Thôn Hà Chua nằm gần các trung tâm kinh tế của huyện và có tuyến QL 8A chạy qua.
Nằm giữa 2 thị trấn Tây Sơn và Phố Châu, thôn Hà Chua (xã Sơn Tây) hội tụ nhiều điều kiện thuận lợi để phát triển kinh tế. Vừa nằm ở vị trí gần với các trung tâm kinh tế của huyện, vừa có tuyến QL 8A chạy qua (nối từ nước bạn Lào đến huyện Hương Sơn), hoạt động buôn bán, kinh doanh (các mặt hàng từ Lào, Thái Lan) tại thôn Hà Chua đã sôi động từ hàng chục năm trước.
Ông Lê Trọng Thành - Chủ tịch MTTQ xã Sơn Tây cho biết: Những năm 90 của thế kỷ trước, khá nhiều hộ ở thôn Hà Chua “phất lên” nhờ nhạy bén trong kinh doanh. Tuy nhiên, bên cạnh đó, Hà Chua cũng trở thành điểm “nóng” về các loại tội phạm hình sự như: giết người, buôn bán, tàng trữ ma tuý, buôn bán hàng cấm...; đặc biệt, tình trạng nghiện ma túy xuất hiện ngày càng nhiều, có gia đình có 4 người con nghiện hút ma túy. Toàn thôn có hơn 30% hộ dân (380 hộ, 2.134 khẩu) có hành vi vi phạm pháp luật.
Tệ nạn xã hội dẫn đến những tiềm ẩn về mất an ninh trật tự (ANTT) khiến nhiều người dân lo lắng, bức xúc. Làm thế nào để hạn chế, ngăn chặn, tiến tới đẩy lùi các tệ nạn xã hội luôn là câu hỏi đau đáu đối với lãnh đạo địa phương.
Chủ tịch MTTQ xã Sơn Tây - Lê Trọng Thành (trái) trao đổi công việc với Trưởng thôn Hà Chua.
Lấy công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật làm then chốt, trong nhiều năm, cấp ủy, chính quyền từ xã đến thôn thường xuyên tổ chức các đợt tuyên truyền, vận động nhằm nâng cao nhận thức cho người dân về hậu quả của các loại tệ nạn xã hội làm ảnh hưởng lớn đến công tác ANTT, ảnh hưởng trực tiếp đến sinh hoạt, nếp sống của từng gia đình. Cùng đó, chính quyền xã Sơn Tây còn rà soát, lập danh sách những trường hợp nghiện ma túy, yêu cầu tất cả phải vào cai nghiện tập trung tại Trung tâm Chữa bệnh - Giáo dục - Lao động xã hội (đóng ở xã Cẩm Quan, huyện Cẩm Xuyên). Xã cũng thành lập các tổ liên gia tự quản về ANTT nhằm phát hiện, nhắc nhở, ngăn chặn những hành vi tiêu cực phát sinh.
Theo Thượng uý Nguyễn Phi Bảo - Phó Trưởng Công an xã Sơn Tây, các tổ liên gia ANTT ở thôn Hà Chua là một trong những mô hình đầu tiên được thành lập ở huyện Hương Sơn (2007). Đến nay, toàn thôn có 8 tổ liên gia tự quản về ANTT, mỗi tổ có 40 hộ gia đình tham gia. Ngoài ra, thôn Hà Chua còn thành lập thêm 1 tổ liên gia PCCC với 15 thành viên. Nhờ vậy, những năm gần đây, trên địa bàn thôn không còn ai vi phạm pháp luật.
Khung cảnh làng quê yên bình ở thôn Hà Chua
Đối với những trường hợp mãn hạn tù, đội ngũ cán bộ thôn, bà con hàng xóm thường xuyên gặp gỡ, động viên khích lệ để họ không còn mặc cảm về tội lỗi từng vi phạm; đồng thời tạo điều kiện tối đa trong việc tái hoà nhập với cộng đồng, hướng dẫn, tìm kiếm việc làm phù hợp như: tham gia làm việc tại các cơ sở kinh doanh nhà hàng, khách sạn, cơ sở sửa chữa ô tô, cơ sở kinh doanh xăng dầu trên địa bàn...
Theo chia sẻ của Trưởng thôn Hà Chua - Lê Thanh Bình, rất nhiều người trong thôn sau thời gian mãn hạn tù, trở về địa phương đều trở thành những công dân tốt. Nhiều người đã vượt qua chính mình, vươn lên trở thành chủ doanh nghiệp, tạo việc làm cho nhiều lao động ở địa phương; nhiều người trở thành những công dân tốt, hỗ trợ địa phương trong việc đảm bảo an ninh trật tự.
Anh Chu Cao Cường (ngoài cùng bên trái) trò chuyện cởi mở với lãnh đạo xã Sơn Tây và thôn Hà Chua.
Anh Chu Cao Cường (SN 1973) tâm sự: “Năm 2011, sau khi chấp hành 15 năm án tù, tôi trở về địa phương. Thời gian đầu, bản thân rất tự ti, mặc cảm với tội lỗi của mình trong quá khứ nhưng nhờ sự giúp đỡ của chính quyền địa phương, đặc biệt là những lời động viên ân cần của bà con trong thôn nên tôi quyết tâm làm lại từ đầu. Sau 6 tháng, tôi xây dựng gia đình, từ đó, tu chí làm ăn, trước là để xây dựng kinh tế cho gia đình, sau là góp phần xây dựng quê hương”.
Được biết, hiện nay, anh Chu Cao Cường là Phó Giám đốc HTX Cây xanh và cây cảnh Ngàn Phố (đóng tại thôn Cây Tắt, xã Sơn Tây).
Thôn Hà Chua đang phấn đấu thành khu dân cư NTM kiểu mẫu trong năm 2023. Hiện tại, thu nhập bình quân đầu người đạt trên 55 triệu đồng, cao hơn mặt bằng chung của xã Sơn Tây (51,2 triệu đồng); tỷ lệ gia đình văn hóa đạt trên 95%.
Những giải pháp được triển khai đã cho nhiều “quả ngọt”. Đến nay, tình hình ANTT ở 13 thôn, trong đó nổi bật nhất là thôn Hà Chua đều trở thành điểm điểm sáng của tỉnh Hà Tĩnh về tình hình ANTT. Cũng vì lẽ đó, năm 2022, xã Sơn Tây được UBND tỉnh tặng bằng khen “Đã có thành tích xuất sắc trong tham gia thực hiện mô hình tổ liên gia tự quản về ANTT" trên địa bàn tỉnh.