(Baohatinh.vn) - Di tích Đền Cả Tổng Du Đồng, xã Đức Đồng (Đức Thọ, Hà Tĩnh) là nơi Bác Hồ thời niên thiếu đã theo thân sinh của mình là cụ Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc đến đây dạy học.
Theo các tư liệu lịch sử, đền Cả Tổng Du Đồng (đền Hàng Tổng) thuộc thôn Vĩnh Thành, xã Đức Đồng (Đức Thọ) được xây dựng vào cuối đời nhà Lê (khoảng đầu thế kỷ XVI). Đền thờ Hương cống Bùi Thúc Ngật, người được phong là Thành hoàng làng. Ông có công tổ chức khai phá, chiêu dân, lập nên xóm làng của Tổng Du Đồng, phát triển nghề làm ruộng và nuôi tằm, mở trường dạy học cho dân chúng cả vùng phía Tây huyện Đức Thọ ngày nay. Ảnh: Toàn cảnh đền Cả Tổng Du Đồng nhìn từ trên cao. Đến đời Cảnh Hưng (1740 - 1786), đền được vua Lê Hiển Tông phong sắc “Lương Uy Phụ quốc Trí dũng Hùng lược Hiền lương Dực bảo Trung hưng Thượng đẳng thần”. Các đời vua nhà Nguyễn về sau cũng đều có sắc phong cho đền Cả Tổng Du Đồng. Ảnh: 2 cột nanh trước cổng vào đền Cả Tổng Du Đồng. Kiến trúc đền bố cục kiểu chữ tam, gồm có cột nanh, tam quan, hạ điện, trung điện và thượng điện… Trong đó, tam quan có nhiều điểm khá đặc biệt, như một bình phong ngăn cách cổng, sân đền với các hạng mục khác. Trong ảnh: Mặt trước nhà tam quan đền Cả Tổng Du Đồng. Tam quan gồm một gian hai vì, làm bằng gỗ lim và mít, trên nóc có hình long chầu nguyệt; toàn bộ các đường xa, kẻ khâu đấm, rường vọng đều được chạm lộng các hình dân gian như cảnh trí sinh hoạt, tứ quí, cá chép vượt vũ môn, rùa đội cuốn thư, tre trúc... Những tác phẩm điêu khắc, chạm, lộng tỉ mỉ và tinh xảo giúp tam quan đền Cả Tổng Du Đồng được đánh giá là một trong những công trình kiến trúc nghệ thuật bậc nhất Hà Tĩnh thời phong kiến còn lưu lại đến nay.
Nhà hạ điện, trung điện và thượng điện gồm ba gian đều làm bằng gỗ lim, mít, lợp ngói mũi hài. Các đầu kẻ, xà và khâu đầu chạm trổ họa tiết trang trí hoa lá cách điệu, đường nét sắc sảo, mềm mại. Trong ảnh: Nhà hạ điện. Bên trong trung điện đền Cả Tổng Du Đồng. Thượng điện bố trí 3 bàn thờ, gian giữa đặt bài vị và các đồ tế khí thờ Hương cống Bùi Thúc Ngật, hai bên là bàn thờ thổ địa cùng các chư vị bách thần đã có công phù hộ làng, tổng. Ảnh: Gian thờ chính trong thượng điện đền Cả Tổng Du Đồng. Cùng với các công trình chính, đền Cả Tổng Du Đồng còn có nhiều hạng mục phụ trợ khác như: tường bao bằng vôi vữa, lối đi hai bên đền..., tạo nên một quần thể di tích cổ kính xanh mát.
Cùng với quần thể kiến trúc nghệ thuật độc đáo, đền Cả Tổng Du Đồng là nơi diễn ra nhiều sự kiện lịch sử nổi bật của Nhân dân địa phương. Đây là địa điểm tuyển mộ quân sĩ và nơi tiếp nhận lương thực của nghĩa quân Phan Đình Phùng vào những năm 1887 - 1888; năm 1930, đền là nơi thành lập Tổng uỷ Du Đồng của Đảng Cộng sản Đông Dương; vào ngày 21/8/1945, đây là nơi treo cờ đỏ sao vàng kêu gọi Nhân dân vùng lên đấu tranh trong cao trào Tổng khởi nghĩa giành chính quyền của huyện Đức Thọ. Theo các tư liệu lịch sử và chuyện kể từ các cao niên ở thôn Vĩnh Thành (Đức Đồng) qua các đời truyền lại, năm 1903-1904, trước khi vào Huế, cụ Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc đã dẫn theo con trai là Nguyễn Sinh Cung (tức Bác Hồ) đến đây dạy học. Thời gian này, tại đây, Bác Hồ nhiều lần đến tham quan và tham dự các buổi đàm đạo giữa cụ Nguyễn Sinh Sắc với các bô lão, trí thức trong vùng. Trong ảnh: Giáo viên và học sinh Trường Tiểu học Đức Đồng tham quan tại đền Cả Tổng Du Đồng. Với nhiều giá trị về lịch sử văn hóa, đền Cả Tổng Du Đồng đã được xếp hạng di tích lịch sử cấp quốc gia vào năm 1992. Phát huy các giá trị văn hóa lịch sử, thời gian qua đền Cả Tổng Du Đồng đã trở thành địa chỉ đỏ được các trường học trên địa bàn chọn làm điểm đến tham quan, giáo dục truyền thống quê hương. Trong ảnh: Giáo viên và học sinh Trường Tiểu học Đức Đồng nghe ông Bùi Ngọc Lan - Thành viên Ban quản lý di tích kể chuyện lịch sử ngôi đền.
Video: Toàn cảnh đền Cả Tổng Du Đồng.
Trong 5 năm qua, cùng với ngân sách Nhà nước, xã đã vận động con em xa quê và các mạnh thường quân đóng góp trên 2 tỷ đồng để trùng tu, tôn tạo di tích đền Cả Tổng Du Đồng. Nhằm phát huy giá trị di tích, thời gian tới, bên cạnh công tác bảo tồn, chúng tôi sẽ tiếp tục tăng cường tuyên truyền để lan tỏa hơn nữa những giá trị của di tích đến người dân địa phương cũng như khắp mọi miền.
Trầu không “tiến vua” ở thôn Văn Sơn, xã Đỉnh Bàn, huyện Thạch Hà (Hà Tĩnh) được nhiều người ưa dùng bởi vị thơm nồng khác biệt. Hiện cả làng đang tất bật chăm sóc, thu hoạch, chuẩn bị cho vụ Tết.
Sở hữu vẻ đẹp ngọt ngào và màn thể hiện xuất sắc qua các phần thi, nữ sinh quê Hà Tĩnh Nguyễn Linh Chi đã xuất sắc giành ngôi vị Á hậu 3 tại cuộc thi Hoa hậu Sinh viên Việt Nam 2024.
Các tham luận tại hội thảo do Quỹ Bảo tồn và phát huy giá trị di sản Nguyễn Du và Truyện Kiều (Hà Tĩnh) tổ chức đã cho thấy nhiều giá trị mới về tác phẩm văn học kinh điển.
Chả rươi thơm ngậy, ngoài giòn, trong mềm là tinh túy của ẩm thực vùng đất ven bờ sông Lam. Đến mùa rươi, thưởng thức món đặc sản này mới cảm nhận được hết nét đẹp của văn hóa ẩm thực truyền thống của Hà Tĩnh.
Gà hầm bí đỏ, đuôi bò hầm thuốc bắc, chân dê hầm đinh lăng... là những món ngon được chị em phụ nữ Hương Sơn (Hà Tĩnh) chế biến từ danh tác "Nữ công thắng lãm" của Đại danh y Hải Thượng Lãn Ông tại “Hội thi chế biến các món ăn cổ truyền gắn với các vị thuốc”.
Mô hình thí điểm nuôi cua lông tại phường Đại Nài (TP Hà Tĩnh) bước đầu mang tới nhiều triển vọng, vừa đem lại giá trị kinh tế cao vừa góp phần lan tỏa sản vật quê hương.
Chương trình “Lữ hành 3 miền – Kết nối – Hội tụ & Phát triển” là cơ hội để các doanh nghiệp lữ hành tại Hà Tĩnh và trên toàn quốc gặp gỡ, giao lưu, tìm kiếm cơ hội hợp tác.
Hàng trăm bức ảnh, tư liệu tại triển lãm kỷ niệm 300 năm Ngày sinh Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác sẽ giúp người dân Hà Tĩnh và du khách hiểu rõ hơn về cuộc đời và sự nghiệp của Đại danh y.
Nguyễn Thị Mỹ Chung (21 tuổi, quê huyện Nghi Xuân, Hà Tĩnh) gây ấn tượng tại chương trình "Cơ hội cho ai" với khả năng sử dụng ngoại ngữ thành thạo, sở hữu 2 học bổng toàn phần tại Canada, 1 start-up mảng làm đẹp cùng kinh nghiệm làm việc đáng nể.
Tổ khúc giao duyên “Ví giặm nên duyên” do Quang Hiếu sưu tầm và biên soạn; đoàn nghệ thuật Trung tâm Văn hóa - Điện ảnh tỉnh Hà Tĩnh biểu diễn tại Liên hoan di sản văn hóa phi vật thể được UNESCO ghi danh tại Hà Tĩnh.
Những trang văn, bài thơ của Hải Thượng Lãn Ông về quê hương, làng mạc, núi non… đến nay vẫn luôn hấp dẫn, cuốn hút, điều này được thể hiện rất rõ trong Thượng Kinh ký sự.
Cao điểm có gần 100 công nhân cùng nhiều loại máy móc được huy động để đẩy nhanh việc hoàn thành các hạng mục thuộc Dự án tu bổ, tôn tạo di tích khu mộ và tượng đài Hải Thượng Lãn Ông ở xã Sơn Trung, huyện Hương Sơn (Hà Tĩnh).
Phải mất hàng chục năm, cùng với sự kiên trì và đôi bàn tay khéo léo, người dân ở Hà Tĩnh mới có thể tạo nên những cổng nhà, hàng rào bằng xây xanh cực kỳ ấn tượng và đẹp mắt.
Với tấm lòng thơm thảo, chị Nguyễn Thị Nguyệt ở TDP 2, thị trấn Phố Châu (Hương Sơn, Hà Tĩnh) vẫn luôn dành những món quà nhỏ để hỗ trợ những mảnh đời bất hạnh, khó khăn.
“Tỉnh thành bát cảnh” - 8 cảnh đẹp, công trình của Thành Sen xưa mang theo những giá trị văn hóa, tinh thần và cả niềm tự hào của người TP Hà Tĩnh qua các thế hệ.
Những tư liệu quý về Bác Hồ do ông Nguyễn Văn Dưỡng (Hương Sơn - Hà Tĩnh) sưu tầm đã góp phần lan tỏa tinh thần học tập, làm theo tấm gương đạo đức, lối sống, phong cách Hồ Chí Minh.
Với bà Lê Thị Thanh - Chủ tịch Hội Người cao tuổi xã Thạch Long (Thạch Hà, Hà Tĩnh), việc được góp sức mình xây dựng quê hương ngày càng giàu đẹp là niềm hạnh phúc.
Với sự chuẩn bị kỹ lưỡng, Hà Tĩnh đã phối hợp tổ chức Festival "Về miền ví, giặm - Kết nối tinh hoa di sản" thành công, để lại ấn tượng trong lòng người dân và bạn bè muôn phương.
Festival "Về miền ví, giặm - Kết nối tinh hoa di sản" diễn ra thành công, tốt đẹp, để lại nhiều ấn tượng, cảm xúc sâu sắc cho người dân cũng như du khách khi về với Hà Tĩnh.
Sau 4 ngày diễn ra tại Hà Tĩnh với nhiều hoạt động, Festival "Về miền ví, giặm - Kết nối tinh hoa di sản" nhân kỷ niệm 10 năm dân ca ví, giặm Nghệ Tĩnh được UNESCO ghi danh chính thức khép lại.
Không phải ngẫu nhiên mà Hà Tĩnh là quê hương của nhiều ca sĩ thành danh trong dòng nhạc dân gian. Nhiều giọng ca người Hà Tĩnh chia sẻ, từ nhỏ họ đã được nuôi dưỡng tình yêu với nghệ thuật truyền thống thông qua những câu hò, điệu ví. Chất dân ca cứ thế ngấm dần vào giọng nói, tiếng hát một cách tự nhiên như hơi thở.
Với sự quyết tâm, đồng lòng của toàn Đảng, toàn dân, xã Cẩm Quang (huyện Cẩm Xuyên, Hà Tĩnh) đã cơ bản hoàn thành các tiêu chí NTM nâng cao trong năm 2024.
Những giai thoại gắn liền với vua Hàm Nghi và những báu vật nhà vua ban cho người dân xã Phú Gia (Hương Khê, Hà Tĩnh) được bà con lưu truyền qua nhiều thế hệ, gìn giữ cẩn thận đến ngày nay.
Với niềm đam mê mãnh liệt làn điệu ví, giặm, người Hà Tĩnh muôn phương đã không ngừng lan tỏa loại hình nghệ thuật đặc sắc này tới bạn bè trên mọi miền Tổ quốc và bè bạn quốc tế.
Hội thảo là dịp để khẳng định lại các giá trị mang tầm nhân loại và đánh giá công tác bảo tồn, phát huy di sản dân ca ví, giặm Nghệ Tĩnh sau 10 năm được UNESSCO vinh danh.
