Người gìn giữ và phát huy nét đẹp văn hóa tín ngưỡng thờ mẫu ở Hà Tĩnh

(Baohatinh.vn) - Với tâm nguyện gìn giữ, phát huy những giá trị văn hóa thờ mẫu, nghệ nhân Phạm Quang Hồng - Chủ nhiệm CLB Bảo tồn di sản hát văn và nghi lễ hầu đồng Hà Tĩnh, Thủ nhang Đền Cả - Dinh đô Quan Hoàng Mười, phường Trung Lương (TX Hồng Lĩnh) đã miệt mài hoạt động, thực hành tín ngưỡng thờ mẫu trong suốt hơn 20 năm qua.

Từ khi còn trẻ, nghệ nhân Phạm Quang Hồng đã say mê tìm hiểu nghệ thuật thực hành tín ngưỡng thờ mẫu Tam phủ. Sự thành tâm, khát vọng vươn tới cái đẹp cao cả trong tín ngưỡng thờ mẫu đã trở thành động lực giúp ông vượt lên khó khăn trong cuộc sống để tu dưỡng, rèn luyện thành công.

Người gìn giữ và phát huy nét đẹp văn hóa tín ngưỡng thờ mẫu ở Hà Tĩnh

Nghệ nhân Phạm Quang Hồng diễn xướng thực hành tín ngưỡng thờ mẫu.

Thực hành tín ngưỡng thờ mẫu Tam phủ của người Việt được UNESCO vinh danh là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại năm 2016. Tín ngưỡng thờ mẫu thường được biết đến nhiều với những hình ảnh hầu đồng.

Nghệ nhân Phạm Quang Hồng chia sẻ: “Thực chất, hầu đồng là một hình thức diễn xướng dân gian dựa trên việc kết hợp hát chầu văn, một loại hình âm nhạc mang tính tâm linh, giai điệu dặt dìu cuốn hút cùng với những điệu múa uyển chuyển và các nghi lễ trang nghiêm... Thực hành tín ngưỡng thờ mẫu Tam phủ (còn gọi hầu đồng) có tất cả 36 vở diễn, tục gọi là 36 giá đồng, mỗi giá nói về huyền tích của một vị thánh”.

Người gìn giữ và phát huy nét đẹp văn hóa tín ngưỡng thờ mẫu ở Hà Tĩnh

Trong thực hành tín ngưỡng thờ mẫu tam phủ của người Việt, nghệ nhân Phạm Quang Hồng luôn giữ phép tắc chỉ hành lễ ở không gian tâm linh trang trọng.

Nghệ nhân Phạm Quang Hồng luôn tâm niệm, để giữ gìn nét đẹp của đạo Mẫu và nghi thức hầu đồng thì đạo đức của người đồng thầy là điều quan trọng nhất. Người thanh đồng, người làm con của Mẫu phải giữ gìn được đạo đức, để mình tôn vinh được đạo Mẫu, không để nó biến dạng.

Người gìn giữ và phát huy nét đẹp văn hóa tín ngưỡng thờ mẫu ở Hà Tĩnh

Nghệ nhân Phạm Quang Hồng diễn xướng trong một giá hầu đồng.

Trải qua thời gian dài thực hành tín ngưỡng thờ mẫu và nhờ nắm vững nghi lễ, phép tắc thực hành, nghệ nhân Phạm Quang Hồng đã truyền dạy thành công cho nhiều người. Ông luôn chỉn chu từ trang phục đến cung văn, vũ đạo luôn bảo đảm sự tôn nghiêm, thành kính, thể hiện đúng giá trị tinh thần là ca ngợi công ơn của các vị thánh, Mẫu, tái hiện lại hình ảnh oai hùng của các vị tướng quân đã có nhiều công lao xây dựng và bảo vệ đất nước.

Người gìn giữ và phát huy nét đẹp văn hóa tín ngưỡng thờ mẫu ở Hà Tĩnh

Nghệ nhân Phạm Quang Hồng tại một buổi hầu đồng.

Nghệ nhân Phạm Quang Hồng cho biết: “Trong các giá hầu đồng có sự xuất hiện của những nhân vật múa với tính cách khác nhau, đồng thời quy tụ khá nhiều thể loại, hình thức dân ca, dân nhạc của các địa phương, vùng miền, dân tộc khác nhau, đòi hỏi người thể hiện phải hiểu biết lịch sử tâm linh, có kinh nghiệm chuyên môn và quan trọng hơn là phải nhập tâm”.

Làm sao để thực hành tín ngưỡng thờ mẫu Tam phủ của người Việt đúng cách, đúng với bản chất tốt đẹp vốn có, đáp ứng nhu cầu tâm linh của người Việt là điều nghệ nhân Phạm Quang Hồng trăn trở. Theo ông, có không ít người hiện lợi dụng danh nghĩa của loại hình di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại mà làm sai lệch đi bản chất, giá trị văn hóa tốt đẹp.

Nghệ nhân Phạm Quang Hồng cho biết: “Thời gian tới, tôi sẽ tiếp tục tuyên truyền, vận động các thanh đồng, đạo quan thực hành tín ngưỡng theo đúng Luật Di sản văn hóa. Mong cơ quan chức năng quan tâm ngăn chặn những người thực hành tín ngưỡng chưa đúng, biến tướng, lạm dụng, làm ảnh hưởng đến một nét đẹp văn hóa của người Việt”.

Người gìn giữ và phát huy nét đẹp văn hóa tín ngưỡng thờ mẫu ở Hà Tĩnh

Nghệ nhân Phạm Quang Hồng tham gia các hoạt động xã hội tại phường Trung Lương.

Bên cạnh tích cực trong hoạt động thực hành tín ngưỡng thờ mẫu, nghệ nhân Phạm Quang Hồng còn thường xuyên tham gia các hoạt động xã hội, các phong trào “Đền ơn đáp nghĩa”, nhân đạo từ thiện tại TX Hồng Lĩnh và các địa phương trên địa bàn tỉnh. Đặc biệt, nghệ nhân Phạm Quang Hồng còn tích cực tham gia công đức xây dựng, tôn tạo đền, chùa trên địa bàn TX Hồng Lĩnh, qua đó giữ gìn và phát huy các giá trị di sản văn hóa lịch sử của địa phương.

Với những cống hiến, đóng góp của mình trong việc lưu giữ và phát huy nét đẹp văn hóa thực hành tín ngưỡng thờ mẫu Tam phủ của người Việt, mới đây, nghệ nhân Phạm Quang Hồng được Chủ tịch nước phong tặng danh hiệu Nghệ nhân ưu tú về loại hình nghệ nhân trình diễn tập quán xã hội và tín ngưỡng. Ông cũng trở thành người đầu tiên trong tỉnh được phong tặng nghệ nhân ưu tú về loại hình này.

Nghệ nhân Phạm Quang Hồng là người có công trong việc trùng tu, tôn tạo đền Cả - Dinh Đô Quan Hoàng Mười và tổ chức Lễ hội đền Cả - Dinh Đô Quan Hoàng Mười. Gắn bó với thực hành Tín ngưỡng thờ mẫu Tam phủ, nghệ nhân Hồng đã góp phần bảo vệ, phát huy giá trị tốt đẹp của di sản, phát huy bản sắc văn hóa Việt.

Trưởng phòng Văn hóa - Thông tin TX Hồng Lĩnh Đặng Quang Vinh

Đọc thêm

Đưa dân ca ví, giặm “chạm” đến thế hệ Alpha

Đưa dân ca ví, giặm “chạm” đến thế hệ Alpha

Không còn là những lời ru xưa vang vọng trong ký ức, những lớp học dân ca của CLB Dân ca ví, giặm trẻ Hà Tĩnh đã được “làm mới” và trở thành sân chơi sáng tạo, giúp các em nhỏ thêm tự tin, gắn kết và yêu văn hóa truyền thống.
Podcast truyện ngắn: Ngày em đẹp nhất

Podcast truyện ngắn: Ngày em đẹp nhất

Từ mái ấm cô nhi viện đến lễ đường nơi Xóm Cồn, hành trình của Tuấn và Duyên là minh chứng cho một tình yêu đủ sâu để vượt qua nghịch cảnh, dù chỉ trong khoảnh khắc cuối cùng...
Podcast: Nơi neo giữ mái ấm gia đình

Podcast: Nơi neo giữ mái ấm gia đình

Mỗi người đều có một nơi để trở về, một ký ức để gìn giữ. Và, với nhiều người, đó chính là hình ảnh ngôi nhà xưa với những yêu thương đong đầy trong từng khoảnh khắc đời thường.
10 món bánh mì kẹp thịt ngon nhất thế giới

10 món bánh mì kẹp thịt ngon nhất thế giới

Bánh mì Việt Nam, sandwich kẹp thịt nguội Tây Ban Nha, bánh mì kẹp thịt cùng sốt ớt đỏ Mexico là những loại bánh kẹp được thực khách và chuyên gia ẩm thực xếp hạng ngon nhất thế giới.
“Hè rực rỡ - vui bất ngờ” - bùng nổ không khí hội hè tại Vinpearl & VinWonders khắp cả nước

“Hè rực rỡ - vui bất ngờ” - bùng nổ không khí hội hè tại Vinpearl & VinWonders khắp cả nước

Trải dài khắp ba miền đất nước, từ những khu nghỉ dưỡng xứng tầm tinh hoa đến các thiên đường giải trí tràn đầy năng lượng, Vinpearl & VinWonders với chiến dịch “Hè rực rỡ - Vui bất ngờ” mở ra chuỗi trải nghiệm độc bản, sẵn sàng thổi bùng không khí lễ hội, vui chơi bất tận kéo dài từ Bắc tới Nam.
Podcast tản văn: Hương quê

Podcast tản văn: Hương quê

Với nhiều người, quê hương luôn là miền ký ức ngọt ngào, là nơi lưu giữ những kỷ niệm đẹp nhất của tuổi thơ với những ngày tháng yên bình và giản dị.
Để dân ca ví, giặm thành sản phẩm du lịch hút khách

Để dân ca ví, giặm thành sản phẩm du lịch hút khách

Hà Tĩnh là vùng đất địa linh nhân kiệt, nơi lưu giữ nhiều giá trị văn hóa đặc sắc, trong đó có những làn điệu ví, giặm. Vậy làm gì để di sản dân ca ví, giặm trở thành sản phẩm du lịch văn hóa thu hút du khách?
Podcast truyện ngắn: Sơn nữ

Podcast truyện ngắn: Sơn nữ

Công việc của người giữ rừng chưa bao giờ là dễ dàng, bởi nhiều vất vả, thiếu thốn, hiểm nguy. Song với tình yêu rừng, họ đã vượt qua tất cả để góp sức bảo vệ đại ngàn.
Mưa rào mùa hạ

Podcast tản văn: Mưa rào mùa hạ

Kỷ niệm tuổi thơ luôn sâu lắng, ngọt ngào để ai đi xa cũng muốn trở về, muốn được sống lại những ngày xưa yêu dấu...
Khi di tích kết nối công nghệ

Khi di tích kết nối công nghệ

Ứng dụng công nghệ để quảng bá di tích, cách làm này tại Khu lưu niệm Đại thi hào Nguyễn Du (thị trấn Tiên Điền, Nghi Xuân, Hà Tĩnh) đang mở ra hướng tiếp cận mới, sinh động hơn, gần gũi hơn với du khách – đặc biệt là giới trẻ.
Khi cổng làng "sính"... chữ Hán

Khi cổng làng "sính"... chữ Hán

Cổng làng Văn Xá (xã Lâm Trung Thủy, Đức Thọ, Hà Tĩnh) mới được xây dựng, song việc thể hiện tên làng và câu đối nổi bật bằng chữ Hán đã gây ra những ý kiến không đồng tình.
Thái Lan bay drone truy tìm du khách quá hạn visa

Thái Lan bay drone truy tìm du khách quá hạn visa

Trước làn sóng chỉ trích về an ninh ngày càng gia tăng, chính quyền thành phố du lịch Pattaya quyết định sử dụng công nghệ hiện đại nhằm bảo vệ du khách và người dân.
Podcast truyện ngắn: Đêm không màu

Podcast truyện ngắn: Đêm không màu

Trên đời này, duyên phận không thể cưỡng cầu. Khi hạnh phúc tan vỡ điều cần làm không phải là trốn tránh hay chìm vào nỗi đau quá khứ mà phải đối diện để tìm lại chính mình!
Sôi động các lớp năng khiếu hè

Sôi động các lớp năng khiếu hè

Nghỉ hè là khoảng thời gian được thanh, thiếu nhi mong chờ nhất sau một năm học tập. Tại Hà Tĩnh, ngay từ đầu tháng 6, các lớp năng khiếu hè đã bắt đầu hoạt động, tạo sân chơi bổ ích cho các em.
Trăn trở bảo vệ bảo vật quốc gia ở Hà Tĩnh

Trăn trở bảo vệ bảo vật quốc gia ở Hà Tĩnh

Tại nhiều địa phương Hà Tĩnh, nhiều bảo vật quý hiếm đang đối mặt với nguy cơ bị xâm hại dưới nhiều hình thức, không chỉ làm tổn hại giá trị lịch sử, văn hóa mà còn gióng lên hồi chuông cảnh báo về trách nhiệm bảo tồn di sản.