Tuổi nghỉ hưu tăng 3-4 tháng
Từ ngày 1/1, tuổi nghỉ hưu của lao động trong điều kiện làm việc bình thường tăng lần lượt ba và bốn tháng, nam đạt 61 tuổi 3 tháng và nữ 56 tuổi 8 tháng. Lộ trình tăng đều đặn cho đến khi nam đủ 62 tuổi vào năm 2028 và nữ đạt 60 tuổi vào năm 2035.
Trước ngày 1/7/2025, lao động nghỉ hưu trước tuổi ngoài đóng đủ 20 năm BHXH phải có kết quả giám định suy giảm khả năng lao động 61% trở lên. Thời gian nghỉ trước không quá 5 năm với lao động suy giảm từ 61% đến dưới 81% và không quá 10 tuổi với người suy giảm trên 81%. Với mỗi năm nghỉ hưu trước tuổi, lao động bị trừ 2% tỉ lệ hưởng lương hưu.
Tuổi điều kiện hưởng lương hưu cũng tăng đồng bộ với tuổi nghỉ hưu, nam từ đủ 61 tuổi 3 tháng, nữ 56 tuổi 8 tháng và đóng từ đủ 20 năm BHXH. Mức hưởng 45% bình quân tiền lương tính đóng BHXH với người tham gia 20 năm, mỗi năm sau đó tích lũy thêm 2%. Để hưởng lương hưu tối đa, lao động nữ đóng đủ 30 năm và nam đủ 35 năm BHXH.
Từ 1/7/2025 khi Luật BHXH sửa đổi có hiệu lực, thời gian đóng BHXH giảm từ 20 xuống còn 15 năm. Số năm tham gia làm điều kiện hưởng hưu trí của lao động cũng giảm tương ứng song vẫn phải đảm bảo đủ tuổi nghỉ hưu theo quy định.
Tỉ lệ hưởng lương hưu của lao động nữ đóng 15 năm bằng 45% mức bình quân tiền lương làm căn cứ đóng BHXH. Với lao động nam đủ tuổi nghỉ hưu, đóng BHXH 15 năm thì mức hưởng bằng 40% bình quân tiền lương tháng. Từ 16 đến 20 năm, mỗi năm tính thêm 1%. Từ năm thứ 20 trở đi, tỉ lệ hưởng lương hưu là 45%, cứ đóng mỗi năm tính thêm 2% cho đến khi hưởng tối đa 75%.
Lương hưu khu vực công tính bình quân toàn bộ quá trình đóng BHXH
Lao động khu vực nhà nước gia nhập hệ thống an sinh từ ngày 1/1/2025 sẽ hưởng lương hưu trên nền tiền lương bình quân đóng BHXH của toàn bộ quá trình thay vì bình quân các năm cuối như trước đây. Trước thời điểm này, luật quy định tính bình quân 5-20 năm cuối với người tham gia tùy từng thời điểm. Cụ thể:
Lao động tham gia BHXH cả hai khu vực nhà nước và doanh nghiệp thì tính bình quân tiền lương đóng BHXH của hai giai đoạn. Chính phủ sẽ quy định chi tiết nội dung và một số trường hợp đặc biệt.
Với lao động ngoài doanh nghiệp, tiền lương làm căn cứ đóng BHXH để hưởng lương hưu, trợ cấp một lần vẫn giữ nguyên tính bình quân toàn bộ quá trình đóng.
Tuổi nhận trợ cấp hưu trí xã hội giảm 5 năm
Luật Bảo hiểm xã hội sửa đổi có hiệu lực từ ngày 1/7 quy định tuổi hưởng trợ cấp hưu trí hạ từ 80 xuống 75 với người già không lương hưu, không trợ cấp BHXH hàng tháng. Chính sách áp dụng độ tuổi thấp hơn 5 năm với người già từ đủ 70 tuổi thuộc hộ nghèo, cận nghèo. Ngoài tiền hưởng mỗi tháng, người cao tuổi được ngân sách đóng BHYT. Tiền hưởng hiện hành của người đủ 80 tuổi trở lên là 500.000 đồng mỗi tháng.
Mức hưởng do Chính phủ quy định và định kỳ ba năm sẽ rà soát để xem xét điều chỉnh tùy điều kiện kinh tế xã hội và ngân sách. Luật định Ủy ban Thường vụ Quốc hội điều chỉnh giảm dần độ tuổi thụ hưởng dựa trên đề nghị của Chính phủ.
Chính sách giúp đưa khoảng 800.000 người già vào lưới an sinh. Hiện, độ bao phủ chế độ cho người già sau tuổi nghỉ hưu của cả nước chưa tới 40%, trong khi Nghị quyết 28 của Trung ương đặt mục tiêu bao phủ 55% vào năm 2025 và khoảng 60% vào năm 2030.
Với người đủ tuổi nghỉ hưu mà chưa đủ năm đóng BHXH, không rút một lần, chưa đủ tuổi hưởng trợ cấp hưu trí xã hội (nam từ đủ 61 tuổi 3 tháng, nữ 56 tuổi 8 tháng đến dưới 75 tuổi) thì có thể nhận trợ cấp hàng tháng từ chính khoản đóng góp vào Quỹ BHXH.
Cả nước có khoảng 3,3 triệu người hưởng lương hưu, trợ cấp BHXH, trợ cấp hàng tháng. Khảo sát người cao tuổi Việt Nam (VNAS) năm 2022 cho kết quả nguồn thu nhập của người già Việt Nam phần lớn đến từ sự hỗ trợ của con cái, tới 38%; 29% từ tiếp tục làm việc, chỉ 15% hưởng hưu trí và 10% nhận trợ cấp xã hội.
