếu. Trong sách Le Breton cho biết “Võ Miếu thờ Quan Công - thần chiến tranh có niên đại năm Minh Mệnh thứ 18 (1839)”.

Cảnh vật, con người Nghệ An - Hà Tĩnh 100 năm trước qua ảnh

Ảnh chụp từ Hồng Lĩnh Sơn: Sông Lam và tầng đất ở Sa Nam; đằng sau về phía đông, làng Xuân Hồ và dãy núi Hữu Biệt.

Cảnh vật, con người Nghệ An - Hà Tĩnh 100 năm trước qua ảnh

Đèo Ngang. Le Breton cho biết do yếu tố địa động mà ngọn núi cao nhất đã án ngữ hoàn toàn phía nam Kỳ Anh. Dãy núi ngang ấy liên tục chạy tận ra biển, chỉ chừa lại một con đường độc đạo: đèo Ngang. Trên đỉnh đèo có bức tường chắn, chỉ có một cửa đi lại. Vì công trình này mà người ta thường gọi dãy Hoành Sơn là Cổng An Nam.

Cảnh vật, con người Nghệ An - Hà Tĩnh 100 năm trước qua ảnh

Chơi cờ người ở Hoành Sơn. Le Breton cho biết một bên 16 cậu con trai, một bên 16 cô con gái làm những quân cờ. Mỗi bên đối thủ có 1 tướng, 2 sĩ 2 tượng 2 xe, 2 pháo, 2 mã và 5 tốt. Các cậu con trai chít khăn lụa đỏ, các cô gái chít khăn màu xanh lục.

Theo Zing

Đọc thêm

“Cày” phim - từ thú vui đến hệ lụy

“Cày” phim - từ thú vui đến hệ lụy

Việc “cày” phim xuyên đêm đã trở thành thói quen của nhiều người, đặc biệt là giới trẻ. Tuy nhiên, đằng sau thú vui ấy là những hệ lụy khôn lường cho sức khỏe thể chất và tinh thần.
'Đội trưởng Mỹ' gây phấn khích

'Đội trưởng Mỹ' gây phấn khích

“Captain America: Brave New World” nhận nhiều phản hồi tích cực sau buổi chiếu sớm. Phim được kỳ vọng làm bùng nổ phòng vé toàn cầu sau những tuần đầu năm ảm đạm.
"Tuyết trắng màu hoa mận" trên cao nguyên Mộc Châu

"Tuyết trắng màu hoa mận" trên cao nguyên Mộc Châu

Những ngày đầu xuân mới, cao nguyên Mộc Châu khoác lên mình màu trắng tinh khôi của bạt ngàn hoa mận, báo hiệu mùa xuân về. Với hơn 3.200 ha mận trải rộng khắp các triền đồi, Mộc Châu trở thành vùng trồng mận hậu lớn nhất của cả nước. Trong dịp này, du khách từ khắp mọi miền tìm về để chiêm ngưỡng, ngắm nhìn và lưu lại những hình ảnh với hoa mận trắng muốt, tinh khôi.
Dân ca Quan họ Bắc Ninh lời cổ: Dọn quán bán hàng

Dân ca Quan họ Bắc Ninh lời cổ: Dọn quán bán hàng

Dân ca Quan họ Bắc Ninh lời cổ: Dọn quán bán hàng. Phối khí: NSƯT Mạnh Thắng. Đoàn nghệ thuật tỉnh Bắc Ninh biểu diễn tại Liên hoan di sản văn hóa phi vật thể được UNESCO vinh danh tại Hà Tĩnh.
Podcast truyện ngắn: Mùa xanh

Podcast truyện ngắn: Mùa xanh

Cầm chiếc bánh buộc lạt vuông vức do chính tay Thàn gói, đôi mắt mẹ bỗng chùng xuống, cảm giác nghẹn ngào cứ thế dâng lên. Bao lâu rồi nhà mới gói bánh chưng, hình như khoảnh khắc này mùa xuân mới về thật rồi đấy...
 Ngồi tựa song đào - Dân ca Quan họ Bắc Ninh

Ngồi tựa song đào - Dân ca Quan họ Bắc Ninh

Dân ca Quan họ Bắc Ninh lời cổ: Ngồi tựa song đào. Phối khí: NS Lưu Ngọc. Đoàn nghệ thuật tỉnh Bắc Ninh biểu diễn tại Liên hoan di sản văn hóa phi vật thể được UNESCO vinh danh tại Hà Tĩnh.
Bản tình ca Hoa Tiên

Bản tình ca Hoa Tiên

Những ngày đầu năm mới 2025, tác phẩm Hoa tiên của Nguyễn Huy Tự (1743-1790) được tái bản nhằm chuẩn bị cho sự kiện tưởng niệm 235 năm Ngày mất của danh nhân - tháng 9/2025.
Con đường trở thành ca sĩ tỷ phú của Taylor Swift

Con đường trở thành ca sĩ tỷ phú của Taylor Swift

Năm 2024, Taylor Swift khép lại chuyến lưu diễn kéo dài gần 2 năm vòng quanh thế giới đạt doanh thu gần 2 tỷ USD. Đây là con số trong mơ với một nghệ sĩ biểu diễn trong thời kỳ kinh tế khó khăn.
Hát xoan Phú Thọ: Mó cá

Hát xoan Phú Thọ: Mó cá

Tiết mục hát xoan Phú Thọ "Mó cá" do các nghệ nhân dân gian phường xoan An Khái (Kim Đức, Phú Thọ) biểu diễn tại Liên hoan Di sản văn hóa phi vật thể được UNESCO ghi danh tại Hà Tĩnh.
Tiết mục múa độc lập: Bên khung dệt

Tiết mục múa độc lập: Bên khung dệt

Tiết mục múa độc lập: Bên khung dệt. Biểu diễn: Tốp múa nữ. Đoàn nghệ thuật Nam Tây Nguyên tỉnh Lâm Đồng biểu diễn tại Liên hoan di sản văn hóa phi vật thể được UNESCO vinh danh tại Hà Tĩnh.
Vui xuân ở Đình Hoa Vân Hải

Vui xuân ở Đình Hoa Vân Hải

Các hoạt động sôi nổi nhân dịp đầu xuân tại Đình Hoa Vân Hải (Nghi Xuân - Hà Tĩnh) nhằm thắt chặt tình làng xóm, động viên các tầng lớp nhân dân tích cực thi đua lao động sản xuất.
Hát xoan Phú Thọ: Hát ru mời rượu

Hát xoan Phú Thọ: Hát ru mời rượu

Tiết mục hát xoan Phú Thọ "Hát ru mời rượu" do các nghệ nhân dân gian phường Xoan An Khái, Kim Đức, Phú Thọ biểu diễn tại Liên hoan Di sản văn hóa phi vật thể được UNESCO ghi danh tại Hà Tĩnh.