Công cụ góp phần ổn định, lành mạnh thị trường
Theo báo cáo của Hội Môi giới Bất động sản Việt Nam (VARS), 89% người hành nghề môi giới hiện nay chưa có chứng chỉ hành nghề hoặc chứng chỉ đã hết hiệu lực. Trong đó, 51,8% chưa từng qua đào tạo, 24,1% đã học nhưng chưa được cấp chứng chỉ. Phần lớn hành nghề theo kiểu “tay ngang”, thiếu kiến thức pháp luật, chưa am hiểu thị trường và kỹ năng tư vấn còn hạn chế, trong khi đây lại là lực lượng trung gian có vai trò quyết định đến tính minh bạch, ổn định của thị trường bất động sản.
Nhằm từng bước khắc phục thực trạng này, Luật Kinh doanh bất động sản năm 2023 đã đưa ra nhiều quy định mới, siết chặt các hoạt động liên quan đến môi giới bất động sản. Từ ngày 1/8/2024, cá nhân hành nghề buộc phải có chứng chỉ môi giới bất động sản và làm việc trong một doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ sàn giao dịch bất động sản hoặc một doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ môi giới bất động sản. Đồng thời, doanh nghiệp muốn hoạt động trong lĩnh vực môi giới phải có ít nhất một cá nhân có chứng chỉ hành nghề hợp lệ.
Anh Trương Bá Hải - Giám đốc Công ty BĐS Đất Sen (phường Thành Sen) cho biết: “Theo tổng hợp chưa đầy đủ, riêng trên địa bàn phường Thành Sen có hơn 300 người tham gia hành nghề môi giới bất động sản. Việc siết chặt điều kiện hành nghề và quản lý sàn giao dịch sẽ tạo lập mặt bằng cạnh tranh công bằng hơn cho thị trường. Đây cũng là cơ hội để các doanh nghiệp nâng cao uy tín, sàng lọc đội ngũ và xây dựng văn hóa kinh doanh lành mạnh, bền vững. Qua nắm bắt, nhu cầu tham gia đánh giá năng lực hành nghề theo quy định mới đang tăng cao”.
Từ góc độ người trực tiếp làm nghề, anh Trần Hồng Quân - nhân viên Sàn Bất động sản Bezone Hà Tĩnh chia sẻ: “Việc bắt buộc phải có chứng chỉ hành nghề theo quy định của luật là hoàn toàn cần thiết sau thời gian dài môi giới hoạt động tự phát, thiếu sự quản lý. Người làm nghề môi giới cần có kiến thức tốt, đặc biệt là hiểu biết về pháp luật để tư vấn đúng đắn và xác lập vai trò nghề nghiệp chính danh trong xã hội”.
Sớm triển khai kỳ thi chuyên môn theo quy định
Tại Hà Tĩnh, thời gian qua, Sở Xây dựng đã tổ chức 2 đợt thi cấp chứng chỉ hành nghề bất động sản theo quy định của Luật Kinh doanh bất động sản năm 2014, qua đó có 765 cá nhân được cấp chứng chỉ.
Tuy nhiên, trong gần một năm qua, do vướng mắc trong việc ban hành văn bản hướng dẫn thi hành Luật Kinh doanh bất động sản năm 2023, nhiều địa phương trên cả nước, trong đó có Hà Tĩnh chưa tổ chức kỳ thi chuyên môn theo quy định.
Anh T.V.T (phường Thành Sen) cho biết: "Dù đã nắm bắt được tinh thần của luật mới nhưng nhiều cá nhân hành nghề đang gặp khó khăn trong hợp thức hóa thủ tục. Việc sớm tổ chức các kỳ thi cấp chứng chỉ tại địa phương là điều mà cộng đồng hành nghề môi giới đang rất quan tâm, trông đợi".
Sau thời gian gián đoạn do chờ hướng dẫn thực hiện, hoạt động sát hạch và công nhận năng lực hành nghề đang được khởi động trở lại. Theo Điều 26 Nghị định 144/2025/NĐ-CP (ban hành ngày 12/6/2025), từ ngày 1/7/2025, thẩm quyền tổ chức kỳ thi chuyên môn và cấp chứng chỉ hành nghề được phân cấp về cho các sở xây dựng địa phương. Việc phân cấp được kỳ vọng sẽ nâng cao tính chủ động, rút ngắn quy trình thủ tục hành chính và tạo điều kiện thuận lợi cho người hành nghề môi giới và các doanh nghiệp.
Là một trong những đơn vị từng nhiều lần phối hợp tổ chức kỳ thi tại Hà Tĩnh, Công ty CP Tập đoàn VCB (TP Hà Nội) kỳ vọng từ quy định này, các địa phương sẽ sớm triển khai hoạt động thi cấp chứng chỉ hành nghề môi giới bất động sản, đáp ứng nhu cầu ngày càng gia tăng đối với lĩnh vực này. Ông Nguyễn Quang Tú - Tổng Giám đốc công ty chia sẻ: “Với kinh nghiệm nhiều năm trong lĩnh vực bất động sản, VCB cũng đã chuẩn bị các điều kiện liên quan, sẵn sàng phối hợp chặt chẽ với các sở, ngành để đảm bảo kỳ thi được tổ chức đúng quy định, minh bạch và hiệu quả”.
Ông Nguyễn Tiến Dũng - Trưởng phòng Quản lý nhà và thị trường bất động sản (Sở Xây dựng tỉnh Hà Tĩnh) cho biết: “Việc phân quyền về Sở Xây dựng địa phương sẽ giúp công tác sát hạch chuyên môn được linh hoạt, chủ động hơn, phù hợp với điều kiện thực tế. Hiện nay, Sở đang tiếp nhận hồ sơ qua Cổng dịch vụ công quốc gia và xây dựng kế hoạch triển khai quy trình thi đánh giá nghiệp vụ một cách công khai, minh bạch, đảm bảo đúng quy định pháp luật trong thời gian tới”.
Để đảm bảo hoạt động môi giới bất động sản trên địa bàn được thực hiện nghiêm túc và đúng pháp luật, Sở Xây dựng kiểm soát chặt chẽ thủ tục công nhận năng lực hành nghề; đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến các quy định mới trong Luật Kinh doanh bất động sản 2023 và các văn bản hướng dẫn thi hành. Công khai minh bạch thông tin về thị trường bất động sản, bao gồm: quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, danh mục bất động sản đủ điều kiện kinh doanh, chương trình phát triển nhà ở... nhằm giúp người dân, nhà đầu tư và doanh nghiệp dễ dàng tiếp cận nguồn thông tin chính thống. Ngoài ra, sở sẽ tăng cường công tác kiểm tra, giám sát thị trường bất động sản trên địa bàn nhằm kịp thời chấn chỉnh, ngăn chặn và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm theo đúng thẩm quyền.
Có thể thấy, việc xác lập chuẩn hành nghề và tăng cường kiểm soát chất lượng đội ngũ môi giới là bước đi cần thiết để minh bạch hóa thị trường bất động sản. Khi lực lượng này được chuyên nghiệp hóa, thị trường sẽ vận hành ổn định hơn, hạn chế đầu cơ, lừa đảo và phát triển theo hướng bền vững, lành mạnh.
