Lắng đọng dòng La

(Baohatinh.vn) - Sông La - một con sông “không nguồn, không cửa” nhưng đã khởi nguồn cho biết bao giá trị văn hóa, lịch sử của quê hương Hà Tĩnh. Những giá trị ấy và cảnh sắc đôi bờ sông La cũng ẩn giấu nhiềm tiềm năng du lịch trải nghiệm chưa được khai thác.

Lắng đọng dòng La

Lắng đọng dòng La

Sông La - một con sông “không nguồn, không cửa” nhưng đã khởi nguồn cho biết bao giá trị văn hóa, lịch sử của quê hương Hà Tĩnh. Những giá trị ấy và cảnh sắc đôi bờ sông La cũng ẩn giấu nhiềm tiềm năng du lịch trải nghiệm chưa được khai thác.

Bắt đầu ở điểm cuối của 2 con sông Ngàn Sâu, Ngàn Phố tại ngã ba Tam Soa, sông La chảy qua 15 km làng mạc, xóm thôn, đến ngã ba Phủ (Nghi Xuân) thì hợp lưu với dòng Lam đổ ra biển cả. Trên bản đồ, hầu như sông La không có khúc nào thẳng. Ngay từ điểm bắt đầu, sông đã vồng lên hướng Bắc thành một vòng cung lách qua bãi Ngưu Chữ rồi lại lượn một vòng cung chếch về hướng Đông Nam lách mình dưới cầu Thọ Tường ôm ấp các làng quê và cuối cùng là uốn mình thành một vòng cung nhỏ theo hướng Bắc mới nhập vào dòng Lam.

Có lẽ bởi đặc điểm địa lý đó mà nước sông La được sử sách ghi nhận là “Chảy không nhanh nhưng cũng không quá chậm. Vị nước ngọt mà thơm, tính bình mà nhuận, có cảnh trí tắm nước hóng gió, có phong độ của bọn bút nghiên…”. Và, Huy Cận trong bài thơ “Gửi bạn người Xứ Nghệ” cũng đã khái quát “Như sông La chảy chậm. Đọng bao nỗi vui sầu”. Trong những vòng cung uốn lượn theo làng mạc, xóm thôn ấy, sông La đã lắng trong dòng chảy và bồi đắp cho các làng quê rất nhiều giá trị văn hóa độc đáo.

Lắng đọng dòng La

Trên suốt chừng 15 km ngắn ngủi của mình, sông La luôn gắn với núi, với làng và với người Đức Thọ, làm nên một Đức Thọ “gạo trắng nước trong”, khiến cho nhiều văn nghệ sỹ đi qua đều bật lên nhiều cảm xúc. Ngay tại nơi bắt đầu, sông đã hòa với núi tạo nên một biểu tượng độc đáo La Giang - Tùng Lĩnh. Ngọn núi Tùng Lĩnh có rất nhiều thông nên nhân dân thường gọi là rú Thông. Núi vốn được coi là Thiếu Tổ sơn, nơi đây “cây cối sum suê, độc chiếm hết vẻ đẹp của cả vùng, là chung tú của 28 quả núi của tổng Việt Yên” (Bùi Dương Lịch). Núi cũng được coi là “tiền đồn” trấn giữ ngã ba Tam Soa - nơi hội tụ 3 nguồn sông Ngàn Sâu, Ngàn Phố, sông La. Ở đó, linh khí núi sông đã hội tụ, tạo nên một đất học Tùng Ảnh, đóng góp cho đất nước nhiều nhân tài.

Đến nay, người Tùng Ảnh vẫn tin vào giai thoại nhờ có bãi Ngưu Chữ được bồi lắng từ hàng triệu năm có hình ngọn bút dưới dòng sông La hướng thẳng vào làng mà làng “phát quan”. Bởi thế, từ đời này qua đời khác, làng Tùng Ảnh luôn có nhiều danh nhân, chí sỹ, nhà khoa học nổi tiếng. Trong đó có nhà văn hóa Bùi Dương Lịch, chí sỹ Phan Đình Phùng, nhà cách mạng Trần Phú, luật sư Phan Anh, nhà phê bình Hoàng Ngọc Hiến v.v… cùng hàng trăm vị giáo sư, tiến sỹ thuộc nhiều lĩnh vực.

Lắng đọng dòng La

Khu lưu niệm cố Tổng Bí thư Trần Phú (Đức Thọ - Hà Tĩnh). Ảnh: Thanh Hải

Không chỉ ưu ái riêng Tùng Ảnh, suốt chiều dài của mình, sông La còn đem linh khí của mình nuôi dưỡng nên nhiều nhân tài khác cho quê hương Đức Thọ như: Nhà ngoại giao Nguyễn Biểu, nhà khoa học Hoàng Xuân Hãn, nhà toán học Lê Văn Thiêm, Giáo sư sinh học Võ Quý, nhà điêu khắc Điềm Phùng Thị v.v…

Cùng với việc bồi đắp, nuôi nấng những người con tài hoa trong học hành khoa cử, sông La còn nuôi nấng nên những bàn tay, khối óc tài hoa trong lao động. Từ những thế kỷ trước, đôi bờ sông La đã xuất hiện những làng nghề truyền thống gắn với những đặc trưng thổ nhưỡng của vùng. Trong đó, nổi tiếng là làng nón, làng dệt lụa chợ Hạ. Làng nghề đan lát, cào hến ở Trường Sơn. Làng đóng thuyền Trường Xuân. Xa bờ hơn một chút là làng mộc Thái Yên. Sự hình thành và phát triển những làng nghề ấy đều cho thấy nét tài hoa và tâm hồn phong phú của người dân đôi bờ sông La. Ngày nay, một số nghề đã mất đi nhưng một số làng nghề lại phát triển lên những bậc cao hơn, góp phần tạo nên “thương hiệu” cho quê hương Đức Thọ.

Lắng đọng dòng La

Làng hến ở Trường Sơn (Đức Thọ) - một làng nghề truyền thống gắn bó lâu đời với dòng sông La. Ảnh: Đức Thiện

Sông La, như tác giả Minh Khanh đã viết: “Sông dài bao khúc sông ơi/ Sông hẳn còn in bóng người thuở trước”, ngày nay, hai bên bờ sông La, hòa mình giữa các làng mạc, xóm thôn còn rất nhiều những di tích văn hóa, lịch sử gắn với những danh nhân nổi tiếng. Đó là đền thờ Nguyễn Biểu (Yên Hồ); mộ và nhà thờ Phan Đình Phùng, Khu lưu niệm Trần Phú, nhà thờ Bùi Dương Lịch (Tùng Ảnh)… Cùng đó là nhiều di tích văn hóa gắn với nhiều giai đoạn lịch sử như: Chùa Am (Đức Hòa), đền thờ Ngô Thị Ngọc Dao (Đức Thịnh), chùa Vền (Đức Tùng), chùa Đá (Tùng Ảnh)…

Khi viết về sông La, nhà nghiên cứu Võ Hồng Huy từng đánh giá: “Dọc hai bên sông, các di tích lịch sử cùng với thắng cảnh thiên nhiên kỳ vỹ, duyên dáng, hòa quyện, đan xen, tạo nên một vùng văn hóa du lịch phong phú, đặc sắc, không phải nơi nào cũng dễ có được”. Thật vậy, sông La tiềm ẩn rất nhiều tiềm năng du lịch trải nghiệm, khám phá. Chỉ cần một vài du thuyền xuôi dòng với “đặc sản” dân ca ví, giặm, du khách có thể chiêm ngưỡng vẻ đẹp của sông núi, có thể khám phá, cảm nhận những giá trị văn hóa, lịch sử từ những di tích văn hóa, lịch sử trên các làng quê, có thể trải nghiệm, thưởng thức đặc sản hến sông La… Tiếc rằng, Đức Thọ chưa đặt mục tiêu và kế hoạch để khai thác tiềm năng ấy.

Lắng đọng dòng La

Đôi bờ sông La. Ảnh: Huy Tùng

Ảnh: PV - CTV

Video & Thiết kế: Huy Tùng

Chủ đề NGƯỜI HÀ TĨNH

Đọc thêm

Nhạc trưởng của những "bản hòa tấu" văn hóa quê hương

Nhạc trưởng của những "bản hòa tấu" văn hóa quê hương

Trong những năm gần đây, Nhà hát Nghệ thuật truyền thống (NTTT) Hà Tĩnh được đông đảo khán giả trong và ngoài tỉnh ghi nhận bởi các chương trình nghệ thuật để lại nhiều dấu ấn. Góp phần làm nên những thành công ấy, có sự đóng góp lớn của nhạc sỹ Trần Quốc Dũng - Trưởng phòng Nghệ thuật biểu diễn.
“Uy tín không nằm ở chức danh mà ở sự thấu hiểu bà con”

“Uy tín không nằm ở chức danh mà ở sự thấu hiểu bà con”

Đó là chia sẻ đầy tâm huyết của bà Trần Thị Yên, một tấm gương về sự cống hiến thầm lặng. Với vai trò Bí thư Chi bộ tổ dân phố 17 (phường Hà Huy Tập, Hà Tĩnh), bà đã chứng minh rằng, uy tín của người lãnh đạo không nằm ở chức danh, mà ở sự thấu hiểu và gắn bó với bà con.
Rằm tháng Bảy trong tâm thức người Hà Tĩnh

Rằm tháng Bảy trong tâm thức người Hà Tĩnh

Tại nhiều làng quê Hà Tĩnh, rằm tháng Bảy không chỉ là một ngày lễ trọng kế tục từ văn hóa truyền thống ngàn đời của ông cha, mà còn là dịp mỗi người trở về với nguồn cội, sum họp anh em, họ hàng.
80 năm Tết Độc lập - Ký ức và khát vọng

80 năm Tết Độc lập - Ký ức và khát vọng

80 năm đã đi qua kể từ mùa thu Cách mạng Tháng 8 năm 1945, nhưng với mỗi thế hệ người dân Hà Tĩnh, Tết Độc lập luôn là mạch nguồn thiêng liêng, nuôi dưỡng lòng yêu nước, niềm tự hào dân tộc và khát vọng dựng xây non sông.
Rộn ràng mùa trám đen ở Hà Tĩnh

Rộn ràng mùa trám đen ở Hà Tĩnh

Xã Hương Sơn (Hà Tĩnh) là thủ phủ của cây trám đen. Hiện nay người dân ở đây đang bước vào mùa thu hoạch với niềm vui được mùa.
Chứng nhân của lịch sử

Chứng nhân của lịch sử

“Khi tôi lớn lên đất nước đã có rồi” và những mùa thu cách mạng, những câu chuyện chiến đấu bảo vệ non sông cứ dần hiện lên qua lời bà kể, đặc biệt là qua những di tích lịch sử.
Trao giải Cuộc thi Giọng hát hay các ca khúc về Hà Tĩnh

Trao giải Cuộc thi Giọng hát hay các ca khúc về Hà Tĩnh

Cuộc thi "Giọng hát hay các ca khúc về Hà Tĩnh" đã tạo dựng một sân chơi lành mạnh, quảng bá sâu rộng các ca khúc về Hà Tĩnh, góp phần khởi dậy tình yêu quê hương, đất nước, lan tỏa hình ảnh tỉnh nhà tới bạn bè muôn phương.
Miệt mài “góp nhặt” ký ức ông cha

Miệt mài “góp nhặt” ký ức ông cha

Với 5 bảo vật quốc gia và hàng ngàn hiện vật, cổ vật, tư liệu giá trị về quê hương núi Hồng - sông La đang được lưu giữ là minh chứng cho những nỗ lực của Bảo tàng Hà Tĩnh trong sưu tầm, bảo quản ký ức quê hương.
[QUIZ] Bí thư Tỉnh ủy lâm thời đầu tiên của Hà Tĩnh là ai?

[QUIZ] Bí thư Tỉnh ủy lâm thời đầu tiên của Hà Tĩnh là ai?

Đồng chí Bí thư Tỉnh ủy lâm thời đầu tiên của Hà Tĩnh là người cộng sản kiên trung, có nhiều đóng góp to lớn cho sự nghiệp đấu tranh cách mạng. Cuộc đời và sự nghiệp của đồng chí là tấm gương sáng ngời, để lại nhiều bài học quý báu cho đội ngũ cán bộ, đảng viên hôm nay và các thế hệ mai sau.
Di sản văn hóa Hà Tĩnh - 80 năm hành trình tỏa sáng

Di sản văn hóa Hà Tĩnh - 80 năm hành trình tỏa sáng

80 năm qua, kể từ khi đất nước giành độc lập, văn hóa luôn là mạch nguồn nuôi dưỡng tinh thần, bản sắc và sức mạnh đoàn kết của người Hà Tĩnh. Đặc biệt, từ sau công cuộc đổi mới, ngành Văn hóa Hà Tĩnh đã có bước tiến dài trong nỗ lực bảo tồn và làm tỏa sáng di sản cha ông.
Người đàn ông khuyết bàn tay có biệt tài vẽ, đắp tranh nổi

Người đàn ông khuyết bàn tay có biệt tài vẽ, đắp tranh nổi

Anh Nguyễn Văn Mạnh (SN 1985, ở phường Thành Sen, tỉnh Hà Tĩnh) khuyết một bàn tay nhưng lại có biệt tài vẽ và đắp tranh nổi. Dù mất đi đôi bàn tay nhưng việc được sống với niềm đam mê, thỏa sức tạo nên những bức tranh tường sống động, anh Mạnh cảm thấy cuộc đời mình vẫn vẹn nguyên ý nghĩa.