Những “lá bùa hộ mệnh”
Với gia cảnh 1 mẹ già, 4 đứa con đang tuổi ăn tuổi lớn, để mưu sinh nơi vùng quê cửa biển, vợ chồng anh Lê Doãn Anh Quân ở thôn Yên Thọ, xã Hộ Độ, huyện Lộc Hà (Hà Tĩnh) chỉ biết trông nhờ vào con thuyền máy công suất chưa đến 70CV.
Thế nhưng, kể từ khi xảy ra sự cố ô nhiễm môi trường biển, thị trường hải sản không tiêu thụ được, đã khiến cuộc sống của gia đình anh rơi vào cảnh hết sức khó khăn. Giữa lúc đó, anh Quân bỗng đổ bệnh tim, phải đi cấp cứu, chữa trị. Tâm sự với chúng tôi, anh Quân nhớ lại: “Hơn 40 tuổi đầu, tôi gần như chẳng bao giờ biết đến bệnh viện là gì. Vậy nên, khi BHXH huyện Lộc Hà cấp thẻ BHYT theo chủ trương của UBND tỉnh hỗ trợ cho ngư dân vùng bị ảnh hưởng sự cố môi trường biển, tôi nghĩ cầm cho vui. Nhưng không ngờ, đùng một cái, tự nhiên trở bệnh. Mà bệnh nặng hẳn hoi, phải nhập viện cấp cứu rồi chuyển bệnh viện Trung ương Huế để mổ vì thông liên thất tim. Nói thật lúc đó, khi nghe tin phải bỏ ra gần 50 triệu để chữa trị cả nhà tôi đều cảm thấy tối tăm hết mặt mày. Nhưng may thay nhờ có cái thẻ BHYT, chứ nếu không thì giờ chắc gì tôi đã còn!...”.
Số lượng người dân vùng bị ảnh hưởng sự cố môi trường biển đến KCB và chăm sóc sức khỏe tại BVĐK huyện Lộc Hà tăng cao sau khi được hỗ trợ kinh phí mua thẻ BHYT.
Không chỉ gia đình anh Lê Doãn Anh Quân, thời gian qua, đối với nhiều người dân 7 xã thuộc vùng bị ảnh hưởng bởi sự cố môi trường biển của huyện Lộc Hà, tấm thẻ BHYT như là những “lá bùa hộ mệnh”. Điển hình như trường hợp Bà Lê Thị Bồng (75 tuổi, ở xã Thạch Châu) bị áp xe phổi phải điều trị với mức phí hơn 69 triệu đồng; ông Lê Đình Lợi (71 tuổi, cũng ở xã Thạch Châu) bị gãy xương đùi phải điều trị với chi phí gần 60 triệu đồng; em Trương Lê Bảo Ngọc (10 tuổi, ở Thạch Kim) được phẫu thuật tim, phải trả mức phí hơn 43 triệu đồng… Nếu không có sự hỗ trợ về chính sách BHYT thì chắc chắn nhiều gia đình, nhất là các hộ ngư dân đang phải gồng mình chịu bao thiệt hại do ảnh hưởng từ sự cố môi trường biển của Lộc Hà sẽ không có điều kiện để thăm khám, chữa trị khi không may gặp bệnh nặng, đòi hỏi thanh toán nguồn kinh phí lớn.
Khi chính quyền sẻ chia, vào cuộc
Trước những thiệt hại, khó khăn của người dân các địa phương ven biển, ngày 1/7/2016, UBND tỉnh Hà Tĩnh đã ban hành Quyết định số 1822/QĐ-UBND về việc quy định tạm thời một số chính sách hỗ trợ ổn định đời sống và khôi phục sản xuất do ảnh hưởng sự cố môi trường. Trong đó, tỉnh hỗ trợ 100% kinh phí tham gia BHYT cho các thành viên thuộc hộ gia đình bị ảnh hưởng sự cố môi trường thuộc các đối tượng là tổ chức, người lao động và các nhân khẩu trong hộ có hoạt động khai thác, dịch vụ hậu cần, khai thác hải sản có tàu thuyền không lắp máy hoặc lắp máy có công suất nhỏ hơn 90CV; dịch vụ hậu cần nghề cá; nghề muối bị ảnh hưởng trực tiếp do sự cố môi trượng tại thị xã Kỳ Anh, huyện Kỳ Anh, Cẩm Xuyên, Thạch Hà, Lộc Hà và Nghi Xuân. Đối với trường hợp đã tham gia bảo hiểm y tế theo nhóm hộ gia đình hoặc được ngân sách Nhà nước hỗ trợ một phần mức đóng sẽ được hoàn trả lại số tiền bảo hiểm y tế do cá nhân đã đóng cho những tháng còn lại. Thời hạn hỗ trợ từ ngày 01/7/2016 đến ngày 30/6/2017.
Thực hiện chủ trương của tỉnh và sự chỉ đạo của BHXH Hà Tĩnh, BHXH huyện Lộc Hà đã nhanh chóng phối hợp với các phòng chức năng của huyện để triển khai thực hiện. Với sự vào cuộc chủ động, tích cực của các cấp chính quyền và ngành chức năng, chỉ trong thời gian ngắn, việc rà soát, thống kê, tổng hợp và lập danh sách hộ gia đình được hỗ trợ thẻ BHYT đảm bảo đúng đối tượng tượng, được nhân dân đồng tình cao. Kết quả, toàn huyện Lộc Hà có gần 1.000 thẻ BHYT được cấp từ nguồn ngân sách, tương đương với tổng kinh phí trị giá gần 650 triệu đồng.
Từ khi có chính sách hỗ trợ thẻ BHYT cho người dân ở vùng bị ảnh hưởng sự cố môi trường biển, số lượng bệnh nhân đến khám chữa bệnh và điều trị tại các trung tâm y tế từ xã và Bệnh viện Đa khoa huyện Lộc Hà ngày càng tăng. Tâm sự với chúng tôi, ông Trần Xuân Lệ (thôn Long Hải, xã Thạch Kim) cho biết: “Sinh ra và lớn lên từ biển, ngư dân chúng tôi cứ như con rái cá chỉ biết lặn ngụp, ngày nối ngày ra khơi đánh bắt. Thỉnh thoảng nếu có ốm đau thì tạt qua đâu đó mua thuốc uống cho qua. Giờ biển bị như vậy, lo đủ ăn đã khó, nói chi đi chăm sóc sức khỏe. Nhưng may được sự quan tâm của Nhà nước, có cái thẻ BHYT, chúng tôi rất phấn khởi vì đã có thể yên tâm khi bi ốm đau, bệnh tật”.
Theo số liệu từ cơ quan BHXH huyện Lộc Hà, chỉ tính trong khoảng thời gian 6 tháng kể từ khi xảy ra sự cố môi trường đến nay, trên địa bàn huyện đã có trên 18.000 lượt đối tượng thuộc 7 xã ven biển bị ảnh hưởng đến KCB tại các cơ sở y tế với số tiền chi phí BHYT gần 5 tỉ 890 triệu đồng. Với tinh thần tất cả vì cuộc sống bình yên của người dân, trên cơ sở ý kiến tham mưu của cơ quan BHXH huyện, hiện nay, UBND huyện Lộc Hà cũng đang xem xét phương án, trích ngân sách để hỗ trợ những người có hoàn cảnh khó khăn đột xuất, nhằm thực hiện sớm mục tiêu đến năm 2020 tỷ lệ bao phủ BHYT trên địa bàn đạt trên 90% dân số.
