Những hồ nước trong lòng thành phố Hà Tĩnh

Với tuổi thơ của bao nhiêu thế hệ người dân TP Hà Tĩnh thì những hồ nước trong lòng Thành Sen đọng lại trong họ rất nhiều cảm xúc, hoài niệm gắn liền với những thăng trầm của sự phát triển thành phố.

Những hồ nước với tên gọi rất đỗi thân quen: hồ Nhà Hát, hồ Vũ Trang, hồ Dâu, hồ Thành, hồ Bảy Mẫu… cũng chính là những cái tên mà người Thành Sen thường hay sử dụng để xác định địa chỉ của từng khu phố xung quanh các hồ nước này khi người ta xa quê: Lâm Phước Thọ, Trần Thị Hường, Thạch Quý, Bồng Sơn...

Hồ Bồng Sơn trong khuôn viên Công viên trung tâm đang được cải tạo...

Có rất nhiều nguyên nhân khiến hiện nay một số hồ đã không còn tồn tại, hoặc bị thu hẹp. Đây là một điều rất đáng tiếc vì nó gắn liền với lịch sử của thành phố. Giờ đây chúng chỉ còn trong ký ức của nhiều người.

Cùng với sự phát triển của đời sống KT-XH, đặc biệt là tốc độ đô thị hóa thì diện tích các hồ nước cũng dần thu hẹp lại hoặc biến mất. Cũng đã có một thời nhắc đến các hồ nước của thành phố là niềm tự hào của người dân vì đây không chỉ là không gian mở, điều hòa nước của TX Hà Tĩnh mà còn là nơi cung cấp nguồn thực phẩm khá lớn cho người dân Thành Sen lúc bấy giờ…

Nhưng cũng có giai đoạn nói đến hồ nước của thành phố là người ta nghĩ đến sự ô nhiễm, nhếch nhác, là rác thải, là bèo tây… là nơi người ta có thể xả bất cứ thứ gì xuống, kể cả lấn chiếm…

TP Hà Tĩnh đang từng ngày thay da đổi thịt để xứng tầm là trung tâm tỉnh lỵ của cả tỉnh, xây dựng cơ sở hạ tầng như là tất yếu của sự phát triển, cùng với đó là các dự án được Trung ương, tỉnh và thành phố đầu tư. Một trong những dự án mà thành phố may mắn có được và đang phát huy tốt hiệu quả cho việc chỉnh trang, nâng cấp hạ tầng đô thị đó là

Dự án cải thiện môi trường đô thị Miền Trung. Xây kè và nâng cấp các hồ nước hiện có trong lòng thành phố là một trong những hợp phần của dự án… Hiển hiện trong lòng thành phố trẻ là những hồ nước đẹp, trong xanh… như sự đổi thay chóng vánh của Thành Sen hôm nay. Có lẽ ít người hình dung được hồ Vũ Trang (phường Bắc Hà) trước đây và bây giờ, nó như một chiếc gương lớn soi bóng những công trình hiện đại.

Hồ Bảy Mẫu, phường Nam Hà - TP Hà Tĩnh. Ảnh Nguyễn Thanh Hải.

Màn đêm buông xuống, hồ thật đẹp và quyến rũ, lung linh ánh đèn. Người dân nơi đây đã tự hào ví von có một hồ Xuân Hương trong lòng TP Hà Tĩnh cho hồ nước của quê mình. Rõ ràng đây là mong muốn của người dân thành phố, cũng là trách nhiệm trong việc bảo vệ, gìn giữ của người dân với những “chiếc gương” của mình.

Để tiếp tục cải tạo, kè mới các hồ nước của thành phố đòi hỏi rất nhiều thời gian, tiền bạc, công sức của Nhà nước, chính quyền địa phương, sự đồng thuận của người dân và nhiều điều chỉnh mới cho phù hợp với sự phát triển đô thị.

Các hồ vùng ven thành phố đã và đang được cải tạo để trồng sen.

Tại một số xã, phường của thành phố hiện còn có khá nhiều hồ chứa nước quy mô khá lớn phục vụ chủ yếu cho sản xuất nông nghiệp như: hồ Cồn Cồ (phường Thạch Quý), đập Lỗ (xã Thạch Hưng), hồ Nghem (xã Đồng Môn), hồ Đồng Ghè (xã Thạch Hạ)… Hiện nay, hồ điều hòa ở thôn Thanh Phú (xã Thạch Trung), hồ Bến Đá (xã Đồng Môn) đã được cải tạo gắn liền với hệ thống cây xanh ven hồ. Thành phố cũng đang lên kế hoạch cải tạo hồ Đập Bợt ở xã Thạch Quý.

Xin dẫn lược lời của một kiến trúc sư Đại học Xây dựng Hà Nội làm lời kết cho bài viết: Hồ nước là tài nguyên vô giá của một đô thị. Bên cạnh vai trò cải thiện môi trường, vai trò hồ điều hòa, vai trò thẩm mỹ là không gian mở, nơi vui chơi, giao tiếp, sinh hoạt công cộng của đô thị. Mặt nước, không gian mặt đất ven hồ, cây xanh, đường dạo, tranh tượng, các thiết bị kỹ thuật và cả ý thức của người dân là yếu tố chính tạo nên cảnh quan của hồ nước, cảnh quan đô thị nói chung.

Trần Hậu Tuấn