Tết về nhớ phiên chợ xưa

(Baohatinh.vn) - Cuối chạp, khi phố phường bắt đầu chộn rộn bán mua, khi những thức quà quê kiểng theo thương lái về phố, tôi lại nao nao với ký ức về các phiên chợ tết ở quê nhà Hà Tĩnh. Thuở ấy, chợ tết chính là nơi không khí tết cổ truyền về sớm nhất và đi chợ tết là nỗi háo hức của trẻ con chúng tôi…

Tết về nhớ phiên chợ xưa

Chợ quê ngày tết là ký ức đẹp đẽ của rất nhiều người... Ảnh: PV

Cách đây chừng 30 năm, các làng quê hầu như chỉ có một ngôi chợ lớn chung cho nhiều xã và họp theo phiên. Quê tôi có một cái chợ rất lớn chỉ họp vào ngày lẻ đóng ở xã gần kề gọi là chợ Huyện, được xem là cái chợ lớn thứ hai của huyện tôi và thường được người dân ở nửa huyện Can Lộc và nửa huyện bên cạnh đến giao dịch, mua sắm.

Vì vậy, chợ Huyện vào dịp tết, bắt đầu từ các ngày lẻ cuối tháng 12 âm lịch như 21, 23, 25, 27, 29 có rất đông người đến mua bán. Ấu thơ của chúng tôi, có lẽ không có niềm vui nào bằng việc được mẹ cho theo đi chợ tết.

Đi chợ tết là dịp chúng tôi được lạc vào một thế giới như trong mơ với cảm giác vui sướng lâng lâng, bồng bềnh khó tả. Đó là thế giới của các sắc màu xanh, đỏ, tím, vàng, trắng, đen... đan xen nhau lung linh dưới nắng từ các hàng hóa được bày bán như ấm chén, bát đĩa, hoa, quả, tranh ảnh, quần áo, câu đối, khẩu hiệu, pháo... Kỷ niệm những lần đi chợ ấy khắc sâu trong tâm tư, trở thành một miền ký ức đẹp đẽ không bao giờ có thể quên được.

Tết về nhớ phiên chợ xưa

Những món ăn đặc sản làm nên cái hồn của chợ quê ngày tết. Ảnh: PV

Bây giờ, khi đã có rất nhiều trải nghiệm, tôi vẫn thường nhớ về những thanh âm trong phiên chợ tết. Đó là thế giới của âm thanh rộn ràng, náo nhiệt với tiếng người cười nói, tiếng trống, tiếng chiêng được đánh lên, tiếng dao chặt xuống thớt, tiếng pháo nổ, tiếng gà gáy… cùng phát ra nghe rất lạ tai nhưng rất thú vị.

Đi chợ tết là dịp chúng tôi được may mắn thưởng thức một vài món rất ít khi được ăn trong năm. Đến nay, đã hơn 30 năm nhưng tôi chắc là những đứa bạn quê tôi vẫn còn nhớ vị thơm và vị ngọt của miếng kẹo lạc - đặc sản của quê tôi thời ấy. Đó là thứ kẹo được nấu bằng lạc và mật mía, được đổ trên giấy báo đặt trên mâm nhôm hoặc các mặt bàn rộng. Đối với chúng tôi thời đó, kẹo lạc là loại kẹo ngon nhất thế giới, là thứ quà bánh tuyệt hảo nhất trong thời niên thiếu.

Tết về nhớ phiên chợ xưa

Người đi xa trở về thường tìm mua những món ăn dân dã.... Ảnh: PV

Trong phiên chợ tết, những đứa trẻ thôn quê như chúng tôi được ăn bánh kẹo đã là một niềm vui sướng mà không phải bao giờ cũng có được. Còn nếu đứa nào được mẹ mua cho quần áo mới thì thật sự là một niềm hạnh phúc. Cái cảm giác được ướm thử quần áo và chọn lấy cho mình ngay tại các quầy hàng ở chợ tết thật là khó tả, nó cứ lâng lâng mãi trong lòng suốt cả phiên chợ và còn nguyên trong tôi suốt mấy ngày sau.

Chợ tết chính là không gian sinh hoạt, không gian văn hóa chuẩn bị cho một năm mới hứa hẹn những điều mới mẻ, thành công, an khang, thịnh vượng và hạnh phúc. Là không gian sinh động phản ánh đời sống của từng gia đình, của cộng đồng dân cư và của người dân cả một vùng quê rộng lớn.

Tết về nhớ phiên chợ xưa

Chợ quê ngày tết luôn rạng rỡ nét cười của những người nông dân. Ảnh: PV

Đi chợ tết những năm đó giúp tôi hiểu hơn về cuộc sống gia đình tôi, hiểu hơn về ba mẹ tôi với những vất vả, lo toan, bươn chải, tiết kiệm để chuẩn bị cho những cái tết dẫu chưa thật sự tươm tất nhưng tràn đầy niềm vui, hứng khởi và lắng đọng tình yêu thương, sự hy sinh, chia sẻ trong năm mới.

Chợ tết ngày nay đã không còn nhiều nếp xưa nữa nhưng những phiên chợ trong ký ức cứ như cuốn phim quay chậm, luôn trở về giữa tâm tư tôi khi những ngày tháng chạp trở về. Và trong mông lung chuyện cũ, tôi lại thấy thêm yêu những giá trị văn hóa của cha ông, thêm yêu quê hương và yêu Tổ quốc.

Chủ đề Đời sống văn hóa

Đọc thêm

Vốn cổ quê hương trong tình yêu của các ca sĩ trẻ

Vốn cổ quê hương trong tình yêu của các ca sĩ trẻ

Không phải ngẫu nhiên mà Hà Tĩnh là quê hương của nhiều ca sĩ thành danh trong dòng nhạc dân gian. Nhiều giọng ca người Hà Tĩnh chia sẻ, từ nhỏ họ đã được nuôi dưỡng tình yêu với nghệ thuật truyền thống thông qua những câu hò, điệu ví. Chất dân ca cứ thế ngấm dần vào giọng nói, tiếng hát một cách tự nhiên như hơi thở.
Dân ca ví, giặm Nghệ Tĩnh - “ngọc quý” của muôn đời

Dân ca ví, giặm Nghệ Tĩnh - “ngọc quý” của muôn đời

Trong kho tàng di sản văn hóa quý giá của miền quê xứ Nghệ, dân ca ví, giặm là những “hạt ngọc’’ lấp lánh. Bằng tâm hồn đẹp đẽ, phong phú, bằng tình yêu sâu sắc và mãnh liệt với di sản của cha ông, những thế hệ cư dân Nghệ An, Hà Tĩnh đã làm lung linh, tỏa sáng những viên ngọc quý ấy.
Xem nghệ nhân trình diễn di sản văn hóa được UNESCO ghi danh

Xem nghệ nhân trình diễn di sản văn hóa được UNESCO ghi danh

Tại các gian hàng trưng bày và trình diễn di sản văn hóa được UNESCO ghi danh trong khuôn khổ Festival “Về miền ví, giặm – Kết nối tinh hoa di sản” được tổ chức tại Hà Tĩnh, du khách sẽ có cơ hội khám phá những dấu ấn văn hóa của các vùng miền trong nước.
Cuốn biên niên sử của cộng đồng người Xứ Nghệ

Cuốn biên niên sử của cộng đồng người Xứ Nghệ

Dân ca ví, giặm là một bộ phận chủ đạo trong kho tàng thơ ca trữ tình dân gian do cộng đồng người Việt ở 2 tỉnh Nghệ An và Hà Tĩnh sáng tạo nên trong quá trình lao động sản xuất và sinh hoạt cộng đồng.
Nơi tỏa sáng các di sản văn hóa phi vật thể Việt Nam

Nơi tỏa sáng các di sản văn hóa phi vật thể Việt Nam

Festival “Về miền ví, giặm - Kết nối tinh hoa di sản” năm 2024, tại Hà Tĩnh không chỉ là nơi trình diễn di sản xứ Nghệ mà còn là không gian để các di sản văn hóa phi vật thể từ mọi miền đất nước hội tụ tỏa sáng.
Tiếng búa ghi danh nâng tầm ví, giặm

Tiếng búa ghi danh nâng tầm ví, giặm

Giây phút tiếng búa của Chủ tịch Ủy ban Liên chính phủ Công ước UNESCO về bảo vệ di sản phi vật thể vang lên, ghi danh dân ca ví, giặm Nghệ Tĩnh là di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại 10 năm trước, vẫn còn đọng mãi trong tôi những cảm xúc dâng trào.
Yêu câu ví, giặm quê mình

Yêu câu ví, giặm quê mình

Trước ngày “khai hội” kỷ niệm 10 năm dân ca ví, giặm Nghệ Tĩnh được UNESCO ghi danh là “Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại” (2014-2024), những người con quê hương Nghệ An - Hà Tĩnh đã mang câu ví, giặm ngọt ngào đến với muôn phương không khỏi bồi hồi, xao xuyến…
“Quả ngọt” mùa giá rét

“Quả ngọt” mùa giá rét

Khi không khí lạnh tràn về, những vườn quả đã ủ hương lên mật, ruộng nương, hạt tí tách nẩy mầm, cũng là lúc người nông dân Hà Tĩnh chộn rộn chờ đón những mùa đông ấm áp, đủ đầy.
Cô giáo say mê dân ca ví, giặm

Cô giáo say mê dân ca ví, giặm

Nhiều năm qua, cô Phan Thị Thùy Diễm (Tổng phụ trách Đội Trường THCS Thành Mỹ, huyện Nghi Xuân, Hà Tĩnh) đã không ngừng truyền dạy làn điệu dân ca cho các thế hệ học sinh.