Nghiêng lòng cùng tháng Chạp

“Em ơi sáng nay mưa bụi bay/Mùa xuân tìm đến bên ta từng chấm nhỏ” – Mỗi lần đi giữa làn mưa bụi mong manh, những câu thơ của Vũ Duy Thông lại vang lên giữa lòng ta thao thiết. Mùa xuân đang lặng lẽ tìm về và nỗi lưu luyến với những ngày tháng Chạp lại dậy lên trong những phút ngân đọng của cảm xúc, trong phút “dọn lòng” thênh thang đón chờ xuân mới…

Thật lạ là dù có những biến đổi lớn về khí hậu thì tháng Chạp cũng trở về giữa nhân gian bằng chừng ấy sự sinh chuyển của cỏ cây, của khí trời và lòng người. Cả những cơn mưa dằng dai và những vệt nắng hiếm hoi cũng như dùng dằng muốn níu kéo chút tàn dư mùa cũ. Nói tàn dư nghe có vẻ đượm màu buồn nhưng chính chút tàn dư ấy lại là tác nhân để đào, mai cựa mình. Nắng hanh ủ quanh những nhánh cành khô queo mà bên trong dạt dào nhựa chảy. Và một sáng mai thức dậy ta đã thấy trên từng kẽ lá, trên chính thớ vỏ xù xì mọc ra lấm tấm những nụ mầm tươi non. Khi ấy những khu vườn trên khắp xóm thôn cũng đầy lá khô rụng, thứ lá ấy gặp ngọn gió đông còn cố vươn mình bay lên tạo ra những thanh âm khiến lòng người xao xác, nhớ mong một điều gì rất đỗi mơ hồ. Trong khung cảnh ấy, nhìn đàn én chộn rộn lượn bay trên bầu trời đi tìm hơi ấm mùa xuân lòng ta cũng nôn nao chờ đón những điều mới mẻ trong từng bước đi của những ngày tháng Chạp.

Nắng hanh ủ quanh những nhánh cành xù xì cho nụ mầm bật nở
Nắng hanh ủ quanh những nhánh cành xù xì cho nụ mầm bật nở

Quê ta – một miền quê miên man đồi núi che chở một dòng chảy hiền hòa, mỗi tháng Chạp đi qua, tất cả đều trở nên thâm trầm, tĩnh mịch nhưng ẩn trong cái vẻ ngoài bình lặng ấy là sự sinh chuyển của muôn cây. Để năm nào cũng vậy, cứ độ cuối Chạp là cam, quýt lại bừng lên đỏ mọng như đèn treo còn những lùm lá dong lại mướt lên một màu xanh thẫm. Hai sản vật ấy không chỉ riêng đất quê ta có nhưng hương vị và màu sắc thì khó nơi nào sánh được, thế nên trong những ngày cuối Chạp tất bật, người người khắp chốn lại tìm về các vườn cam, vườn quýt để tự tay chọn lấy những quả cam bù đỏ mọng màu mặt trời vừa để cúng gia tiên vừa làm quà gửi những người con xa xứ. Nhìn những chuyến đi của sản vật miền núi thơm ấy lòng ta cũng dậy lên niềm tự hào sâu kín về thổ nhưỡng quê hương, về sức lực của những bàn tay, khối óc người nông dân trong thời đại mới.

Những quả cam bù mọng đỏ màu mặt trời là thứ quả không thể thiếu trên ban thờ gia tiên tong dịp Tết cổ truyền của người Hà Tĩnh
Những quả cam bù mọng đỏ màu mặt trời là thứ quả không thể thiếu trên ban thờ gia tiên tong dịp Tết cổ truyền của người Hà Tĩnh

Sáng nay, ta thảnh thơi bước đi giữa thành phố mù sương. Mùi hương trầm bảng lảng đẩy lòng ta trôi về miền ký ức. Bỗng giật mình thảng thốt: Đã gần 20 Tết rồi. Ngày còn sống, độ này nội ta đã sắm Tết gần đủ và trong những thức vật được mua về ấy thể nào cũng có những cây hương trầm cỡ đại. Nội thường nói, đốt hương trầm cho căn nhà ấm áp, cho bằng hàng xóm láng giềng để con cháu quên đi những nghèo khó về vật chất. Và, nội bao giờ cũng chuẩn bị cho mỗi đứa cháu một phần tiền lẻ cho phiên chợ Trâu truyền thống. Phiên chợ ấy, vào thế hế của ta không còn bán trâu nữa mà trở thành ngày vui của trẻ con. Dù khó, dù nghèo, phiên chợ ấy đứa nào cũng có một món tiền đủ để mua một con gà gáy (tò he), một phong kẹo cốm và vài chiếc bóng bay xanh đỏ. Thế nên, đứa nào cũng mong đến ngày 19, 20 tháng Chạp để được tự tay cầm tiền, tự mình đi chợ và mua thứ mình thích. Độ này, ở quê cha ta cũng đã bắt đầu xắm nắm đi chọn pheo, chọn mạy để làm cây nêu tiễn ông Táo về trời. Mẹ lại đưa tay nhẩm tính thời gian để còn chuẩn bị đi thăm mộ tổ tiên, ông bà, để mua sắm thực phẩm đón Tết. Kể cũng lạ, cả năm người ta thường tính việc bằng ngày dương lịch nhưng tháng Chạp như có một đặc quyền riêng khiến người ta bỗng dưng đổi sang tính thời gian ngày Âm lịch. Cữ 20 trở đi, điều đó càng rõ. Cứ mở miệng là hỏi nhau hăm mấy Tết rồi nhỉ. Rồi rủ nhau đi mua sắm Tết, rủ nhau đi lễ chùa, đi chợ hoa… Cứ thế, những ngày tháng Chạp cũng trở nên thiêng liêng hơn trong thành kính những công việc chuẩn bị cho các tập tục cổ truyền.

Tháng Chạp cũng là phiên khúc của sự sum vầy, hội ngộ. Cuối Chạp, khắp làng trên xóm dưới đã xôn xao những lời thăm hỏi con nhà này, cháu nhà kia hăm mấy Tết thì về…Và như có thần giao cách cảm, những đứa con xa xứ cũng chộn rộn niềm hạnh phúc sum họp, trong sâu thẳm trái tim lại lâng lâng dâng lên vị Tết quê nhà. Dẫu phải chen lấn tàu xe vẫn không phiền lòng mà hồi hộp mong ngóng phút giây được gói bánh cùng mẹ cha, được quây quần cùng anh em bên nồi bánh chưng chờ trời sáng, được gặp lại bạn bè thuở ấu thơ, được thảnh thơi rảo bước trên bờ đê làng bình yên…

Mùa xuân ấm áp về cùng những câu đối Tết
Mùa xuân ấm áp về cùng những câu đối Tết

Tháng Chạp như ngưng lại không trôi đi được cùng bao nhiêu việc phải làm cho một năm đã qua, cho một năm đang tới. Ấy vậy mà, sáng nay bước ra thềm nhà, một nụ đào đã xòe cánh tỏa hương… Ta biết, tháng Chạp đã cất bước nhường chỗ cho mùa xuân đang về. Trong miên man niềm hoài niệm, ta lại mường tượng về một sớm xuân ấm áp, cụ cố ngoại ta trải chiếu bên hè, cánh mai vàng nhẹ rơi trên đĩa mực tàu, cụ cầm chiếc bút lông cán đã lên nước bóng loáng viết câu đối Tết, màu mực tàu óng ánh trên phong giấy đỏ tươi, nhắn nhủ con cháu bao lời dạy thâm sâu mà chan chứa nghĩa tình…. Dáng cụ ngồi khoan thai như đã trút bỏ hết những lo toan, nhọc nhằn, chỉ còn lại sự thảnh thơi đón chờ xuân mới…

Thêm một tháng Chạp nhiều cảm xúc và niềm hoài niệm nữa lại đã đi qua! Phút giao mùa, lòng ta như cũng nghiêng xuống cùng tháng Chạp trong niềm luyến nhớ chơi vơi…

Cuối Chạp năm Tân Mão

Tùy bút

Đọc thêm

Tìm lại câu nói nổi tiếng của vua Bảo Đại 80 năm trước

Tìm lại câu nói nổi tiếng của vua Bảo Đại 80 năm trước

'Trẫm ưng làm dân của một nước độc lập hơn làm vua một nước nô lệ'. Câu phát ngôn để đời của vua Bảo Đại có phải trong bản chiếu thoái vị mà vua đã đọc vào buổi lễ thoái vị chiều 30-8-1945 như nhiều sách báo lâu nay vẫn viết hay không?
Thăm Đền thờ Đông các đại học sỹ Trương Quốc Dụng

Thăm Đền thờ Đông các đại học sỹ Trương Quốc Dụng

Về với Đền thờ Đông các đại học sỹ Trương Quốc Dụng (xã Thạch Khê, tỉnh Hà Tĩnh), chúng ta không chỉ cảm nhận được dấu ấn thời gian mà còn thấy rõ tầm vóc của một người đã dành trọn đời mình cho quê hương, dân tộc.
Podcast Truyện ngắn: Bạn mới

Podcast Truyện ngắn: Bạn mới

Trời thu trong xanh vời vợi. Một năm học mới đang bắt đầu, một tình bạn mới cũng chỉ vừa bắt đầu. Phía trước, còn bao nhiêu khó khăn và thử thách, nhưng chắc chắn chúng tôi sẽ luôn cố gắng để vượt qua...
Kế tục truyền thống, tập trung xây dựng, phát triển văn hóa và con người Hà Tĩnh trong thời kỳ mới

Kế tục truyền thống, tập trung xây dựng, phát triển văn hóa và con người Hà Tĩnh trong thời kỳ mới

Cách đây 80 năm, ngày 28/8/1945, trong Tuyên cáo của Chính phủ lâm thời nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, Bộ Thông tin - Tuyên truyền (tiền thân của Bộ VH-TT&DL ngày nay) được thành lập. Tròn 8 thập kỷ hình thành và phát triển, đội ngũ những người làm công tác văn hóa Việt Nam nói chung, Hà Tĩnh nói riêng đã không ngừng lớn mạnh, trưởng thành về mọi mặt, đóng góp xứng đáng vào công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Sơ đồ tham quan Triển lãm thành tựu đất nước 80 năm

Sơ đồ tham quan Triển lãm thành tựu đất nước 80 năm

Không gian triển lãm của Hà Tĩnh tại khu vực sảnh 5-7, được thiết kế thành 3 phân khu nổi bật, gồm: Hành trình 80 năm chiến đấu - xây dựng - hội nhập; những thành tựu KT-XH thời kỳ đổi mới; Hà Tĩnh vươn ra thế giới - Khát vọng phát triển bền vững. Triển lãm khai mạc tại Trung tâm Hội chợ Triển lãm Quốc gia hôm nay, mở cửa đến hết ngày 5/9.
Quốc kì Việt Nam tung bay trong đại nhạc hội âm nhạc 8Wonder đẳng cấp nhất tháng 8

Quốc kì Việt Nam tung bay trong đại nhạc hội âm nhạc 8Wonder đẳng cấp nhất tháng 8

Hơn 5 tiếng đồng hồ sống trong lễ hội âm nhạc, hơn 30 bài hát được trình diễn bởi các ngôi sao hàng đầu J Balvin, DJ Snake, The Kid LAROI, DPR Ian, Soobin, Hoà Minzy, tlinh, Trọng Hiếu, cùng khoảnh khắc kết show mãn nhãn với màn pháo hoa ngợp trời… tất cả khiến hơn 50.000 khán giả có mặt tại siêu nhạc hội 8Wonder vỡ oà cảm xúc.
Podcast truyện ngắn: Giếng xưa vẫn đợi

Podcast truyện ngắn: Giếng xưa vẫn đợi

Câu chuyện về tình yêu, sự đợi chờ của người con gái nơi quê nhà, không chỉ là nỗi nhớ thương, mất mát, mà còn là sức mạnh của lòng chung thủy, niềm tin và sự hy sinh âm thầm...
“Mưa đỏ” - Bi tráng, hào hùng và mãn nhãn

“Mưa đỏ” - Bi tráng, hào hùng và mãn nhãn

Hàng trăm khán giả Hà Tĩnh có mặt trong buổi chiếu đầu tiên bộ phim “Mưa đỏ” đã không khỏi xúc động và trào dâng niềm tự hào về công cuộc chiến đấu bảo vệ Tổ quốc non sông.
Podcast tản văn: Hương thị mùa thu

Podcast tản văn: Hương thị mùa thu

Mùa thu đến mang theo mùi hương của một loài quả rất đặc trưng của mùa, đó là quả thị. Hương thị cũng gắn liền với những kỷ niệm ngọt ngào của tuổi thơ.
24 giờ chơi Tết độc lập ở Hà Nội

24 giờ chơi Tết độc lập ở Hà Nội

Gợi ý một số hoạt động phải xem trong ngày 2/9 và một số điểm tham quan, ăn uống, vui chơi đậm chất Hà Nội cho du khách đến từ miền Trung và miền Nam.
ADB mong muốn xây dựng mô hình du lịch "chữa lành" tại Hà Tĩnh

ADB mong muốn xây dựng mô hình du lịch "chữa lành" tại Hà Tĩnh

Trong xu thế ngày càng nhiều người Việt lựa chọn rời xa phố thị, tìm đến thiên nhiên và sự tĩnh lặng để chữa lành cả thể chất lẫn tinh thần, ADB định hướng phát triển du lịch "chữa lành", tận dụng lợi thế giữa rừng núi, thiên nhiên nhằm thu hút du khách trải nghiệm tại Hà Tĩnh.