Tết Nguyên đán tết của sum vầy, hạnh ngộ

(Baohatinh.vn) - Sáng sớm, bước chân người qua đường như thêm phần hối hả khi trong ngôi trường của những đứa trẻ, trong leo lẻo một nỗi háo hức “Tết, tết, tết, tết đến rồi...”. Đâu đó, trên hành trình xa xứ, những đứa con ly quê cũng đang mong ngóng trở về...

Nguyên đán nghĩa là ngày đầu năm mới. Đó không chỉ là thời khắc chuyển giao giữa năm cũ và năm mới mà nó còn chứa đựng rất nhiều vỉa tầng văn hóa dân tộc. Bất kỳ ai, dù ở phương nào, chỉ cần nghe đến 3 từ Tết Nguyên đán là trong lòng đều trỗi dậy những ý nghĩ về quê hương bản quán, về tổ tiên, ông bà, cha mẹ, người thân. Để rồi trong muôn ngàn bận rộn cuối năm, thể nào cũng phải bứt ra để trở về nơi chôn nhau cắt rốn. Hoặc giả, không về được cũng gói ghém bao nhiêu thức quà gửi về để thắp hương tổ tiên, để mừng tuổi người già, trẻ nhỏ...

Tết Nguyên đán tết của sum vầy, hạnh ngộ

Tết là dịp để những đứa con xa quê trở về sum vầy bên gia đình.

Chẳng thế mà chú tôi, dẫu ở xa, dẫu mỗi năm đã mấy bận về thăm quê nhưng trong những ngày cận kề tết Nguyên đán, thể nào chú cũng về. Về để thắp hương tưởng nhớ tổ tiên, cha mẹ, để bần thần đi trên con ngõ dẫn vào căn nhà thơ ấu, hoài niệm về những chuyện xa xưa. Đi cùng chú lúc nào cũng có con cháu. Đó là cách chú truyền vào trong suy nghĩ, tình cảm của lớp trẻ cái gọi là tình quê hương, tình máu mủ, ruột rà...

Mà đâu chỉ có chú tôi, bao giờ cũng thế, trong những ngày cuối Chạp, nghĩa trang làng tôi lại dồn dập bước chân trở về. Nhiều thế hệ người làng đi xa gặp lại nhau, cùng nhau tưởng nhớ đấng sinh thành, cùng nhau kể lại chuyện thời thơ ấu... Có cả nước mắt, cả tiếng cười chan hòa... Những ngày cuối Chạp, vì thế mà trở nên thật yên bình, bao nhiêu ngổn ngang của đời sống tạm gác sang một bên, trong lòng chỉ còn lại những câu chuyện dạt dào tình cảm quê hương, đượm nồng tình thân...

Tết Nguyên đán tết của sum vầy, hạnh ngộ

Trở về thăm làng cũ là một trong những việc nhiều người ưu tiên lựa chọn trong dịp tết. Ảnh Internet

Cuộc sống với biết bao nhiêu biến đổi, những chòm xóm, những vùng đất ở sẽ đón người này đến, tiễn người kia đi... Bởi thế mà nhiều nơi ở trở thành xóm cũ của bao người. Có người đi biền biệt nhưng cũng có người năm nào trong dịp tết cổ truyền cũng trở về thăm lại chốn xưa, dẫu nhà cửa đã bán đi, cha mẹ đã về miền viễn xứ. Xóm núi của tôi có một người như thế! Có đôi lần, trong chuyến trở về của mình, tôi đã gặp chị.

Chị nói, gia đình chị bây giờ đã định cư ở Hà Nội nhưng năm nào chị cũng về lại xóm Nầm này trong dịp tết cổ truyền. Đây là cơ hội để chị gặp được nhiều người nhất, nghe được nhiều câu chuyện về cha mẹ, người thân và của chính mình thời thơ trẻ nhất. Trong những chuyến trở về như thế, chị sẽ đi thăm từng nhà, thắp hương tưởng nhớ người đã khuất, mừng tuổi các cụ già, em bé, hẹn nhau với bạn bè cũ một bữa ăn ấm cúng... Với chị, những chuyến trở về đó không chỉ làm giàu thêm ý nghĩa sum vầy của tết Nguyên đán mà còn giúp chị được gói mở những điều đẹp đẽ nhất trong đời sống tâm hồn, nó làm nên văn hóa của cuộc đời chị...

Những ngày này, ở các làng quê, nhà nhà đều đã dựng nêu đón tết. Các anh chị tôi làm ăn ở bốn phương cũng đã trở về, cùng cha mẹ sửa soạn đón tết. Làng trên xóm dưới, các phiên chợ quê, người đã đông như mắc cửi. Người giàu hay người nghèo đều bận bịu mua bán cho đủ đầy lễ nghi ngày tết. Xen lẫn trong những bán mua là những hỏi han, hẹn hò gặp gỡ giữa người bản địa và người xa xứ trở về. Vội vã mà vẫn rất từ tốn. Trong mọi lời nói, trong những trao đổi đều nhẹ nhàng hơn ngày thường.

Tết Nguyên đán tết của sum vầy, hạnh ngộ

Không một ai từ bỏ những nghi lễ quan trọng trong 3 ngày tết, trong đó, nhiều nhà vẫn giữ truyền thống gói bánh chưng... Ảnh Internet

Tôi chợt nhớ câu thành ngữ mà sinh thời bà tôi vẫn đọc: “Giận gần chết ngày tết cũng thôi” hay “Đói muốn chết, ngày tết cũng no”. Tết là vậy, là dịp để người ta gói ghém lại những nhọc nhằn, bực dọc, giận hờn năm cũ, để trong ngày Nguyên đán lại cùng nhau mở ra những tình cảm mới, mở ra những niềm hy vọng mới.

Trong những ngày cuối Chạp lất phất mưa bụi, tôi chợt nghĩ đến những lựa chọn vui chơi ngày càng phong phú trong dịp tết. Người chọn về quê ăn tết, người chọn đi du lịch xa gần nhưng tuyệt nhiên không một ai từ bỏ những nghi lễ quan trọng trong 3 ngày tết.

Tết Nguyên đán vẫn lưu giữ đầy đủ những ý nhĩa nhân văn sâu sắc, những nghi lễ được thực hành thể hiện nỗi khao khát, niềm tin thiêng liêng của con người về sự hài hòa thiên - địa - nhân; thể hiện mối quan hệ giữa con người với thiên nhiên trong tinh thần văn hóa nông nghiệp, với gia tộc và xóm làng trong tính cộng đồng dân tộc...

Chủ đề Đời sống văn hóa

Đọc thêm

Podcast truyện ngắn: Kỷ vật cuối cùng

Podcast truyện ngắn: Kỷ vật cuối cùng

Chiếc đồng hồ cũ kỹ nằm im lìm trong hộp gỗ, phủ đầy bụi thời gian. Đó là kỷ vật giản dị, chứa đựng cả một kho tàng ký ức về người bà đã khuất với biết bao câu chuyện, những hồi ức đẹp đẽ về một thời đã qua...
Ly sữa chua... “chát”!?

Ly sữa chua... “chát”!?

Vị thanh mát của ly sữa chua đánh đá post lên mạng hôm ấy giờ chỉ còn trong mường tượng, nhưng dư vị chua ít, chát nhiều còn đọng lại và phảng phất gần xa ở Hà Tĩnh.
Thắp sáng tinh thần từ bi và hướng thiện

Thắp sáng tinh thần từ bi và hướng thiện

Đại lễ Phật đản được tổ chức tại hơn 300 ngôi chùa lớn, nhỏ trên địa bàn Hà Tĩnh là dịp để cộng đồng nhìn nhận những giá trị sống tích cực, lan tỏa tinh thần từ bi, hướng thiện của Phật giáo.
Podcast tản văn: Vàng nắng vàng đồng

Podcast tản văn: Vàng nắng vàng đồng

Sinh ra và lớn lên ở quê, những cảnh vật, con người nơi đây đã quá quen thuộc với tôi. Tôi yêu dòng sông như dải lụa xanh uốn lượn ôm trọn xóm thôn; yêu những hàng bằng lăng tím lịm chạy dọc theo con đường làng; yêu cả những tường rào được phủ sắc hoa tigon đỏ tươi như màu máu con tim trong bài thơ tình lãng mạn của ai đó...
Podcast truyện ngắn: Bí mật dưới chân đèn

Podcast truyện ngắn: Bí mật dưới chân đèn

Tuổi trẻ của mẹ tôi là một phần ký ức đẹp đẽ của hai người lính. Tôi lại là con gái của mẹ. Đó là một nỗi niềm sâu kín. Kỷ vật này, tôi sẽ thay mẹ mình giữ mãi...
Podcast tùy bút: Về thăm quê Bác Làng Sen

Podcast tùy bút: Về thăm quê Bác Làng Sen

Về thăm quê Bác tháng 5, ta như được đi trong làn hương thơm dịu mát của hoa sen, loài hoa với phẩm cách thanh cao và luôn tỏa rạng, tỏa sáng, vừa thoảng hương thơm ngát, vừa bình dị gần gũi với đồng quê mộc mạc.
Podcast đến với bài thơ hay: Một chiều Đồng Lộc

Podcast đến với bài thơ hay: Một chiều Đồng Lộc

Đã có hàng trăm bài thơ ra đời tỏ lòng khâm phục và tiếc thương mười cô gái ở Ngã ba Đồng Lộc cùng bao người con đã ngã xuống nơi đây, dẫu vậy, “Một chiều Đồng Lộc” vẫn để lại dấu ấn riêng về tứ thơ và tình cảm của tác giả.
Podcast tản văn: Bến nước sông quê

Podcast tản văn: Bến nước sông quê

Có những dòng sông không chỉ chảy qua đất đai mà còn chảy dọc theo miền ký ức. Có những bến nước không chỉ là nơi neo đậu của những chuyến đò ngang, mà còn là nơi neo đậu của hồn quê, của tình người, và những kỷ niệm lắng sâu.
Podcast tản văn: Nhớ bóng tre làng

Podcast tản văn: Nhớ bóng tre làng

Tôi sinh ra và lớn lên từ làng, nơi có lũy tre xanh rì rào khăng khít, nơi ôm ấp tôi từ thuở ấu thơ đầu trần chân đất, nơi thật thà chất phác ruộng đồng vàng hươm, dòng kênh miệt mài tưới tắm đi qua bao vật đổi sao dời…
Podcast mỗi tuần một câu chuyện: Mùa lúa trổ bông

Podcast mỗi tuần một câu chuyện: Mùa lúa trổ bông

Chiều quê yên ả, những cánh đồng mướt xanh như tấm thảm trải dài vô tận. Màu xanh ngút ngàn căng tràn sức sống của lúa đương thì con gái khiến người xem như được tiếp thêm nguồn sinh lực sống mạnh mẽ...
Thái Lan lo du lịch Việt Nam vượt mặt

Thái Lan lo du lịch Việt Nam vượt mặt

Lượng khách quốc tế đến Việt Nam trong tháng 3 tăng gần 50% so với trước đại dịch, trong khi Thái Lan tăng trưởng chậm khiến các doanh nghiệp lữ hành lo lắng.
Podcast truyện ngắn: Mùa cau trở lại

Podcast truyện ngắn: Mùa cau trở lại

"Mùa cau trở lại" của tác giả Sơn Trần. Với giọng kể chân thành, mộc mạc, câu chuyện không chỉ nói về mùa cau – mùa vụ gắn bó với đời sống người dân quê – mà còn thấm đẫm những tình cảm gia đình, nỗi nhớ quê hương, và tình yêu âm thầm mà sâu sắc.
Podcast tản văn: Nhớ nhung mít ta ở làng

Podcast tản văn: Nhớ nhung mít ta ở làng

Có những hương vị tuổi thơ chỉ cần nhắc tới thôi đã khiến lòng ta thổn thức. Trong ký ức của nhiều người, trái mít quê – mộc mạc, thơm nồng – không chỉ là món quà ngọt ngào của đất trời mà còn là biểu tượng của tình làng nghĩa xóm, đầy ắp yêu thương.
Khai mạc Đại lễ Phật đản Liên hợp quốc - Vesak 2025

Khai mạc Đại lễ Phật đản Liên hợp quốc - Vesak 2025

Sáng 6/5, Đại lễ Phật đản Liên hợp quốc - Vesak 2025 đã khai mạc trọng thể tại Học viện Phật giáo Việt Nam ở TP Hồ Chí Minh với chủ đề “Đoàn kết và bao dung vì nhân phẩm con người: Tuệ giác Phật giáo vì Hòa bình thế giới và Phát triển bền vững".
Phong cảnh hữu tình dọc tuyến cao tốc Bắc - Nam qua Hà Tĩnh

Phong cảnh hữu tình dọc tuyến cao tốc Bắc - Nam qua Hà Tĩnh

Trên tuyến cao tốc Bắc - Nam qua Hà Tĩnh có nhiều đoạn tuyến băng qua đồng ruộng, đồi núi, sông suối tạo nên những cảnh đẹp hữu tình. Tuyến cao tốc được kỳ vọng tạo động lực quan trọng trong việc mở ra không gian phát triển mới về kinh tế - xã hội, thu hút đầu tư cho Hà Tĩnh.
Du lịch Hà Tĩnh - bước tiến mới về khách lưu trú

Du lịch Hà Tĩnh - bước tiến mới về khách lưu trú

Thời tiết khá tốt, nhiều sản phẩm mới hấp dẫn, giao thông thuận tiện... là những yếu tố quan trọng giúp các khu, điểm du lịch Hà Tĩnh thu hút hơn 734 nghìn lượt khách trong kỳ nghỉ lễ 30/4 và 1/5.
Podcast tản văn: Về Hà Tĩnh nghe biển hát

Podcast tản văn: Về Hà Tĩnh nghe biển hát

Hà Tĩnh được thiên nhiên ban tặng cảnh quan sơn thủy hữu tình với những bãi biển cát mịn, nước trong, nhiều làng chài cổ có tuổi đời hàng ngàn năm. Về Hà Tĩnh, du khách không chỉ được đắm mình trong làn nước biển xanh trong, ngắm cảnh sắc thiên nhiên hùng vĩ mà còn được nghe những huyền tích thú vị.
Podcast giai thoại danh nhân: Bóng dáng người vợ

Podcast giai thoại danh nhân: Bóng dáng người vợ

Danh họa Nguyễn Phan Chánh có mối tình lớn với người vợ đầu tiên, người đã sinh cho ông 6 người con và dâng hiến cả cuộc đời cho gia đình. Dù là vợ của một danh họa nổi tiếng, nhưng bà có một cuộc đời vất vả, lo toan và nhiều hy sinh.
Nhớ về kẻ sĩ Ngàn Hống Võ Hồng Huy

Nhớ về kẻ sĩ Ngàn Hống Võ Hồng Huy

Nhà nghiên cứu văn hoá dân gian Võ Hồng Huy là người có nhiều đóng góp cho kho tàng văn hoá dân gian xứ Nghệ với danh xưng: “kẻ sĩ Ngàn Hống”.
Trương Ngọc Ánh duyên nợ với thơ lục bát

Trương Ngọc Ánh duyên nợ với thơ lục bát

Duyên nợ với thi ca đã giúp thầy giáo dạy Sử sinh ra từ miền quê mặn mòi ven biển Đỉnh Bàn (TP Hà Tĩnh) đến với những vần thơ thấm đẫm phù sa quê hương. Trương Ngọc Ánh làm nhiều thơ, đủ các thể loại nhưng nhiều nhất, đặc sắc nhất vẫn là những bài thơ lục bát.
Dấu ấn 50 năm nền văn học nghệ thuật Hà Tĩnh

Dấu ấn 50 năm nền văn học nghệ thuật Hà Tĩnh

50 năm sau ngày thống nhất đất nước, các thế hệ văn nghệ sỹ Hà Tĩnh đã góp phần xây dựng được một nền VHNT dày dặn. Với hàng ngàn tác phẩm trên các lĩnh vực,  phản ảnh sinh động về sự phát triển kinh tế, văn hoá xã hội của Hà Tĩnh qua các giai đoạn lịch sử.