"Bác ơi!", nỗi niềm và lời giục giã...

Bác ơi!

Bác ơi!

Suốt mấy hôm rày đau tiễn đưa

Đời tuôn nước mắt trời tuôn mưa

Chiều nay con chạy về thăm Bác

Ướt lạnh vườn rau mấy gốc dừa!

Con lại lần theo lối sỏi quen

Đứng bên thang gác ngước nhìn lên

Chuông ơi chuông nhỏ còn reo nữa?

Phòng lặng rèm buông tắt ánh đèn!

Bác đã đi rồi sao, Bác ơi!

Mùa thu đang đẹp, nắng xanh trời

Miền Nam đang thắng, mơ ngày hội

Rước Bác vào thăm, thấy Bác cười!

Trái bưởi kia vàng ngọt với ai

Thơm cho ai nữa hỡi hoa nhài!

Còn đâu bóng Bác đi hôm sớm

Quanh mặt hồ in mây trắng bay…

Ôi, phải chi lòng được thảnh thơi

Năm canh bớt nặng nỗi thương đời

Bác ơi, tim Bác mênh mông thế

Ôm cả non sông, mọi kiếp người.

Bác chẳng buồn đâu Bác chỉ đau

Nỗi đau dân nước nỗi năm châu

Chỉ lo muôn mối như lòng mẹ

Cho hôm nay và cho mai sau…

Bác sống như trời đất của ta

Yêu từng ngọn lúa mỗi nhành hoa

Tự do cho mỗi đời nô lệ

Sữa để em thơ lụa tặng già.

Bác nhớ miền Nam nỗi nhớ nhà

Miền Nam mong Bác nỗi mong cha

Bác nghe từng bước trên tiền tuyến

Lắng mỗi tin mừng tiếng súng xa.

Bác vui như ánh buổi bình minh

Vui mỗi mầm non, trái chín cành

Vui tiếng ca chung hòa bốn biển

Nâng niu tất cả chỉ quên mình.

Bác để tình thương cho chúng con

Một đời thanh bạch chẳng vàng son

Mong manh áo vải hồn muôn trượng

Hơn tượng đồng phơi những lối mòn.

Ôi Bác Hồ ơi, những xế chiều

Nghìn thu nhớ Bác biết bao nhiêu

Ra đi, Bác dặn: “Còn non nước…”

Nghĩa nặng, lòng không dám khóc nhiều.

Bác đã lên đường theo tổ tiên

Mác - Lê-nin, thế giới người hiền

Ánh hào quang đỏ thêm sông núi

Dắt chúng con cùng nhau tiến lên

Nhớ đôi dép cũ nặng công ơn

Yêu Bác lòng ta trong sáng hơn

Xin nguyện cùng Người vươn tới mãi

Vững như muôn ngọn dải Trường Sơn.

6/9/1969

Tố Hữu

Bài thơ Bác ơi! là nén hương lòng của tác giả thành kính dâng lên Người mà người đọc, người nghe cảm thấy như là của chính mình.

Vào lúc 9h47’ ngày 2/9/1969, trái tim Bác Hồ kính yêu đã ngừng đập. Tin Bác mất làm cho cả nước bàng hoàng và 4 ngày sau đó, với sự thương tiếc vô hạn vị Cha già kính yêu của dân tộc, nhà thơ Tố Hữu đã dồn nén cảm xúc của mình: Bác ơi tim Bác mênh mông thế/ Ôm cả non sông mọi kiếp người!

Hai câu này đã trở thành chủ điểm của bài thơ, ca ngợi lòng nhân ái mênh mông của Bác, sự hy sinh suốt đời cho nhân dân, cho dân tộc, cho thế giới hòa bình. Đọc bài thơ Bác ơi!, câu, chữ nào cũng làm người đọc xúc động, ứa nước mắt. Xúc động nhưng không bi quan, chán nản mà giúp chúng ta biến đau thương, nhớ tiếc thành hành động cách mạng.

Sự thương nhớ lên tới đỉnh điểm làm cho không gian nén lại, vũ trụ cũng quay cuồng: Đời tuôn nước mắt, trời tuôn mưa.

Bác Hồ như một ông tiên luôn gần gũi với con người và thiên nhiên. Từ sự dung dị của đời thường đến phong cách vĩ đại của người cộng sản. Bác mất vào lúc cả nước đang dốc lòng, dốc sức giải phóng miền Nam, xây dựng miền Bắc tiến lên CNXH, tiến tới thống nhất đất nước, vì thế, khát vọng của những đứa con thành đồng Tổ quốc là khát vọng hòa bình: Miền Nam đang thắng mơ ngày hội/ Rước Bác vào thăm thấy Bác cười.

Bài thơ Bác ơi! một lần nữa làm cho người đọc cảm thấy đột ngột khi ý thơ đã đồng hành với lời Di chúc của Người: “Tôi có ý định đến ngày đó tôi sẽ đi khắp 2 miền Nam - Bắc”.

Trước lúc ra đi, Người vẫn tin “Cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước… nhất định sẽ thắng lợi hoàn toàn” nhưng Bác ra đi vẫn chưa đành với Nỗi đau dân nước, nỗi năm châu. Bài thơ có sức truyền cảm lớn, không chỉ bởi hình ảnh, màu sắc của câu chữ mà cái lớn nhất là khắc họa sâu đậm trong trái tim con người từ những hình ảnh “đôi dép cao su” đến tình yêu thương vô bờ: Sữa để em thơ, lụa tặng già.

Quê ngoại Bác Hồ. Ảnh: Quang Vinh
Quê ngoại Bác Hồ. Ảnh: Quang Vinh

Sự giản dị của Người được nói bằng thơ, có sức mạnh giáo dục lớn đối với mọi tầng lớp nhân dân, nhất là thế hệ trẻ. Bác ơi!, một tiếng gọi thiêng liêng không bao giờ tắt. “Bác ơi!”, một lời giục giã chúng ta suốt đời học tập và phấn đấu theo phong cách đạo đức vĩ đại của Người.

Đọc thêm

Mưa rào mùa hạ

Podcast tản văn: Mưa rào mùa hạ

Kỷ niệm tuổi thơ luôn sâu lắng, ngọt ngào để ai đi xa cũng muốn trở về, muốn được sống lại những ngày xưa yêu dấu...
Khi di tích kết nối công nghệ

Khi di tích kết nối công nghệ

Ứng dụng công nghệ để quảng bá di tích, cách làm này tại Khu lưu niệm Đại thi hào Nguyễn Du (thị trấn Tiên Điền, Nghi Xuân, Hà Tĩnh) đang mở ra hướng tiếp cận mới, sinh động hơn, gần gũi hơn với du khách – đặc biệt là giới trẻ.
Khi cổng làng "sính"... chữ Hán

Khi cổng làng "sính"... chữ Hán

Cổng làng Văn Xá (xã Lâm Trung Thủy, Đức Thọ, Hà Tĩnh) mới được xây dựng, song việc thể hiện tên làng và câu đối nổi bật bằng chữ Hán đã gây ra những ý kiến không đồng tình.
Thái Lan bay drone truy tìm du khách quá hạn visa

Thái Lan bay drone truy tìm du khách quá hạn visa

Trước làn sóng chỉ trích về an ninh ngày càng gia tăng, chính quyền thành phố du lịch Pattaya quyết định sử dụng công nghệ hiện đại nhằm bảo vệ du khách và người dân.
Podcast truyện ngắn: Đêm không màu

Podcast truyện ngắn: Đêm không màu

Trên đời này, duyên phận không thể cưỡng cầu. Khi hạnh phúc tan vỡ điều cần làm không phải là trốn tránh hay chìm vào nỗi đau quá khứ mà phải đối diện để tìm lại chính mình!
Sôi động các lớp năng khiếu hè

Sôi động các lớp năng khiếu hè

Nghỉ hè là khoảng thời gian được thanh, thiếu nhi mong chờ nhất sau một năm học tập. Tại Hà Tĩnh, ngay từ đầu tháng 6, các lớp năng khiếu hè đã bắt đầu hoạt động, tạo sân chơi bổ ích cho các em.
Trăn trở bảo vệ bảo vật quốc gia ở Hà Tĩnh

Trăn trở bảo vệ bảo vật quốc gia ở Hà Tĩnh

Tại nhiều địa phương Hà Tĩnh, nhiều bảo vật quý hiếm đang đối mặt với nguy cơ bị xâm hại dưới nhiều hình thức, không chỉ làm tổn hại giá trị lịch sử, văn hóa mà còn gióng lên hồi chuông cảnh báo về trách nhiệm bảo tồn di sản.
Podcast truyện ngắn: Nơi trái tim neo đậu

Podcast truyện ngắn: Nơi trái tim neo đậu

Tiếng sóng rì rào, ánh trăng vàng trải dài mặt nước. Bóng ba bố con đổ dài trên cát ướt. Bên bờ biển lặng yên, tình yêu năm xưa, sau bao thử thách, giờ hóa thành mái ấm...
Những "chuyến đi" vào ký ức lịch sử

Những "chuyến đi" vào ký ức lịch sử

Làm báo cho tôi cơ hội được lắng nghe và ghi chép lại những câu chuyện của các nhân chứng một thời đạn lửa. Đó là những mối duyên nghề kỳ lạ - mối duyên được chạm vào những con người làm nên lịch sử.
Sắc vóc tân Hoa hậu Thế giới 2025

Sắc vóc tân Hoa hậu Thế giới 2025

Opal Suchata Chuangsri xuất sắc vượt qua 108 thí sinh giành ngôi vị cao nhất. Đại diện Thái Lan sở hữu chiều cao ấn tượng 1,8m cùng thân hình quyến rũ.
Podcast truyện ngắn: Bài ca mùa hè

Podcast truyện ngắn: Bài ca mùa hè

Dưới nắng hè, khu vườn nhỏ như bừng tỉnh trong vũ khúc của thiên nhiên. Những tán lá xanh khẽ đung đưa trong gió, tạo nên những âm thanh xào xạc như bản nhạc du dương mùa hạ....
Dấu xưa trên đất thiêng Ngàn Hống

Dấu xưa trên đất thiêng Ngàn Hống

Sở hữu số lượng di tích và cổ vật khá lớn và trải qua bao biến thiên, thăng trầm của lịch sử nhưng các thế hệ cán bộ và Nhân dân TX Hồng Lĩnh (Hà Tĩnh) đã làm tốt công tác trùng tu tôn tạo, lưu giữ lại những giá trị di sản.
Podcast: Nhớ mùi thơm nếp rồng

Podcast: Nhớ mùi thơm nếp rồng

Cứ mỗi độ tháng năm về, lòng ta lại bất chợt bâng khuâng. Dường như, đâu đó có mùi hương rất quen của lúa chín, của rơm rạ mới phơi, của đất trời quê hương đang vào mùa gặt....