Vết bệnh đạo ôn mới được phát hiện ở cổ lá trên đồng ruộng xã Cẩm Hưng, Cẩm Xuyên, Hà Tĩnh
Tàn dư do bệnh đạo ôn lá để lại là 4 sào lúa VTNA6 của gia đình anh Hà Huy Giáp, thôn Thắng Thành, Cẩm Hưng, Cẩm Xuyên cháy lụi từng chòm lớn trên cánh đồng. Nếu không đen nhẻm, cụt ngủn thì hầu như lá nào cũng có vết tích của bệnh đạo ôn.
Anh Hà Huy Giáp cho biết: “Ở giai đoạn phát bệnh nặng, chúng lây lan rất nhanh làm khô lá và lụi dần. Vợ chồng chúng tôi đã phun 3 lần thuốc BVTV rồi mà lúa vẫn không phục hồi”.
Đạo ôn lá "ăn" lụi mấy sào ruộng VTNA6 của gia đình anh Hà Huy Giáp
Cách đó không xa, mấy sào ruộng VTNA6 của gia đình anh Trần Mạnh Tường cũng trong tình trạng không khá hơn là mấy. Những chỗ bị đạo ôn “ăn” thì lụi đen, còn lại lá đều ngả vàng, chằng chịt vết bệnh chồng bệnh. Không cứu được ruộng, gần như bà con đã để “mặc cho trời”.
Ông Hà Huy Hân, Trưởng thôn Thắng Thành (Cẩm Hưng) lo lắng: “Vào thời điểm này, đạo ôn không còn phát sinh trên lá nữa, nhưng, ở một số ruộng, vết bệnh lại xuất hiện trên cổ lá. Nhất là, những ruộng VTNA2, VTNA6 nhiễm nặng, bà con không xử lý cắt bỏ, chắc chắn sẽ khó thoát đạo ôn cổ bông. Đáng lo hơn, nguồn cho bệnh có nguy cơ lây lan sang các loại giống lúa khác khi có điều kiện thuận lợi”.
Tại xã Tiến Lộc (Can Lộc), mặc dù ở đợt 1, gần 90% diện tích lúa xuân đều đã được phun phòng trừ bệnh đạo ôn, song điều đó không thể làm địa phương này yên tâm được. “Toàn xã có khoảng 30 ha nhiễm đạo ôn lá thì có đến 70% diện tích là giống lúa VTNA2. Dù đã được phun phòng trừ, nhưng sau đợt không khí lạnh, số diện tích nhiễm mới trên giống lúa này vẫn tiếp tục tăng lên. Toàn xã có đến 136 ha VTNA2 (chiếm 53% tổng diện tích), nếu bệnh xảy ra ở giai đoạn làm đòng- trổ bông thì sẽ gây thiệt hại nặng nề về năng suất”, ông Nguyễn Văn Tiến, cán bộ khuyến nông xã cho hay.
9h sáng, cánh đồng xã Tiến Lộc (Can Lộc) vẫn "giăng" sương- đây chính là điều kiện lý tưởng nhất cho bệnh đạo ôn tiếp tục phát sinh gây hại
Những ngày này, Bí thư Chi bộ thôn K130 Phan Danh Quế không ngày nào không thăm đồng. Cơ cấu hơn 60% diện tích VTNA2 thì phần lớn trong số đó đều biểu hiệu sinh trưởng kém sau đợt gió mùa vừa qua. Ông Quế cho biết: “Năm nay, diện tích bị nhiễm đạo ôn của thôn cơ bản là giống VTNA2. Cánh đồng này có nơi đã phun đến 3 lần rồi. Thời tiết này chẳng biết trước được gì, mấy ngày mưa ẩm, lúa còn xuất hiện vàng rễ, khô lá làm cho cây sinh trưởng kém, nếu bà con chăm bón không đúng cách, sợ sẽ làm cho mầm bệnh tiềm ẩn sẽ phát sinh”.
Dù đã thoát đạo ôn lá nhưng bà con xã Tiến Lộc vẫn thấp thỏm vì đạo ôn cổ bông đang "rình rập" trên giống VTNA2
Còn khoảng 1 tuần nữa lúa xuân sẽ bắt đầu trổ bông. Quan điểm của Chi cục BVTV, những diện tích đã từng nhiễm đạo ôn lá thì khuyến cáo cần phải phun phòng trừ bệnh đạo ôn cổ bông. Thời gian tốt nhất trong vòng 1 tuần tới và cách tốt nhất là khoanh vùng, xử lý sớm vùng “xung yếu”.
Tuy nhiên, từ nay đến đó, Hà Tĩnh còn phải đón chịu một đợt không khí lạnh mới, khả năng phòng trừ trên đồng ruộng chắc chắn sẽ hạn chế. Trong khi, nguồn bệnh tiềm ẩn ở diện tích phát bệnh cũ, trên các loại cỏ dại lớn, trở thành “mồi lửa” cho đạo ôn phát sinh trở lại…