Đại biểu Bùi Thị Quỳnh Thơ - Đoàn ĐBQH Hà Tĩnh phát biểu thảo luận tại hội trường
Sáng nay 27/10, Quốc hội tiếp tục luận tại hội trường về kết quả thực hiện Nghị quyết của Quốc hội về kế hoạch phát triển KT-XH năm 2018 và 3 năm thực hiện kế hoạch 5 năm 2016-2020; kế hoạch phát triển KT-XH năm 2019; Đánh giá sơ kết 3 năm thực hiện kế hoạch cơ cấu lại nền kinh tế 5 năm giai đoạn 2016-2020; kết quả 3 năm thực hiện các chính sách hỗ trợ phát triển KT-XH vùng dân tộc thiểu số và miền núi; việc thực hiện Nghị quyết số 100/2015/QH13 phê duyệt chủ trương đầu tư các chương trình mục tiêu quốc gia giai đoạn 2016-2020.
Tại buổi thảo luận, đại biểu Bùi Thị Quỳnh Thơ - thành viên Ủy ban Kinh tế của Quốc hội - Đoàn đại biểu Quốc hội Hà Tĩnh tham gia phát biểu với các nội dung liên quan đến kết quả đổi mới mô hình tăng trưởng kinh tế, phát triển khu vực kinh tế tư nhân trong nước và cơ cấu lại DNNN.
Thứ nhất, về kết quả về đổi mới mô hình tăng trưởng: Đại biểu Bùi Thị Quỳnh Thơ đề nghị trong báo cáo của Chính phủ nên đánh giá thực chất hơn liên quan đến yếu tố năng suất lao động tổng hợp. Đại biểu cho biết, theo báo cáo của chúng ta thì năng suất lao động của Việt Nam chỉ bằng 7% Singapore; một số báo cáo, thống kê mà đại biểu đã tham khảo cho rằng một lao động của Singapore hơn 14 lần lao động của Việt Nam, hoặc một lao động của Thái Lan bằng 5 lần lao động của Việt Nam. Đại biểu cho rằng khi đọc qua báo cáo như vậy dễ gây hiểu nhầm lao động Việt Nam yếu kém, năng suất thấp mà thực chất đây là mức quy đổi vốn.
Vì vậy, đại biểu Bùi Thị Quỳnh Thơ đề nghị báo cáo Chính phủ cần làm rõ nguyên nhân chính năng suất lao động của Việt Nam còn thấp là do chúng ta chủ yếu đang thực hiện giai đoạn gia công, chế biến, lắp ráp. Đồng thời đề nghị thời gian tới, Chính phủ cần có các giải pháp quyết liệt hơn để cân đối tỷ trọng của các yếu tố đóng góp tổng hợp, tăng dần tỷ trọng năng suất lao động, tiến bộ khoa học công nghệ, trình độ quản lý, phát huy có hiệu quả mô hình tăng trưởng.
Thứ hai, về phát triển khu vực kinh tế tư nhân trong nước: Đại biểu Bùi Thị Quỳnh Thơ diễn giải với mục tiêu phát triển mạnh khu vực kinh tế tư nhân trong nước, đã có nhiều chính sách hỗ trợ các doanh nghiệp phát triển (như: Luật hỗ trợ doanh nghiệp vừa và nhỏ năm 2017, Nghị quyết số 10-NQ/TƯ về phát triển kinh tế tư nhân trở thành một động lực quan trọng của nền kinh tế thị trường, Nghị quyết 19 hàng năm của Chính phủ về tiếp tục thực hiện những nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia, Nghị quyết số 35/NQ-CP về hỗ trợ phát triển doanh nghiệp đến năm 2020), trong những năm vừa qua số lượng doanh nghiệp mới được thành lập tăng lên đáng kể, việc thành lập các doanh nghiệp như một điểm sáng trong nỗ lực kiến tạo của Chính phủ. Tuy nhiên, số doanh nghiệp tạm ngừng kinh doanh và giải thể hàng năm cũng gần tương đương với số doanh nghiệp được thành lập mới.
Đại biểu dẫn chứng: 9 tháng đầu năm 2018 có 96.611 doanh nghiệp thành lập mới, nhưng đã có 23.053 doanh nghiệp tạm ngừng kinh doanh có thời hạn, số doanh nghiệp tạm ngừng hoạt động kinh doanh không đăng ký hoặc chờ giải thể là 50.050 doanh nghiệp, số doanh nghiệp hoàn tất thủ tục giải thể là 11.536 doanh nghiệp. Như vậy số phát sinh doanh nghiệp vào là 96.611 doanh nghiệp, tổng số doanh nghiệp phát sinh ra và không phát sinh nghĩa vụ nộp thuế là 84.639 doanh nghiệp. Chưa kể, trong số các doanh nghiệp thành lập mới, số thuế phát sinh về cơ bản là thấp.
Có nhiều nguyên nhân có thể kể đến là các doanh nghiệp đó nếu được thành lập ở vùng đặc biệt khó khăn, vùng khó khăn, vùng ưu đãi sẽ hưởng chế độ được miễn, giảm thuế, các doanh nghiệp mới thành lập được khấu trừ đầu vào lớn từ việc mua sắm tài sản cố định và hàng tồn kho; mới hoạt động nên sản phẩm đầu ra chưa nhiều và thực tế các doanh nghiệp thành lập mới (khởi nghiệp) thì số lượng thành công không nhiều.
Đại biểu cho rằng, việc hình thành mới các doanh nghiệp là quan trọng, tuy nhiên, chúng ta cũng cần phải xem xét, đánh giá thực chất sự đóng góp của doanh nghiệp vào NSNN, vấn đề tạo công ăn việc làm và các yếu tố khác mà các doanh nghiệp đã tạo ra cho nền kinh tế.
Thứ ba về cơ cấu lại DNNN: Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã rất nỗ lực ban hành nhiều văn bản quy phạm pháp luật hoàn thiện khung pháp luật về cơ cấu lại DNNN, nhiều văn bản điều hành, thể hiện sự quyết liệt quyết tâm đảm bảo quá trình đổi mới, sắp xếp, cơ cấu lại DNNN theo đúng mục tiêu, kế hoạch, lộ trình đã phê duyệt.
Tuy nhiên, cho đến nay, việc cơ cấu lại các DNNN được triển khai chậm so với kế hoạch. Sau 02 năm chỉ có 30 trong tổng số 316 doanh nghiệp thoái vốn nhà nước theo Quyết định 1232/QĐ-TTg ngày 17/8/2017, điều này thể hiện việc kinh doanh trong các DNNN kém hiệu quả.
Trong bối cảnh thực hiện lộ trình thoái vốn nhà nước, cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước ở những doanh nghiệp yếu kém, giữ lại các DN khỏe hoạt động, nhưng kết quả như trên là chưa đáp ứng được yêu cầu và mục tiêu đặt ra. Các giải pháp về cơ cấu lại DNNN và doanh nghiệp có vốn nhà nước trong báo cáo vẫn còn chung chung, chưa rõ lộ trình cụ thể.
