Sự thay đổi của thời tiết, nhiệt độ, độ ẩm, tốc độ gió tác động lớn đến sức khỏe của mỗi người, làm suy giảm sức chống đỡ, từ đó tạo điều kiện thuận lợi cho các bệnh bùng phát, nhất là các bệnh hô hấp, tim mạch, xương khớp, cảm cúm...
Trẻ em là trường hợp hay bị tái phát các bệnh lý hô hấp mãn tính dẫn đến viêm phổi.
Người già, trẻ em, đặc biệt với người có các bệnh lý hô hấp mãn tính như: hen phế quản, viêm phổi tắc nghẽn mãn tính, giãn phế quản, cao huyết áp... là những trường hợp hay bị tái phát dẫn đến viêm phổi, suy hô hấp tai biến mạch máu não, đe dọa đến tính mạng con người.
Khi có không khí lạnh mạnh, nhiệt độ giảm đột ngột rất dễ phát sinh hiện tượng sốc nhiệt với người và cả cây trồng, vật nuôi. Trường hợp xảy ra rét đậm, rét hại thì khả năng tác động đến sức khỏe, môi trường, các hoạt động dân sinh, kinh tế... càng lớn.
Bởi vậy, khi có dự báo trên địa bàn chuẩn bị có đợt mưa, rét thì cần chủ động chuẩn bị phòng, chống nhằm hạn chế ảnh hưởng xấu đến sản xuất và đời sống.
Cụ thể, cần sắp xếp công việc hợp lý để né tránh thời tiết xấu có thể ảnh hưởng đến tiến độ cũng như chất lượng công việc (bố trí các công việc ngoài trời vào ngày thời tiết tốt, sắp xếp công việc có thể làm trong nhà vào ngày mưa rét để hạn chế ảnh hưởng xấu đến sức khỏe).
Chuẩn bị đầy đủ nguyên, vật liệu phục vụ sản xuất trước khi xảy ra mưa rét để chủ động nguồn nguyên liệu, tránh ảnh hưởng xấu của việc chuỗi cung ứng nguyên vật liệu có thể bị tắc nghẽn do ảnh hưởng của mưa rét. Bên cạnh đó, cũng cần có sẵn nguồn nguyên, nhiên liệu để hạn chế di chuyển trong các ngày mưa rét, đặc biệt là khi có rét đậm, rét hại. (khi nhiệt độ xuống khoảng dưới 13 độ C, nhiều cửa hàng có thể bị đóng cửa để tránh rét nên có thể ảnh hưởng đến việc mua bán hàng hóa, nguyên vật liệu).
Chuẩn bị đầy đủ thức ăn, nhiên liệu để hạn chế ra ngoài trong thời tiết mưa rét nhưng vẫn có bữa ăn đầy đủ dưỡng chất để cơ thể khỏa mạnh, chống rét tốt. Trong thời tiết giá rét nên sử dụng một số gia vị có tính cay, nóng như gừng có thể làm ấm bụng, trừ hàn, tăng khả năng tiêu hóa.
Che chắn nhà, cửa hoặc chủ động đóng lại các cửa sổ, cửa tum, cửa lùa xung quanh ngôi nhà của bạn để giữ ấm cho không gian trong nhà, tránh việc nhiệt độ trong nhà giảm thấp hoặc giảm quá nhanh có thể ảnh hưởng đến sức khỏe.
Kiểm tra lại điều hòa nhiệt độ 2 chiều (nếu có), chuẩn bị sẵn chăn, khăn, mũ giữ ấm cơ thể để chống rét. Hạn chế tối đa việc sưởi ấm bằng than, củi, nhất là trong môi trường kín, do khói than, củi có thể gây chết người hoặc ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe. Đối với người già, người có bệnh nền, cần chuẩn bị sẵn các loại thuốc cần dùng và thường xuyên theo dõi những thay đổi của sức khỏe khi thời tiết thay đổi.
Cần hạn chế tối đa việc sưởi ấm bằng than, củi trong môi trường kín.
Đối với sản xuất nông nghiệp cần chuẩn bị những việc sau:
- Tìm kiếm và lùa trâu bò thả rông về tập trung vào chuồng trại hoặc những khu vực dễ triển khai các hoạt động phòng chống rét cho trâu bò.
- Chủ động che chắn chuồng trại tránh gió lùa và chuẩn bị vật liệu để đốt lửa sưởi ấm cho gia súc gia cầm khi nhiệt độ xuống thấp.
- Làm vệ sinh chuồng trại để đảm bảo sàn chuồng khô ráo, sạch sẽ.
- Chuẩn bị đầy đủ thức ăn, nước uống cho gia súc, gia cầm, bổ sung dinh dưỡng hợp lý để tăng sức đề kháng, chống rét tốt.
- Đối với các hộ nuôi trồng thủy sản cần gia tăng mực nước ao nuôi ở mức hợp lý để hạn chế việc nhiệt độ nước ao nuôi giảm quá thấp gây sốc nhiệt hoặc làm giảm sức đề kháng cho tôm, cá.
- Trong thời tiết lạnh, tôm cá thường giảm mức tiêu thụ thức ăn nên cần theo dõi mức thức ăn thừa để giảm mức thức ăn tránh cho thừa thức ăn gây ô nhiễm ao nuôi.
- Khi nhiệt độ có khả năng xuống quá thấp cần chủ động che chắn gió cho ao nuôi, phủ vật liệu lên bề mặt ao nuôi hoặc thả vật liệu nổi trên bề mặt ao nuôi để hạn chế giảm nhiệt.
Nuôi nhốt bò tại nhà là một trong những biện pháp để bảo vệ đàn vật nuôi trong tiết trời mưa rét.
Mọi người dân cần theo dõi sát tình hình thời tiết, diễn biến của mưa rét để chủ động trong phòng tránh và bố trí hợp lý các công việc trong sản xuất và đời sống.