Mục sở thị bãi đá cổ bí ẩn ở Xín Mần

Bãi đá cổ ở xã Nấm Dẩn (Xín Mần, Hà Giang) gắn liền với đời sống văn hoá của người dân tộc Nùng ở địa phương. Những hoa văn đặc sắc tại bãi đá cho đến nay vẫn là bí ẩn đối với các nhà khảo cổ.

Mục sở thị bãi đá cổ bí ẩn ở Xín Mần

Những bãi đá cổ bí ẩn ở Nấm Dẩn.

Bãi đá cổ của người dân tộc Nùng nằm ở ven suối Nậm Khoòng. Người bản địa thường gọi là Nà Lai, nghĩa là “ruộng nhiều chữ”.

​​Những di tích cự thạch này nằm giữa dãy núi Tây Đản phía Bắc và dãy núi đồi Nấm Dẩn phía Nam. Những khối đá có nhiều hình dạng kỳ lạ. Khối thì vuông dài như 1 chiếc phản, khối thì lại là đá đen khổng lồ nổi lên những mảng trắng.

Các hình vẽ trên đá đa dạng với nhiều hình thù như tròn, chữ nhật, vuông. Bên cạnh đó là những vạch đục khắc song song, những biểu tượng sinh thực khí hay hình bàn chân người có ngón chân khắc lõm sâu vào đá….

Mục sở thị bãi đá cổ bí ẩn ở Xín Mần

Tảng đá lớn có hoa văn tại Nấm Dẩn.

Bãi đá tại Nấm Dẩn bao gồm nhiều tảng đá lớn nhỏ hợp thành. Nhiều tảng đá có các hoạ tiết theo các dạng giống nhau với các hình chạm khắc như ruộng bậc thang, hoa văn trôn ốc, hoặc các hình kỷ hà giống hình vuông có bờ lồi.

Đáng chú ý nhất là những hoa văn xương cá toả đều từ sống lưng ra hai bên. Tất cả đều có đường nét rõ ràng, bố cục tách biệt giống chữ nhiều hơn là hình với số lượng chiếm phần lớn các họa tiết.

Có giả thiết cho rằng, những vết chạm trên đá là bản đồ, sa hình trận chiến của nền văn hóa cổ.

Trong quần thể những phiến đá cổ ở Nấm Dẩn, phiến đá hình mai rùa có niên đại lâu đời và nhiều giá trị nhất. Phiến đá trông như một cuốn sách cổ. Trên phiến đá là cả một hệ thống mật mã bí ẩn mà người xưa để lại. Những hoa văn, hình vẽ được cho là mô phỏng mặt trời, hình ruộng bậc thang.

Đối với người Nùng, các bãi đá được xem như nơi chứa đựng nét văn hoá lâu đời. Với tín ngưỡng gắn với thiên nhiên, bãi đá đối với người Nùng rất thiêng liêng, được tôn thờ. Sự bí ẩn của những phiến đá cổ là địa điểm thích hợp để đồng bào dân tộc Nùng tổ chức các lễ hội truyền thống hàng năm.

Mục sở thị bãi đá cổ bí ẩn ở Xín Mần

Trên các phiến đá là những hoạ tiết bí ẩn.

Theo các nhà khảo cổ học, bãi cự thạch Nấm Dẩn là loại hình di tích khảo cổ có niên đại khoảng 2.000 năm. Đây có thể là di tích mộ thủ lĩnh cộng đồng hoặc khu đất thiêng thờ cúng các vị thần linh bản địa. Ngoài ra, dấu vết phong hoá trên bề mặt các khối đá được sáng tạo cách đây 1000 năm. Đến nay vẫn chưa thể giải mã và tìm ra chủ nhân các hình vẽ.

Liên quan đến bãi đá cổ, PGS.TS Trình Năng Chung (Viện khảo cổ học Việt Nam) cho biết, các họa tiết trên bãi đá cổ ở Nấm Dẩn phải được đục bằng dụng cụ kim loại. Các hình khắc phải được phác họa từ trước, nhất là hình tròn.

Ngoài ra, nghệ thuật đục khắc đá ở Xín Mần nằm trong mắt xích truyền thống cổ xưa. Tuy nhiên khó có thể xác định được chính xác niên đại.

Năm 2008, bãi đá cổ Nấm Dẩn được Bộ Văn Hoá, Thể thao và Du lịch xếp hạng di tích cấp Quốc gia. Hiện các bãi đá với hình khắc tương tự cũng được tìm thấy ở Sapa.

Theo laodong.vn

Đọc thêm

Podcast tản văn: Khi mùa hạ trở mình

Podcast tản văn: Khi mùa hạ trở mình

Tháng Bảy trở mình trong những cơn mưa mềm như dải lụa. Tháng của hoa trái vào mùa, của những tờ giấy báo điểm run run tay học trò, của tiếng ve như thầm tạm biệt...
Niềm tin du lịch Thái Lan dần 'chạm đáy'

Niềm tin du lịch Thái Lan dần 'chạm đáy'

Nhiều yếu tố bất lợi đang kéo ngành du lịch Thái Lan vào giai đoạn khó khăn, khi niềm tin thị trường giảm sâu, dự báo lượng khách quốc tế thấp hơn năm ngoái.
Podcast truyện ngắn: Một vòm trời rất xanh

Podcast truyện ngắn: Một vòm trời rất xanh

Câu chuyện nhẹ nhàng về tình yêu, sự gắn bó và những khởi đầu mới. Trong vòm trời xanh cao ấy, có ánh mắt lặng thầm, có nhịp tim xao động và một lời khẽ chạm trái tim người ở lại.
Ra mắt công chúng vở kịch "Mẹ đợi"

Ra mắt công chúng vở kịch "Mẹ đợi"

"Mẹ đợi" khắc họa sâu sắc sự hy sinh và nghị lực phi thường của người phụ nữ Việt Nam. Đây là tác phẩm mở đầu cho chương trình "Sân khấu truyền hình" của Báo Hà Tĩnh trong năm 2025.
Cảnh Hà Giang hiếm thấy nhìn từ trên cao

Cảnh Hà Giang hiếm thấy nhìn từ trên cao

Dành vài ngày đến Tuyên Quang (địa phận tỉnh Hà Giang trước sáp nhập) mỗi tháng, Trần Trung kể lại những gì mình thấy qua những tấm ảnh chụp từ trên cao.
Podcast Truyện ngắn: Chiếc áo cũ của Ba

Podcast Truyện ngắn: Chiếc áo cũ của Ba

Kỷ vật luôn gợi nhớ thật nhiều ký ức. Với nhiều người, đó là động lực, niềm tin để ghi nhớ và phấn đấu nhiều hơn trong cuộc sống, học tập...
Tác giả Yến Thanh và ký ức Đồng Lộc

Tác giả Yến Thanh và ký ức Đồng Lộc

Từ trái tim người trong cuộc, tác giả Yến Thanh đã viết nên "Cúc ơi" - bài thơ lay động lòng người, khắc họa chân thực sự khốc liệt của cuộc chiến tranh và tinh thần quả cảm của những con người tại Ngã ba Đồng Lộc.
Podcast tản văn: Tháng Bảy lắng đọng lòng tri ân

Podcast tản văn: Tháng Bảy lắng đọng lòng tri ân

Năm nay, thời tiết với nhiều thay đổi, giăng mắc vào hồn người những nỗi niềm xa vọng, ưu tư. Sự đan xen của đất trời làm cho nhịp sống bớt vội vàng, lòng người lắng lại, hoài niệm về những dấu ấn tháng Bảy xưa, cùng tri ân các anh hùng liệt sỹ đã hy sinh vì Tổ quốc...
Cơn địa chấn chưa từng có của 'Conan'

Cơn địa chấn chưa từng có của 'Conan'

Càn quét phòng vé Nhật rồi tiếp tục làm dậy sóng rạp Việt chỉ với 2 ngày chiếu đặc biệt, "Dư ảnh của độc nhãn" đang chứng minh sức hút chưa từng thấy với một tác phẩm hoạt hình.
Rực rỡ sắc hoa nơi miền quê xứ đạo

Rực rỡ sắc hoa nơi miền quê xứ đạo

Xứ đạo Cự Lâm (xã Can Lộc, tỉnh Hà Tĩnh) - vùng quê nghèo đang chuyển mình từng ngày với hệ thống cơ sở hạ tầng được đầu tư đồng bộ, những tuyến đường, khu vườn rực rỡ sắc hoa.
Khám phá 7 thư viện cổ nhất thế giới

Khám phá 7 thư viện cổ nhất thế giới

Không chỉ lưu giữ kho tàng trí thức nhân loại, 7 thư viện lâu đời nhất thế giới dưới đây còn là những kiệt tác kiến trúc, nghệ thuật độc đáo, tráng lệ cho các tín đồ sách khám phá.
Podcast tản văn: Nội tôi thơm ngát hương dầu

Podcast tản văn: Nội tôi thơm ngát hương dầu

Nhỏ bé, giản dị, những lọ dầu gió đã trở nên quen thuộc ở đâu đó trong ngăn tủ đầu giường hay góc bàn nhỏ. Còn với tác giả Hồ Điệp, mùi hương ấy còn là dư âm của một thời đã xa...
Harry Potter mới lộ diện

Harry Potter mới lộ diện

HBO vừa công bố Hình ảnh đầu tiên về "cậu bé phù thủy" trong series phim truyền hình Harry Potter. Phim dự kiến ra mắt vào năm 2027.