P.V: Thưa bà, theo khung lịch thời vụ, đầu tháng 4 sẽ bắt đầu thả nuôi giống tôm vụ xuân - hè 2025. Qua kiểm tra môi trường tại 38 vùng nuôi tập trung, chất lượng môi trường nuôi tôm của toàn tỉnh hiện nay như thế nào?
Bà Nguyễn Thị Hoài Thúy: Để đảm bảo thắng lợi của vụ tôm xuân - hè năm 2025, Chi cục Thủy sản (Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Hà Tĩnh) đã phối hợp với các địa phương tiến hành kiểm tra môi trường tại 38 vùng nuôi tập trung tại 6 huyện, thị, thành phố ven biển với các chỉ tiêu như độ sâu ao, pH đất, độ mặn, pH nước, độ kiềm. Kết quả kiểm tra cho thấy các thông số quan trắc đầu vụ nuôi cơ bản có giá trị nằm trong giới hạn cho phép, một số vùng nuôi còn có độ kiềm thấp.
Đồng thời, cơ quan chuyên môn đã thu 33 mẫu tôm tự nhiên tại các vùng nuôi tôm trong toàn tỉnh để kiểm tra mầm bệnh đốm trắng, kết quả không phát hiện mầm bệnh đốm trắng trên 33 mẫu tôm này. Đây là những điều kiện môi trường thuận lợi để người nuôi tôm thực hiện cải tạo ao, hồ và tiến hành thả giống trong thời gian tới.
Ngành chuyên môn cũng đã phối hợp với Trung tâm Quan trắc môi trường và Bệnh thủy sản miền Bắc thực hiện quan trắc định kỳ chất lượng môi trường và dịch bệnh vào cuối tháng 2 tại 3 điểm xã Xuân Phổ - Nghi Xuân, xã Hộ Độ - TP Hà Tĩnh, xã Kỳ Hà - thị xã Kỳ Anh. Qua kiểm tra, hầu hết các thông số quan trắc có giá trị phù hợp cho nuôi tôm nước lợ, không phát hiện tảo độc và Vp AHPND (vi khuẩn Vibrio parahaemolyticus mang gen độc là nguyên nhân chính gây bệnh hoại tử gan tụy cấp trên tôm - PV) trong nguồn nước cấp ở các điểm quan trắc. Tuy nhiên, độ kiềm tại các điểm quan trắc còn thấp.
P.V: Trong bối cảnh thời tiết diễn biến thất thường, nhiều loại dịch bệnh có nguy cơ xâm nhiễm gây thiệt hại cho người nuôi tôm, ngành chuyên môn có những khuyến cáo như thế nào để đảm bảo sản xuất an toàn, hiệu quả trong vụ tôm xuân - hè 2025?
Bà Nguyễn Thị Hoài Thúy: Thời kỳ này hầu hết các hộ nuôi đang tiến hành cải tạo ao chuẩn bị lấy nước và thả giống, ngành chuyên môn đề nghị các hộ nuôi thực hiện cải tạo ao nuôi theo đúng quy trình kỹ thuật. Theo đó, chú ý tu sửa bờ ao, cống lấy nước để hạn chế hư hỏng, sạt lở làm hao hụt nước trong quá trình nuôi, thất thoát sản phẩm trong điều kiện mưa lớn và bão lũ xảy ra. Cấp nước vào ao lắng lọc vào thời điểm đỉnh triều qua túi lọc, sau đó xử lý nước trong ao lắng trước khi cấp cho ao nuôi. Đồng thời, xử lý nước phải đảm bảo các thông số môi trường có giá trị nằm trong giới hạn cho phép trước khi thả giống.
Thời tiết trong tháng 3 và đầu tháng 4 là giai đoạn chuyển mùa, các thông số về nhiệt độ, môi trường thay đổi liên tục. Vì thế, đối với những ao đã xuống giống, bà con nên lưu ý công tác quản lý môi trường ao nuôi, duy trì mực nước trong ao cao (1,3 - 1,5m) để hạn chế biến động nhiệt độ và các yếu tố môi trường kết hợp với tăng cường quạt nước hạn chế phân tầng nước và cung cấp đủ oxy hòa tan đảm bảo cho tôm phát triển.
Đối với nước nguồn cấp tại vùng nuôi có độ kiềm thấp, cần sử dụng các loại vôi để nâng độ kiềm lên khoảng giá trị phù hợp trước khi cấp vào ao nuôi.
Kết quả kiểm tra mầm bệnh đốm trắng ở một số điểm quan trắc đều không phát hiện mầm bệnh. Tuy nhiên, nguy cơ rủi ro về dịch bệnh luôn tồn tại, vì vậy, người dân cần cải tạo ao cẩn thận, xử lý môi trường, trang thiết bị, dụng cụ phục vụ nuôi, xử lý nước,... đúng quy trình kỹ thuật nhằm đảm bảo tiêu diệt hết mầm bệnh trước khi thả giống.
Đối với những ao nuôi lấy nước vào độ sâu trung bình đạt 0,8 - 1m cần có phương án hạ cốt đáy ao xuống, đắp cao bờ ao nhằm đảm bảo mức nước lấy vào ao khi nuôi tôm đạt >1,3m, giảm thiểu sự biến động các yếu tố môi trường trong những lúc thời tiết thay đổi mạnh, nắng nóng kéo dài.
P.V : Sau khi hoàn tất việc cải tạo ao hồ, người nuôi tôm sẽ tiến hành thả giống. Trong quá trình này, người dân cần đặc biệt lưu ý kiểm tra những yếu tố nào, thưa bà?
Bà Nguyễn Thị Hoài Thúy: Vụ tôm xuân - hè 2025, toàn tỉnh Hà Tĩnh dự kiến sản xuất trên 2.250 ha tôm với hơn 800 triệu con giống. Hiện việc kiểm soát dịch bệnh và kiểm dịch tôm giống trên địa bàn tỉnh đã và đang được các đơn vị chuyên môn tập trung theo dõi.
Đồng thời, ngành chuyên môn cũng khuyến cáo người nuôi tôm nên chọn mua con giống ở những cơ sở sản xuất uy tín, tôm bố mẹ có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng, tôm giống đã được xét nghiệm không nhiễm các mầm bệnh nói trên.
Trước khi bắt giống cần thông báo với cơ sở sản xuất giống các chỉ số môi trường nước trong ao ương (pH, độ mặn) để cơ sở sản xuất thuần hóa giống phù hợp với điều kiện môi trường nuôi.
Khi nhận con giống, người nuôi cần kiểm tra bằng mắt thường: tôm giống có hoạt động bơi lội linh hoạt, ruột đầy, màu sắc đẹp, đôi râu khép lại, các đốt bụng thon, dài, cơ bụng căng đầy, thịt đầy vỏ, đầu và thân cân đối; tôm bơi khỏe ngược dòng nước, bám vào thành bể tốt; phản xạ tốt khi gõ vào dụng cụ chứa; phụ bộ tôm hoàn chỉnh.
Đuôi tôm: nếu một con tôm giống khỏe mạnh đuôi có thể thấy rõ mở. Nếu các đuôi khép kín, chứng tỏ tôm giống này không được phát triển đầy đủ để thả giống.
Kích thước: với tôm thẻ chân trắng thả thường là P12 đến P15, có chiều dài 9-11mm (tôm sú là P15 - P20 chiều dài 15-18mm), kích cỡ đồng đều không dị hình, hình dáng cân đối, râu thẳng kéo dài tận đuôi.
Màu sắc: tôm giống chất lượng tốt có cơ thể trong suốt với sắc tố giống như nâu hoặc nâu sẫm (riêng tôm sú có màu nâu, nâu đen). Tôm có màu hồng hoặc màu đỏ có thể chỉ ra sự căng thẳng liên quan đến quá trình nuôi hoặc xử lý. Tôm thẻ tốt khỏe mạnh có màu sắc sáng trong.
Vỏ sạch cho thấy động vật thường phát triển nhanh và lột xác thường xuyên. Ngược lại tôm tăng trưởng chậm được biểu thị bằng sự hiện diện của các động vật nguyên sinh như Zoothamnium, Vorticella, Epistylis hoặc Acineta, vi khuẩn dạng sợi, bụi bẩn, chất hữu cơ và hoại tử (đốm đen hoặc tổn thương màu nâu) trên vỏ.
Ruột đầy: độ đầy của ruột có thể được xác định với sự trợ giúp của kính hiển vi. Sự hiện diện của ruột rỗng có thể là dấu hiệu đầu tiên của bệnh hoặc có thể là kết quả của việc không cho ăn hoặc căng thẳng. Chú trọng kiểm tra bằng PCR không nhiễm WSSV, TSV, IHHNV, HPV,...
Đồng thời, cần kiểm tra chất lượng tôm giống khi vận chuyển về hộ nuôi: các bao tôm giống về ao ương còn nguyên vẹn, đủ lượng oxy, tôm khỏe mạnh bơi phân tán đều trong bao. Kiểm tra lại pH và độ mặn của 3 túi tôm giống bất kỳ và độ mặn của ao ương để có biện pháp xử lý (thuần) trước khi thả giống.
P.V: Xin trân trọng cảm ơn bà!
