Đến nay, nông dân Hà Tĩnh đã cơ bản thu hoạch gần 100% diện tích lúa hè thu, đảm bảo một vụ sản xuất “ăn chắc”, an toàn trước mùa mưa bão. Năng suất trung bình đã phá kỷ lục từ trước đến nay, ước đạt ước đạt 51,58 tạ/ha (cao hơn vụ hè thu 2023 là 1,33 tạ/ha), sản lượng đạt trên 231.400 tấn.
Vụ hè thu 2024, huyện lúa Cẩm Xuyên tiếp tục dẫn đầu toàn tỉnh với năng suất đạt 55,29 tạ/ha. Trong đó, một số địa phương như: Cẩm Quang (60 tạ/ha), Nam Phúc Thăng (58 tạ/ha), Cẩm Thành (60 tạ/ha)…
Chị Nguyễn Thị Minh (thôn 3, xã Cẩm Quang, Cẩm Xuyên) cho biết: “Vụ hè thu tôi chỉ sản xuất lúa Khang dân 18 và Nếp 98. Lúa được mùa nhất từ trước đến nay, năng suất trung bình đạt trên 3,5 tạ/sào. Lúa tươi được thương lái thu mua với giá cao (6.500 đồng/kg). Quan trọng nhất là nhờ xuống giống đồng nhất, cùng 1 thời vụ nên nhiều diện tích thu hoạch nhanh chóng, tránh được thời tiết mưa lũ”.
Theo đánh giá của Phòng NN&PTNT huyện Cẩm Xuyên, vụ hè thu 2024, toàn huyện gieo cấy 9.088,4 ha lúa; trong đó, nhóm giống lúa hàng hóa dễ bán chiếm đến 81% tổng diện tích (bao gồm các giống: Khang dân, Khang dân đột biến, Xuân mai, Nếp). Giá bán lúa ở mức cao, dao động từ 6.500 - 6.600 đồng/kg đối với lúa tươi và 8.700 - 8.800 đồng/kg đối với lúa trau 1 lần (mức giá này tương đương với vụ xuân năm 2024).
Ngoài huyện Cẩm Xuyên, các địa phương có trình độ thâm canh tốt đều đạt năng suất cao, đồng đều như: Thạch Hà (54 tạ/ha), Can Lộc (54,32 tạ/ha), huyện Kỳ Anh (54 tạ/ha)...
Tại Kỳ Anh, toàn huyện gieo cấy hơn 4.600 ha; ưu tiên bộ giống chủ lực có ưu thế vượt trội về năng suất và chất lượng như VNR10, ADI 168, Bắc Thịnh, Hà Phát 3,...
Ông Phan Công Toàn - Trưởng phòng NN&PTNT huyện Kỳ Anh thông tin: “Chưa năm nào vụ lúa hè thu được mùa như năm nay, năng suất 54 tạ/ha (cao hơn vụ hè thu năm 2023 và cao hơn năng suất bình quân của tỉnh gần 2,5 tạ/ha), là năm cao nhất từ trước đến nay. Lúa được thu mua với giá cao đã tạo niềm phấn khởi cho bà con nông dân bám đồng thu hoạch an toàn trước mùa mưa bão".
Theo các chuyên gia, thắng lợi vụ lúa hè thu năm 2024 là tổng hòa của nhiều yếu tố. Thời tiết đầu vụ có nhiều đợt mưa, cung cấp lượng nước đáng kể giúp bà con đẩy nhanh tiến độ gieo cấy, cơ bản hoàn thành sớm so với kế hoạch đề ra từ 5 - 6 ngày. Công tác chỉ đạo lựa chọn bộ giống cũng được ngành chuyên môn xem xét căn cơ, sử dụng chủ yếu nhóm giống có thời gian sinh trưởng dưới 110 ngày, không cơ cấu 1 giống quá 30% diện tích gieo, cấy.
Các giống đại trà gồm: Nếp 98, Hương Thơm số 1, BQ, Khang dân đột biến, Khang dân 18, Xuân Mai, Bắc Thịnh, Hà Phát 3, Thiên ưu 8, BT09, PC6, HN6, ADI168. Đối với nhóm giống lúa lai Nhị ưu 838, TH3-5, TH3-3, MHC2, Lai thơm 6, Thái Xuyên 111 định hướng bố trí sản xuất tại các vùng đất tốt, đủ nước, thâm canh cao. Việc tập trung sử dụng các bộ giống ổn định, tiếp tục sản xuất các giống lúa mới chất lượng cao phù hợp với điều kiện sinh thái từng địa phương là một trong những yếu tố quan trọng hàng đầu, quyết định thành công trong vụ hè thu này.
Bám sát lịch thời vụ, quá trình sinh trưởng của lúa, Sở NN&PTNT liên tục ban hành các khuyến cáo, hướng dẫn để địa phương triển khai phòng trừ sâu bệnh đồng loạt, tập trung và chủ động ứng phó với diễn biến thời tiết bất thường. Nhờ vậy, tình hình dịch bệnh được kiểm soát, thu hoạch tập trung và né tránh an toàn tác động tiêu cực của thời tiết cuối vụ.
Cùng với sự sâu sát từ chính quyền địa phương và ngành chuyên môn, yếu tố trọng yếu làm nên thắng lợi vụ hè thu 2024 chính là sự nỗ lực của bà con nông dân. Anh Phạm Hữu Mạnh (thôn Đồng Vịnh, xã Tân Dân, Đức Thọ) phấn khởi: “Là vùng ngoài đê, thường xuyên chịu ảnh hưởng nặng nề của thiên tai, mưa lũ nên chúng tôi luôn chủ động trong khâu sản xuất. Vụ này gia đình tôi làm 1,5 mẫu ruộng cơ cấu các giống ngắn ngày, đảm bảo lúa sinh trưởng trong khung thời vụ an toàn; theo dõi sát quá trình sinh trưởng, chăm sóc, phòng trừ sâu bệnh đúng quy trình kỹ thuật... Hơn 3 tháng chăm bón, cuối cùng, gia đình tôi cũng được gặt “mùa vàng”, thu hoạch an toàn trước mùa mưa bão”.
Cùng với đó, những cánh đồng mẫu rộng lớn, bằng phẳng, đồng bộ về hạ tầng giao thông sau công cuộc chuyển đổi, tích tụ ruộng đất cũng góp phần nâng cao năng suất, sản lượng, đẩy nhanh tiến độ thu hoạch trong vụ sản xuất nhiều rủi ro.
Đến nay, toàn tỉnh đã tập trung, tích tụ được 9.311,93 ha, đạt 62% chỉ tiêu Nghị quyết 06-NQ/TU ngày 18/11/2021 của BCH Đảng bộ tỉnh về lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện tập trung, tích tụ ruộng đất gắn với xây dựng NTM giai đoạn 2021-2025 và những năm tiếp theo.
Đánh giá về kết quả sản xuất vụ lúa hè thu 2024, Giám đốc Sở NN&PTNT Nguyễn Văn Việt cho biết: “Đến thời điểm này có thể khẳng định, đây là vụ lúa hè thu thắng lợi trọn vẹn trên ba phương diện lớn gồm: diện tích, năng suất và sản lượng. Một số giống lúa thương phẩm có giá trị hàng hóa được thâm canh tốt ở các vùng thuận lợi tiếp tục cho năng suất vượt trội như Nếp 98, Nếp 87, Hà Phát 3, Khang dân, Khang dân đột biến.
Đây chính là động lực để bà con nông dân đầu tư về giống, vật tư nông nghiệp bước vào vụ sản xuất vụ xuân 2025. Đồng thời, các địa phương tiếp tục huy động nguồn lực, đẩy nhanh chuyển đổi, tích tụ ruộng đất, hoàn thiện hạ tầng tại các vùng đất sau chuyển đổi nhằm thúc đẩy sản xuất theo hướng hàng hoá, nâng cao giá trị và hiệu quả trên đơn vị diện tích; góp phần phát triển nông nghiệp bền vững”.