Ca sỹ Phan Quỳnh Anh (Á quân Sao Mai năm 2019) cùng tốp múa mở màn chương trình với tiết mục lẩy Kiều và xẩm Kiều. Ảnh: Hữu Trung
Sau lễ khai mạc Tuần Văn hóa Nguyễn Du vào tối 15/4, Chương trình “Truyện Kiều với các loại hình nghệ thuật diễn xướng” đã “sáng đèn” sân khấu thu hút hàng nghìn khán giả, du khách trong và ngoài tỉnh tham dự.
Trích đoạn trò Kiều “Gia biến” kể về sự việc Vương Ông bị thằng bán tơ vu oan buộc Thúy Kiều phải bán mình để chuộc cha. Tiết mục do CLB Trò Kiều thị trấn Tiên Điền thể hiện.
Với thời lượng 90 phút, gần 60 nghệ nhân, diễn viên tiêu biểu là thành viên của hàng chục câu lạc bộ (CLB) trò Kiều, ca trù, chầu văn và dân ca ví, giặm trên toàn huyện Nghi Xuân đã biểu diễn 10 tiết mục đặc sắc thuộc các thể loại văn nghệ dân gian sử dụng thơ Kiều, chất liệu Truyện Kiều làm lời hát.
Sân khấu dàn dựng công phu, các nghệ nhân như “rút ruột nhả tơ” vào những lời hát thơ Kiều, nét diễn..., chương trình đã để lại ấn tượng sâu sắc trong lòng khán giả đến xem.
Cảnh Thúy Kiều trao duyên cho Thúy Vân trong trích đoạn “Gia biến”.
Ông Nguyễn Ngọc Minh (SN 1959, xã Xuân Hải, Nghi Xuân) bày tỏ: “Truyện Kiều với các loại hình nghệ thuật diễn xướng” là một chương trình tuyệt vời. Đến đây, tôi không chỉ xem những trích đoạn trò Kiều, những bài ca trù, dân ca ví, giặm thơ Kiều... được thể hiện qua những giọng hát ngọt ngào, sâu lắng, mà còn như gặp lại tuổi thơ của mình cách đây hơn 50 năm. Ngày đó, trong bom rơi đạn nổ của chiến tranh, những đêm trò Kiều sáng đèn đã trở thành nguồn động viên, cổ vũ, khơi dậy niềm tự hào, tình yêu quê hương, đất nước trong mỗi chúng tôi”.
Thời tiết không thuận lợi nhưng hàng nghìn khán giả vẫn đến Quảng trường Nguyễn Du (thị trấn Tiên Điền, Nghi Xuân) để xem chương trình.
Không chỉ những khán giả lớn tuổi, Chương trình “Truyện Kiều với các loại hình nghệ thuật diễn xướng” còn thu hút đông đảo khán giả trẻ thuộc thế hệ 9X, Gen Z... hào hứng theo dõi.
Cảnh trong trích đoạn trò Kiều “Phút xao lòng Từ Hải chết đứng” do CLB Trò Kiều Tiên Điền biểu diễn.
Chị Đinh Thị Thùy Trang (SN 2000, quê ở Hải Dương, hiện sống ở xã Xuân Liên, Nghi Xuân) cho biết: “Là một người trẻ, sinh ra và lớn lên ở tỉnh khác đến đây sinh sống chưa lâu nhưng tình yêu văn hóa quê hương Hà Tĩnh, đặc biệt là Truyện Kiều trong tôi mỗi ngày một lớn dần. Đêm diễn một lần nữa giúp tôi hiểu hơn về những giá trị của di sản Đại thi hào Nguyễn Du để lại cho miền quê núi Hồng, sông La nói riêng và dân tộc nói chung”.
Khán giả Đinh Thị Thùy Trang (quê Hải Dương, hiện sống ở xã Xuân Liên, Nghi Xuân).
Với các tiết mục như: các trích đoạn trò Kiều: “Chị em Thúy Kiều du xuân”, “Kim - Kiều giao ước”, “Gia biến”, “Nỗi đau Thúy Kiều bị rơi vào lầu xanh”, “Phút xao lòng Từ Hải chết đứng”, “Kim - Kiều đoàn viên”...; các bài ca trù, dân ca ví, giặm thể hiện chủ đề “Tiếng đàn Thúy Kiều qua 8 lần gảy”; chầu văn “khép lại thiên Truyện Kiều”..., chương trình đã tái hiện một không gian diễn xướng văn nghệ dân gian rộng lớn về sức ảnh hưởng, lan tỏa của Truyện Kiều trong đời sống tinh thần người dân Nghi Xuân nói riêng và Hà Tĩnh nói chung.
Cùng với trò Kiều, từ lâu nhiều làn điệu ca trù đã sử dụng thơ Kiều làm lời hát. Trong ảnh: CLB Ca trù Nguyễn Công Trứ và Cổ Đạm biểu diễn tiết mục "Tiếng đàn Thúy Kiều qua 8 lần gảy".
Là một trong những nghệ nhân, diễn viên tham gia biểu diễn tại chương trình, chị Phan Thùy Diễm (thành viên CLB Dân ca ví, giặm xã Xuân Yên) bày tỏ: “Tôi cảm thấy rất tự hào khi được tham gia biểu diễn tại chương trình “Truyện Kiều với các loại hình nghệ thuật diễn xướng”. Từ lâu Truyện Kiều đã đi vào các loại hình văn nghệ dân gian và được các CLB biểu diễn ở nhiều sự kiện nhưng đây là lần đầu tiên có một chương trình được dàn dựng công phu, quy tụ nhiều loại hình về hát thơ Kiều trên đất Nghi Xuân. Đó là động lực để tôi và các nghệ nhân, diễn viên tham gia hăng say tập luyện hàng tháng trời và “cháy” hết mình cho đêm diễn”.
Diễn viên Phan Thùy Diễm (áo đỏ) trong trích đoạn dân ca ví, giặm “Kim - Kiều đoàn viên”.
Chương trình “Truyện Kiều với các loại hình nghệ thuật diễn xướng” đã khép lại nhưng dư âm sẽ còn đọng lại và lan tỏa trong tâm thức của người dân Nghi Xuân cũng như du khách mọi miền. Đặc biệt, cùng với chuỗi sự kiện như: biểu diễn vở kịch “Hoạn Thư ghen”, chiếu phim “Đại thi hào Nguyễn Du”, “Kiều”... trong Tuần Văn hóa Nguyễn Du (diễn ra từ ngày 15/4 - 22/4/2023), chương trình sẽ góp phần lan tỏa hơn nữa những giá trị di sản Nguyễn Du và Truyện Kiều. Qua đó giúp quảng bá hình ảnh văn hóa, con người Nghi Xuân đến bạn bè gần xa, thu hút du khách về “miền đất hát” nói riêng và với Hà Tĩnh nói chung.
Tiết mục hát chầu văn bằng thơ Kiều khép lại thiên Truyện Kiều của Đại thi hào Nguyễn Du, do các nghệ nhân CLB Chầu văn Xuân Hồng (Nghi Xuân) biểu diễn.
Chương trình một lần nữa khẳng định giá trị và sức lan tỏa di sản Truyện Kiều của Đại thi hào Nguyễn Du trong đời sống Nhân dân, thông qua các loại hình nghệ thuật dân gian.
Thành công của chương trình là nhờ vào sự quan tâm của các cấp, chính quyền cũng như sự nỗ lực của các nghệ nhân, diễn viên đến từ các CLB văn nghệ dân gian trên toàn huyện. Đây là động lực để thời gian tới, chúng tôi nỗ lực hơn trong công tác bảo tồn và phát huy các giá trị di sản văn hóa phi vật thể tại địa phương.