Chủ nhân Nobel Văn học 2021 từng làm trong ngành y

Danh tính chủ nhân giải văn học danh giá nhất thế giới 2021 được ông Mats Malm, thư ký Viện Hàn lâm Thụy Điển công bố đầu giờ chiều 7/10 tại trụ sở Viện tọa lạc trên khu phố cố Gamla Stan Stockholm.

Giây lát trước tôi vừa gọi điện cho Abdulrazak Gurnah – ông Malm thông báo. Vì lý do dịch bệnh COVID-19, các tác giả Nobel 2021 không thể tề tựu tại Stockholm ngày 10 tháng 12 tới, theo truyền thống. Lễ trao giải và phát biếu cảm tưởng của chủ nhân giải văn học cao quý sẽ được thực hiện online. Tất cả tác giả Nobel 2020 và 2021 sẽ được mời đến Stockholm, ngay khi điều kiện cho phép.

Chủ nhân Nobel Văn học 2021 từng làm trong ngành y

Nhà văn Abdulrazak Gurnah, chủ nhân Nobel văn học 2021.

Người tha hương gốc Zanzibar, hiện cư trú tại Vương quốc Anh, Abudulrazak Gurnah giành chiến thắng Nobel Văn học 2021 là bất ngờ lớn. Suốt 12 tháng qua, nữ nhà văn Pháp sinh năm 1940 Annie Ernaux và văn hào lớn người Kenya Ngũgĩ wa Thiong’o sinh năm 1938 luôn đứng đầu bảng xếp hạng các nhà cái uy tín châu Âu.

Chủ nhân Nobel Văn học 2021 từng làm trong ngành y

Tiểu thuyết gia người Kenya Ngũgĩ wa Thiong’o năm nào cũng được nhắc tên nhưng chưa bao giờ được xướng tên - Ảnh: The Guardian

Theo ông Anders Olsson, chủ tịch Ủy ban Nobel, Viện Hàn lâm Thụy Điển vinh danh Abdurazak Gurnah lần này “vì nỗ lực phân tích kiên địch và nhân ái của nhà văn với hệ quả chủ nghĩa thực dân và số phận người tị nạn trong hố sâu ngăn cách giữa các nền văn hóa và lục địa”.

Tác giả Nobel Văn học 2021 sinh năm 1948 tại Zanzibar, một trong hai hòn đảo lớn nhất trên biển Đông Phi thuộc Tanzania ngày nay. Trước thế kỷ XX, Zanzibar là quốc gia Hồi giáo, thuộc địa Đức, sau đó đến Anh. Tháng 12/1963 quốc vương Zanibar được Vương quốc Anh trao trả độc lập. Một năm sau lãnh tụ Abeida Karume phát động cuộc cách mạng, lật đổ quốc vương Zanzibar, sáp nhập hai hòn đảo vào lãnh thổ Cộng hòa Tanzania.

Chủ nhân Nobel văn học 2021 và sự khởi đầu từ điều dưỡng viên

Hệ quả cách mạng giải phóng Zanzibar, công dân hai hòn đảo gốc A rập bị khủng bố và kỳ thị nặng nề. Trước nguy cơ không có tương lai phát triển tại quê hương, cuối 1966 con trai gia đình khá giả, Abdulrazak được bố mẹ bí mật móc nối, tìm đường tị nạn đến Vương quốc Anh.

Sau khóa học điều dưỡng viên ngắn hạn tại miền đất hứa, tác giả Nobel Văn học tương lai đầu quân vào một bệnh viện ở Canterbury. Cùng thời gian, nhờ tiền gia đình từ quê hương gửi sang kèm lời khuyên của bố, Abdulrazak theo học ngành kỹ sư cơ khí.

Chủ nhân Nobel Văn học 2021 từng làm trong ngành y

Chủ nhân Nobel văn học 2021 từng là một điều dưỡng viên.

Tuy nhiên không lâu sau, khát vọng mô tả bằng văn bản cuộc đời thần dân vương quốc Hồi giáo bỗng chốc trắng tay vì bị cưỡng đoạt quê hương đã xui khiến chàng trai trẻ bỏ đại học kỹ thuật, để theo ngành Văn học so sánh, Đại học London.

Suahili là ngôn ngữ mẹ đẻ thường nhật của Abdulrazak Gurnah, song Anh ngữ là công cụ văn học của nhà văn. Tác giả Nobel văn chương hôm nay kể, tại Zanzibar quê hương, sự tiếp cận văn học bằng ngôn ngữ Suahili cực nghèo. Sách đọc thời học trò của Abdulrazak chỉ gói gọn trong kinh Coran, thơ ca A rập và vùng vịnh Pec-xich. Song văn phong Gurnah lại hình thành nhờ vốn văn học Anh quốc, từ Shakespeare đến V.S. Naipaul.

Đam mê văn học tỏa sáng

Sau tốt nghiệp Christ Church College, Canterbury, thạc sĩ văn học Gurnah được tuyển làm giảng viên Đại học Kent cùng thành phố. Năm 1982 giảng viên Gurnah bảo vệ thành công luận án Tiến sĩ, đề tài Sách hư cấu Tây Phi. Tiếp theo nhà văn giảng dạy tại Đại học Bayero, Kano Kenya kiêm giáo sư chuyên ngành Văn học Anh và Văn học hậu thuộc địa, Đại học Kent đến ngày nghỉ hưu.

Chủ nhân Nobel Văn học 2021 từng làm trong ngành y

Sách của nhà văn Abdulrazak Gurnah.

Cùng thời gian giảng dạy đại học, Abdulrazak Gurnah xuất hiện ấn tượng trên văn đàn Vương quốc Anh với hàng loạt tiểu thuyết được giới phê bình sở tại đánh giá cao như “Memory og departure” (1987), “Pilgrims way” (1988), “Dottie” (1990). Trải nghiệm tị nạn cay đắng và chủ nghĩa thực dân băng hoại đóng vai trò nét nổi bật trong sáng tác của Gurnah. Tiếu thuyết “By the Sea” xuất bản 2001 kể câu chuyện dân tị nạn 65 tuổi người Zanzibar gian khổ thế nào, khi gồng mình, để thụ hưởng quy chế tị nạn ở nước Anh. Nổi trội hơn cả, được đề cử giải Văn học Booker, tác phẩm “Paradise” (1994) là chuyện đời chàng trai trẻ Tanzania, bị bố bán làm nô lệ để trừ món nợ không có khả năng thanh toán.

Nobel Văn học, giải uy tín nhất lĩnh vực này, được duy trì từ 1901. Tác giả được Viện Hàn lâm Thụy Điển, bao gồm các nhà văn, các chuyên gia văn học và giới phê bình bình chọn. Năm nay Nobel được trao lần thứ 114. 7 lần sự kiện không được tổ chức (trong các năm 1914, 1918, 1935, 1940, 1941, 1942 và 1943); 4 lần giải tôn vinh đồng thời 2 tác giả (Federic Mistral và Jose Echegary -1904, Karl Gjellerup và Henrik Pontoppidan -1917, Shmuel Agnon và Nelly Sachs-1966, Eyvind Johnson và Harry Martinson-1974). Gộp lại, trong 118 tác giả được tôn vinh, phái đẹp chỉ có 16 đại diện.

Theo SK&ĐS

Đọc thêm

Tặng tiền cho người kết hôn

Tặng tiền cho người kết hôn

Nhiều chính quyền địa phương Hàn Quốc đưa ra các chương trình tặng tiền để khuyến khích kết hôn, như là trợ cấp phí hẹn hò, tuần trăng mật.
Podcast truyện ngắn "Đường tới Lũng Mây"

Podcast truyện ngắn "Đường tới Lũng Mây"

...Đã lâu lắm rồi không có mưa, hơi nóng ủ chín những bông xuyên mộc nở muộn làm muôn vàn cánh hoa rực lên như lửa. Cái màu đỏ lạ lùng ấy khiến trái tim Duyên bất chợt bồn chồn.
Podcast tản văn: Giai điệu tháng Năm

Podcast tản văn: Giai điệu tháng Năm

Tháng Năm ngân lên bản nhạc mùa hạ, như gọi dậy mọi sắc màu đang say ngủ... Trong giai điệu ấy, ai cũng thấy một phần tuổi trẻ của mình – ngây ngô, sôi nổi, và đầy mộng mơ…
Chùa Thiên Tượng - Hoan Châu đệ nhị danh thắng

Chùa Thiên Tượng - Hoan Châu đệ nhị danh thắng

Toạ lạc trên sườn núi Thiên Tượng của dãy Hồng Lĩnh, chùa Thiên Tượng thuộc phường Trung Lương (TX Hồng Lĩnh, Hà Tĩnh) được xem là Hoan Châu đệ nhị danh thắng với nhiều cảnh đẹp.
Podcast tản văn: Lối cũ ta về

Podcast tản văn: Lối cũ ta về

Lối cũ không chỉ là một con đường, mà là nơi chất chứa yêu thương, là mảnh đất chôn rau cắt rốn, là chiếc nôi của những giấc mơ giữa trưa hè...
Podcast: Chuyện những người phụ nữ Hà Tĩnh được gặp Bác Hồ

Podcast: Chuyện những người phụ nữ Hà Tĩnh được gặp Bác Hồ

Trong ngôi nhà đơn sơ, những bức ảnh kỷ niệm thiêng liêng được treo ngay ngắn như những kỷ vật quý báu. Dù thời gian có qua đi hơn 55 năm thì nhũng ký ức được gặp Bác Hồ vẫn vẹn nguyên trong trái tim bà Tưởng Thị Diên - người Tiểu đội trưởng Tiểu đội dân quân gái Kỳ Phương năm nào....
Podcast: Hà Tĩnh in dấu chân Người

Podcast: Hà Tĩnh in dấu chân Người

Gần bảy thập kỷ đã đi qua, giọng nói trìu mến, thân thương của Bác vẫn còn vang vọng, thấm vào mỗi con tim. Khắc ghi lời Bác kính yêu, Đảng bộ và nhân dân Hà Tĩnh đoàn kết một lòng, ra sức xây dựng quê hương giàu đẹp như sinh thời Người căn dặn và mong muốn...
Đại sứ Nhật Bản ITO Naoki dự sự kiện giao lưu văn hóa tại Hà Tĩnh

Đại sứ Nhật Bản ITO Naoki dự sự kiện giao lưu văn hóa tại Hà Tĩnh

Tối 15/5, tại TP Hà Tĩnh đã diễn ra chương trình giao lưu văn hóa Việt - Nhật với chủ đề “Kết nối thế giới qua Truyện dân gian và Âm nhạc”. Tham dự có ngài ITO Naoki - Đại sứ Đặc mệnh toàn quyền Nhật Bản tại Việt Nam, Bí thư Tỉnh ủy Nguyễn Duy Lâm, Chủ tịch UBND tỉnh Võ Trọng Hải, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Dương Tất Thắng.
Podcast mỗi tuần một câu chuyện: Đôi guốc của tam thể

Podcast mỗi tuần một câu chuyện: Đôi guốc của tam thể

Chú mèo tam thể soi mặt vào vại nước ở gốc cau, vuốt đi vuốt lại mấy sợi ria mép trắng như cước cho thật óng ả rồi thong thả bước ra sân tắm nắng. Gió hây hẩy, nắng nhè nhẹ vàng như mật, tam Thể khoan khoái nằm duỗi dài trên sân...
ABC News: Vì sao bánh mì Việt Nam khiến người Australia 'phát cuồng'?

ABC News: Vì sao bánh mì Việt Nam khiến người Australia 'phát cuồng'?

Trang tin tức ABC News vừa đăng tải bài viết với tiêu đề “Why are Australians obsessed with bánh mì, the Vietnamese roll with the complex history?” (Tạm dịch: Vì sao người Australia “mê” bánh mì Việt Nam, món ăn giản dị chứa đựng câu chuyện lịch sử đặc biệt), phản ánh sức hút ngày càng lớn của bánh mì Việt trên đất Australia.
Podcast truyện ngắn: Kỷ vật cuối cùng

Podcast truyện ngắn: Kỷ vật cuối cùng

Chiếc đồng hồ cũ kỹ nằm im lìm trong hộp gỗ, phủ đầy bụi thời gian. Đó là kỷ vật giản dị, chứa đựng cả một kho tàng ký ức về người bà đã khuất với biết bao câu chuyện, những hồi ức đẹp đẽ về một thời đã qua...
Ly sữa chua... “chát”!?

Ly sữa chua... “chát”!?

Vị thanh mát của ly sữa chua đánh đá post lên mạng hôm ấy giờ chỉ còn trong mường tượng, nhưng dư vị chua ít, chát nhiều còn đọng lại và phảng phất gần xa ở Hà Tĩnh.