Mục sở thị bãi đá cổ bí ẩn ở Xín Mần

Bãi đá cổ ở xã Nấm Dẩn (Xín Mần, Hà Giang) gắn liền với đời sống văn hoá của người dân tộc Nùng ở địa phương. Những hoa văn đặc sắc tại bãi đá cho đến nay vẫn là bí ẩn đối với các nhà khảo cổ.

Mục sở thị bãi đá cổ bí ẩn ở Xín Mần

Những bãi đá cổ bí ẩn ở Nấm Dẩn.

Bãi đá cổ của người dân tộc Nùng nằm ở ven suối Nậm Khoòng. Người bản địa thường gọi là Nà Lai, nghĩa là “ruộng nhiều chữ”.

​​Những di tích cự thạch này nằm giữa dãy núi Tây Đản phía Bắc và dãy núi đồi Nấm Dẩn phía Nam. Những khối đá có nhiều hình dạng kỳ lạ. Khối thì vuông dài như 1 chiếc phản, khối thì lại là đá đen khổng lồ nổi lên những mảng trắng.

Các hình vẽ trên đá đa dạng với nhiều hình thù như tròn, chữ nhật, vuông. Bên cạnh đó là những vạch đục khắc song song, những biểu tượng sinh thực khí hay hình bàn chân người có ngón chân khắc lõm sâu vào đá….

Mục sở thị bãi đá cổ bí ẩn ở Xín Mần

Tảng đá lớn có hoa văn tại Nấm Dẩn.

Bãi đá tại Nấm Dẩn bao gồm nhiều tảng đá lớn nhỏ hợp thành. Nhiều tảng đá có các hoạ tiết theo các dạng giống nhau với các hình chạm khắc như ruộng bậc thang, hoa văn trôn ốc, hoặc các hình kỷ hà giống hình vuông có bờ lồi.

Đáng chú ý nhất là những hoa văn xương cá toả đều từ sống lưng ra hai bên. Tất cả đều có đường nét rõ ràng, bố cục tách biệt giống chữ nhiều hơn là hình với số lượng chiếm phần lớn các họa tiết.

Có giả thiết cho rằng, những vết chạm trên đá là bản đồ, sa hình trận chiến của nền văn hóa cổ.

Trong quần thể những phiến đá cổ ở Nấm Dẩn, phiến đá hình mai rùa có niên đại lâu đời và nhiều giá trị nhất. Phiến đá trông như một cuốn sách cổ. Trên phiến đá là cả một hệ thống mật mã bí ẩn mà người xưa để lại. Những hoa văn, hình vẽ được cho là mô phỏng mặt trời, hình ruộng bậc thang.

Đối với người Nùng, các bãi đá được xem như nơi chứa đựng nét văn hoá lâu đời. Với tín ngưỡng gắn với thiên nhiên, bãi đá đối với người Nùng rất thiêng liêng, được tôn thờ. Sự bí ẩn của những phiến đá cổ là địa điểm thích hợp để đồng bào dân tộc Nùng tổ chức các lễ hội truyền thống hàng năm.

Mục sở thị bãi đá cổ bí ẩn ở Xín Mần

Trên các phiến đá là những hoạ tiết bí ẩn.

Theo các nhà khảo cổ học, bãi cự thạch Nấm Dẩn là loại hình di tích khảo cổ có niên đại khoảng 2.000 năm. Đây có thể là di tích mộ thủ lĩnh cộng đồng hoặc khu đất thiêng thờ cúng các vị thần linh bản địa. Ngoài ra, dấu vết phong hoá trên bề mặt các khối đá được sáng tạo cách đây 1000 năm. Đến nay vẫn chưa thể giải mã và tìm ra chủ nhân các hình vẽ.

Liên quan đến bãi đá cổ, PGS.TS Trình Năng Chung (Viện khảo cổ học Việt Nam) cho biết, các họa tiết trên bãi đá cổ ở Nấm Dẩn phải được đục bằng dụng cụ kim loại. Các hình khắc phải được phác họa từ trước, nhất là hình tròn.

Ngoài ra, nghệ thuật đục khắc đá ở Xín Mần nằm trong mắt xích truyền thống cổ xưa. Tuy nhiên khó có thể xác định được chính xác niên đại.

Năm 2008, bãi đá cổ Nấm Dẩn được Bộ Văn Hoá, Thể thao và Du lịch xếp hạng di tích cấp Quốc gia. Hiện các bãi đá với hình khắc tương tự cũng được tìm thấy ở Sapa.

Theo laodong.vn

Đọc thêm

Podcast tản văn: Hương thị mùa thu

Podcast tản văn: Hương thị mùa thu

Mùa thu đến mang theo mùi hương của một loài quả rất đặc trưng của mùa, đó là quả thị. Hương thị cũng gắn liền với những kỷ niệm ngọt ngào của tuổi thơ.
24 giờ chơi Tết độc lập ở Hà Nội

24 giờ chơi Tết độc lập ở Hà Nội

Gợi ý một số hoạt động phải xem trong ngày 2/9 và một số điểm tham quan, ăn uống, vui chơi đậm chất Hà Nội cho du khách đến từ miền Trung và miền Nam.
ADB mong muốn xây dựng mô hình du lịch "chữa lành" tại Hà Tĩnh

ADB mong muốn xây dựng mô hình du lịch "chữa lành" tại Hà Tĩnh

Trong xu thế ngày càng nhiều người Việt lựa chọn rời xa phố thị, tìm đến thiên nhiên và sự tĩnh lặng để chữa lành cả thể chất lẫn tinh thần, ADB định hướng phát triển du lịch "chữa lành", tận dụng lợi thế giữa rừng núi, thiên nhiên nhằm thu hút du khách trải nghiệm tại Hà Tĩnh.
Hơn 1.000 khán giả Hà Tĩnh đặt vé xem phim "Mưa đỏ"

Hơn 1.000 khán giả Hà Tĩnh đặt vé xem phim "Mưa đỏ"

Kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9, khán giả cả nước, trong đó có Hà Tĩnh sẽ được thưởng thức bộ phim điện ảnh “Mưa Đỏ” – một khúc tráng ca về tinh thần bất khuất, khát vọng hòa bình và hòa hợp dân tộc.
Kịch bản Lễ kỷ niệm diễu binh, diễu hành sáng 2/9

Kịch bản Lễ kỷ niệm diễu binh, diễu hành sáng 2/9

Chương trình diễu binh, diễu hành sáng 2/9 gồm không quân bay chào mừng, diễu binh diễu hành các khối theo thứ tự diễu hành của các khối nghi trượng, diễu binh của các khối đi bộ, các khối Quân đội nhân dân Việt Nam trước, sau đó đến các khối quân đội nước ngoài, rồi đến khối dân quân, du kích, các khối công an. Kịch bản chương trình được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch phê duyệt. 
Podcast truyện ngắn: Giữa lằn ranh sinh tử

Podcast truyện ngắn: Giữa lằn ranh sinh tử

Để giữ bình yên cuộc sống, người chiến sĩ công an đều có những lần đối diện ranh giới sống - chết, giữa nhiệm vụ và tình thân. Câu chuyện của Thượng úy Trần Long là 1 trong số đó...
Đưa nghệ thuật biểu diễn tới gần hơn với công chúng Hà Tĩnh

Đưa nghệ thuật biểu diễn tới gần hơn với công chúng Hà Tĩnh

Nhằm nâng cao đời sống văn hóa tinh thần của người dân, thời gian qua, các đơn vị nghệ thuật và cơ quan liên quan ở Hà Tĩnh không ngừng tìm tòi hướng đi đưa nghệ thuật biểu diễn đến gần hơn với khán giả, góp phần bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống.
Podcast ghi chép: Vị xưa trong những món quê

Podcast ghi chép: Vị xưa trong những món quê

Dù không được bày biện cầu kỳ, chẳng mang tên gọi mỹ miều, nhưng những món ăn của Hà Tĩnh chất chứa bao ký ức ngọt ngào, thấm đẫm tình thân và gửi gắm trọn vẹn hồn cốt quê nhà...
80 năm văn chương một vùng đất

80 năm văn chương một vùng đất

Tám mươi năm qua, văn học Hà Tĩnh đã để lại nhiều dấu ấn quan trọng trong dòng chảy văn chương nước nhà, xứng danh một vùng văn hóa lớn của Tổ quốc.
Podcast tản văn: Ký ức sông La

Podcast tản văn: Ký ức sông La

Với tác giả Nguyễn Bá Thuyết, sông La đã nuôi dưỡng tâm hồn và chở che suốt hành trình hơn nữa thế kỷ cuộc đời. Đó cũng là dòng ký ức được ông nâng niu lưu giữ và gửi gắm trong tản văn: Ký ức sông La
13 bãi biển "đẹp nhất thế giới" năm 2025

13 bãi biển "đẹp nhất thế giới" năm 2025

Công ty du lịch nổi tiếng thế giới Explore Worldwide xếp hạng các bãi biển ở Thái Lan, Anh và Mỹ đẹp nhất thế giới năm 2025, nhờ cảnh quan độc đáo, trải nghiệm gắn liền thiên nhiên.
Hà Tĩnh sẵn sàng tham gia Triển lãm 80 năm thành tựu Đất nước

Hà Tĩnh sẵn sàng tham gia Triển lãm 80 năm thành tựu Đất nước

Thực hiện chỉ đạo của Trung ương, đến nay, Hà Tĩnh đã chuẩn bị các điều kiện cần thiết để cùng cả nước tổ chức Triển lãm thành tựu Đất nước nhân dịp kỷ niệm 80 năm Ngày Quốc khánh nước Cộng hòa XHCN Việt Nam (2/9/1945 - 2/9/2025) tại Hà Nội.
Podcast truyện ngắn: Chuyện tình bên suối vắng

Podcast truyện ngắn: Chuyện tình bên suối vắng

Truyện ngắn "Chuyện tình bên suối vắng" của tác giả Lê Nguyễn là một minh chứng rõ nét cho tình yêu thời chiến, một tình yêu vừa lãng mạn, nên thơ nhưng cũng đầy bi tráng và hy sinh.
Podcast tản văn: Nhớ cơn mưa mùa cũ

Podcast tản văn: Nhớ cơn mưa mùa cũ

Tản văn "Nhớ cơn mưa mùa cũ" của tác giả Nguyễn Thị Hà sẽ đưa chúng ta về lại một miền ký ức tuổi thơ trong trẻo và hồn nhiên và cả tình yêu thương ấm áp của mẹ.
 Podcast Tản văn: Tháng Tám trên quê hương

Podcast Tản văn: Tháng Tám trên quê hương

Tháng Tám mang nhiều ý nghĩa thiêng liêng của quê hương, đất nước. Giữa mênh mang đất trời, nghe như có tiếng gọi của lịch sử dân tộc vang vọng về một thời đã qua nhưng rất đỗi tự hào.