Trưởng ban Dân vận Tỉnh ủy Phan Cao Thanh thăm, tặng quà cho Mẹ Việt Nam anh hùng Dư Thị Ngoéc ở thôn 7, xã Cẩm Trung, Cẩm Xuyên (tháng 7/2016). Ảnh: Thục Chi
Thôn Nguyệt Hồng (xã Thuận Lộc, TX Hồng Lĩnh) - quê hương mẹ Việt Nam anh hùng Trần Thị Tỉu giờ đường bê tông trải dài đến tận ngõ xóm. Cảnh vật đổi thay, không còn dấu vết hoang tàn của chiến tranh, bom đạn. Nhưng với mẹ Tỉu, nỗi đau vẫn còn đó - trên con đường này, mẹ đã tiễn đưa chồng và người con trai thứ lên đường chiến đấu để rồi những người yêu dấu nhất mãi mãi không về.
Trong ngôi nhà tình nghĩa do Bộ Công an hỗ trợ xây dựng năm 2005, mẹ Tỉu thắp nén nhang, đôi mắt mờ đục vì thời gian lại ngân ngấn lệ. Ở tuổi 94, sức khỏe ngày càng yếu, trí nhớ cũng giảm đi nhiều. Ngồi cạnh mẹ, ông Phan Tuấn - con trai cả kể: “Cha mẹ tôi sinh được 7 người con. Năm 1953, cha tôi sau khi học xong sơ cấp cảnh sát được điều động lên Đồn Công an Tân Ấp, huyện Tuyên Hóa (Quảng Bình) công tác. Ngày 2/9/1967, trong một trận đánh ác liệt, cha tôi đã anh dũng hy sinh. Nỗi đau chưa nguôi, năm 1968, em trai tôi - Phan Thanh Cẩn viết đơn tình nguyện nhập ngũ khi vừa tròn 21 tuổi. Ngày 10/4/1972, trong một trận chiến đấu, em tôi đã anh dũng hy sinh ở chiến trường Quảng Trị. Mẹ tôi một mình cáng đáng gánh nặng cuộc đời để nuôi dạy anh em chúng tôi trưởng thành”.
Chúng tôi về thăm Mẹ Việt Nam anh hùng Nguyễn Thị Ngụ ở thôn Triều Đồng (xã Bùi Xá - Đức Thọ). Móm mém cười, mẹ nói: “Tết này, mẹ đã 85 tuổi, như ngọn đèn trước gió, sức khỏe ngày một yếu dần, mẹ chỉ mong sao đất nước mãi thanh bình để không có người mẹ nào phải chịu nỗi đau mất con như mẹ…”. Câu chuyện mẹ kể có nhiều đoạn đứt quãng vì trí nhớ giảm sút, nhưng ký ức về người con trai duy nhất - liệt sỹ Nguyễn Viết Hồng vẫn đong đầy.
Sinh năm 1961, ngày nhỏ, anh Hồng rất ngoan hiền, học giỏi và luôn là thủ lĩnh của các phong trào từ đội đến đoàn. Năm 1979, học xong THPT, anh thi đậu 3 trường đại học và quyết định theo học Trường Sỹ quan không quân. Tận đáy lòng mẹ không mong muốn điều này vì chồng mẹ - ông Nguyễn Hiệp đã trọn đời hy sinh vì đất nước. Tôn trọng quyết định của con, mẹ không ngờ lại phải mất đi đứa con trai - niềm tự hào, niềm hy vọng của mẹ.
“Ngày 9/5/1986, mẹ đột ngột nhận tin dữ, Hồng đã hy sinh tại Đà Nẵng khi đang bay huấn luyện. Con trai hy sinh khi tuổi đời còn trẻ, chưa kịp xây dựng gia đình riêng. Trái tim mẹ đau như có ai bóp chặt...”. Nhưng rồi, cũng như những người mẹ vĩ đại khác, mẹ Ngụ gắng gượng đứng dậy, hòa mình vào công cuộc dựng xây đất nước, sống gương mẫu để con cháu noi theo…
Mẹ Việt Nam anh hùng Nguyễn Thị Tạo luôn thương nhớ và tự hào về các con.
Cũng trong hành trình ngày cuối năm, chúng tôi được nghe mẹ Nguyễn Thị Tạo (tổ dân phố 4, thị trấn Nghèn, Can Lộc) chia sẻ tâm tư. Đã gần 50 năm qua kể từ ngày 2 con gái – Nguyễn Thị Trúc và Nguyễn Thị Mai hy sinh, mẹ Tạo chưa bao giờ nguôi nỗi nhớ con. Dù đã sang tuổi 94 nhưng mẹ còn minh mẫn lắm. Mẹ kể, mẹ sinh được 9 người con. Cuộc sống cơ cực, 2 vợ chồng mẹ quanh năm vất vả dệt chiếu kiếm tiền nuôi con. Trưởng thành, chị Trúc làm công nhân ở Nông trường Thạch Ngọc. Chiến tranh ác liệt, chị được điều động đi mở đường, thông tuyến cho xe ra tiền tuyến. Ngày 15/5/1968, trong khi làm nhiệm vụ, chị Trúc đã anh dũng hy sinh. Sóng gió vừa qua đi, thì giông bão lại ập đến. Cuối năm 1968, trong lúc đi làm lán cho học sinh, bom đạn giặc Mỹ lại dội xuống làng, cướp đi người chồng của mẹ. Rồi con gái mẹ - chị Nguyễn Thị Mai khi đang làm y tá tại Quảng Bình, được điều động đi cứu chữa cho thương, bệnh binh và đã hy sinh ngày 31/12/1971. Noi gương các chị, 4 người con của mẹ lần lượt xung phong ra trận, sau khi trở về từ quân ngũ, họ đều là thương binh.
Mẹ tâm sự: “Dẫu nỗi đau không thể bù đắp được nhưng mẹ luôn tự hào vì các con đã cống hiến, hy sinh cho nền độc lập, tự do của Tổ quốc”.
Bên chén nước chè xanh, trong những câu chuyện mẹ Tạo kể, có cả câu chuyện ngày được Nhà nước vinh danh “Bà mẹ Việt Nam anh hùng”. Mẹ bảo: “Xúc động lắm, trong thời khắc nhận danh hiệu Bà mẹ Việt Nam anh hùng, hình ảnh những người con gái tuổi thanh xuân của mẹ lại hiện về. Vinh dự này là của các con mẹ. Tất cả Bà mẹ Việt Nam anh hùng đều giống như mẹ, đau thương nhưng rất đỗi tự hào”.
Tôn vinh và tri ân những hy sinh thầm lặng, vô bờ bến của người mẹ, Đảng, Nhà nước đã phong tặng, truy tặng danh hiệu vinh dự nhà nước “Bà mẹ Việt Nam anh hùng” cho các mẹ có con hy sinh vì Tổ quốc. Theo Sở LĐ-TB&XH, trong các cuộc kháng chiến, trên địa bàn Hà Tĩnh có 1.222 bà mẹ được phong tặng, truy tặng danh hiệu Bà mẹ Việt Nam anh hùng, đến nay, chỉ còn 91 mẹ còn sống. |
