Say nắng hay còn gọi là sốc nhiệt (heat troke) là tình trạng tăng thân nhiệt nghiêm trọng (>40 độ C) kèm theo rối loạn hoạt động của các cơ quan như thần kinh, tuần hoàn, hô hấp. Say nắng, say nóng là những hiện tượng thường gặp trong mùa hè, đặc biệt trong những ngày nắng nóng cao điểm, nhiệt độ tăng cao đột ngột.
Bị say nắng, say nóng không chỉ khiến chúng ta mệt mỏi, hoa mắt chóng mặt, nhức đầu... mà say nắng say nóng còn có khả năng dẫn đến đột quỵ. Nếu không xử trí kịp thời có thể dẫn tới di chứng thần kinh không hồi phục hoặc tổn thương đa cơ quan và tử vong. Điều quan trọng là phải biết các dấu hiệu để kịp thời xử trí.
Say nắng có thể xảy ra trong vòng vài phút và dẫn đến hậu quả nghiêm trọng.
Trước khi bị sốc nhiệt, người bệnh thường có các dấu hiệu kiệt sức. Kiệt sức do nắng nóng ít nguy hiểm hơn và sẽ thuyên giảm nếu người bệnh được điều trị kịp thời. Nhưng nếu tình trạng kiệt sức do nhiệt diễn tiến thành say nóng, đó là trường hợp khẩn cấp và cần điều trị.
Các dấu hiệu của sự kiệt sức vì nhiệt bao gồm:
Đau đầu
Chóng mặt và nhầm lẫn
Chán ăn và cảm thấy buồn nôn
Đổ mồ hôi nhiều và da nhợt nhạt, sần sùi
Chuột rút ở tay, chân và bụng
Thở nhanh
Nhiệt độ từ 38°C trở lên
Khát nước.
Trước khi bị sốc nhiệt, người bệnh thường có các dấu hiệu kiệt sức.
Dấu hiệu của người bị sốc nhiệt
Các triệu chứng của kiệt sức vẫn còn sau 30 phút
Nhiệt độ tăng lên đến 40C hoặc cao hơn
Cảm thấy nóng và khô
Không đổ mồ hôi mặc dù cơ thể nóng
Thở nhanh hoặc hụt hơi
Mất tỉnh táo
Lên cơn hoặc co giật
Không phản ứng
Phải làm gì nếu ai đó bị say nắng
Đưa người bệnh vào nơi mát mẻ.
Đưa người bệnh vào nơi mát mẻ. Ở trong nhà là tốt nhất, nhưng nếu chưa có điều kiện hãy đưa họ vào nơi có bóng râm. Cởi càng nhiều quần áo bên ngoài càng tốt. Điện thoại cho xe cấp cứu. Sử dụng quạt làm mát trong khi chờ đợi. Làm giảm thân nhiệt bằng một tấm khăn ướt (vắt ráo nước) chườm mát. Thường xuyên đo nhiệt độ và tiếp tục làm điều này cho đến khi thân nhiệt giảm xuống 38C (100,4F). Khi nhiệt độ đã giảm, hãy bỏ tấm khăn ướt và thay bằng tấm khô. Trấn an bệnh nhân cho đến khi có sự trợ giúp của nhân viên y tế
Một số cách chống say nắng
Uống nhiều nước, đặc biệt nếu bạn đang tập thể dục.
Uống nhiều nước, đặc biệt nếu bạn đang tập thể dục
Mặc quần áo rộng, nhẹ
Tránh ra ngoài nắng vào thời điểm nóng nhất trong ngày (11 giờ sáng đến 3 giờ chiều)
Tắm mát
Tránh uống quá nhiều rượu
Tránh tập thể dục quá sức.
